menu

Hier kun je zien welke berichten misterfool als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

Glazen Brug, De - Marga Minco (1986)

4,0
Vanwege het recente overlijden van Margo Minco heb ik dit boek uit de kast gepakt. Door de opmerkingen van CPNB-directeur Eveline Aendekerk in combinatie met de spartaanse schrijfstijl, vreesde ik saaie literatuur. Dat bleek onterecht. De schrijfstijl is weliswaar bondig , maar het verhaal laat hierdoor de lezer het e.e.a zelf invullen. Als Stella bijvoorbeeld een opmerking krijgt, omdat ze haar haren verbergt onder een muts, snap je als lezer dat ze dit doet om Joodse kenmerken te verbergen. De schrijfstijl leest bovendien soepel weg, waardoor ik dit boek snel uitlas.

Het verhaal steekt daarenboven zowel qua thematiek als constructie sterk in elkaar. De paranoïde situatie van de onderduikers en de pijnlijke onwetendheid over het lot van familiegenoten komen goed naar voren. De existentiële onderlaag voegt bovendien verdieping toe. Het leven zit van toevalligheden aan elkaar en zeker in oorlogstijd is dat buitengewoon wrang. Ik had verder niet het gevoel dat het boek extra verhandelingen nodig had om de thematiek verder uit te diepen, hetgeen binnen 100 pagina’s best knap is. Dit is een uitstekende novelle.

Good Man Is Hard to Find and Other Stories, A - Flannery O'Connor (1955)

Alternatieve titel: Een Goede Man Is Moeilijk te Vinden

4,5
'Wise Bloods' viel me ietwat tegen; na een ijzersterke openingsscene verwaterde de spanning. De cynisch, symbolische schrijfstijl van Flannery O'Connor werkt echter uitstekend in de context van een kortverhaal. Zij beschrijft in deze bundel kleinburgerlijke wreedheden, waarbij de drang naar sociale status de mens weglokt van transcendentale (katholieke) waarden. Het sterkst wordt dit beschreven in The Life That You Save Might Be Your Own; waarin een liefdevolle, doch weinig begeerlijke, bruid ijskoud wordt achtergelaten in een wegrestaurant; ten faveure van een snelle wagen. Het onheil lijkt het hoofdpersonage vervolgens op de hielen te zitten. Stiekem heeft het werk van O'Connor zo welhaast een stichtelijk karakter; al wordt de katholieke moraal wrang en snijdend toegepast. Samen met de indringende beschrijvingen van een verarmd zuiden van de VS, creëert dit een fijne, naargeestige spanning. Erg Intrigerend! Ik bemerkte bovendien dat een aantal kunstenaars hier (wellicht) de mosterd vandaan hebben. Bruce Springsteen’s Nebraska is al genoemd, maar ook de welhaast mythologische dreiging in A Circle In The Fire doet denken aan Cormac McCarthy. Deze bundel is alleen al om die reden de moeite van het lezen waard.

Gyertyák Csonkig Égnek, A - Sándor Márai (1942)

Alternatieve titel: Gloed

4,5
Er is geen schrijver die eenzaamheid en verval zo indringend kan beschrijven als Sándor Márai. Wellicht omdat hij zich richt op het onderscheid tussen mensen die ogenschijnlijk dicht bij elkaar staan. Mensen die, zoals de twee jeugdvrienden van dit verhaal, zo onafscheidelijk zijn dat slechts halve woorden en lichaamshoudingen werelden van betekenis herbergen. Dat er zelfs in uiterste verwantschap ongemerkt een moorddadige jaloezie kan opdoemen, is in dat opzicht meer dan verraad, het benadrukt dat de ander altijd tot op zekere hoogte een vreemde zal blijven. De monoloog van Henrik is een erg diepgravend verzet hiertegen; een laatste poging om de belevenissen weer te versmelten. Hij is daarmee haast een absurde held. Aan het einde van deze novelle blijkt immers dat beide heren elkaar perfect begrijpen, maar dat niettemin ieders perspectief verschilt en onvoelbaar blijft. Deze grens tussen gevoelswerelden kan weliswaar soms worden benaderd, door bijvoorbeeld muziek, maar nooit worden doorbroken.

Marai weet in ‘Gloed’ deze ingewikkelde thematiek heel puntig, smeulend en aangrijpend te beschrijven. Het is een boek waarbij je na afloop even stil bent. Voor zo’n ervaring kan ik wel plek vinden in mijn top 10.