P.F. Thomese is een aparte schrijver. In het boek steekt hij een dikke middelvinger op naar het literaire establishment door zijn schitterende taalgebruik in te zetten om de meest platte situaties voort te brengen. Maar zijn bloemrijke zinnen over druipende negerlullen, vrouwelijke rondingen en hoeren spreken mij niet aan. Het boek wist mij nergens ook maar enigszins te raken. Het is niet eens zo slecht in elkaar gezet hoor. Zeker in de laatste passages wordt weer duidelijk dat Thomese een schrijver van formaat is. Maar laat hem nou eens een vorm kiezen die niet zo plat en ranzig is. Hij kan het wel, getuige zijn Het Zesde Bedrijf.

Sympathieke poging om biografische elementen, maatschappijkritiek en politieke stellingname samen te brengen tot één compact werk. Het geeft zowel een mooi beeld van de persoon Step Vaessen als dat het haar visie op de maatschappelijke breuken in Indonesië weerspiegelt. Helaas zijn haar ambities iets teveel hooi op haar vork en blijft het werk een beetje aan de oppervlakte borrelen. Het is ook typisch zo'n therapeutisch werk waarbij een schrijver een nare gebeurtenis van zich af wil schrijven (hier de zelfmoord van haar ex-man). In alle eerlijkheid, er zijn maar weinig schrijvers die vanuit dat therapeutisch schrijven tot interessante inzichten komen. Zij weet het nog wel aardig te verpakken door het te koppelen aan hoe zij als atheïst zich verhoudt tot de religieuze aspecten van Indonesië, maar het blijft een beetje hangen bij oninteressante spirituele inzichten bij grote levensvraagstukken.

'Waarom ik soms op en neer spring' (2013) heeft een simpele opzet: Naoki stelt een vijftigtal vragen aan zichzelf over autisme-gerelateerde onderwerpen (overprikkeling, echolalie, fladderen, gezichtsherkenning, etc). Ertussendoor staan kleine verhaaltjes en sprookjes waarin er duidelijk een metaforische koppeling is tussen de fictie en de non-fictie; ze ondersteunen elkaars boodschap. Soms duiken er ook sfeertekeningen op van geometrische patronen, chaotische puntwolken en andere abstracte afbeeldingen. Bijzonder gaaf ontworpen, maar voor mij onderstreept het de air van geheimzinnigheid rond het onbegrijpelijke en geheimzinnige van Naoki's autisme. Het boek wordt afgesloten met één lang verhaal over een jongeman die komt te overlijden en nu onmachtig is om zijn rouwende ouders te troosten.

Als iemand met een autismediagnose stoort het me wanneer één ervaringsverhaal autoriteit krijgt toebedeeld om inzichten te geven voor ouders en verzorgers van mensen op het spectrum. Ik vind de sombere ondertoon en sommige 'pedagogische tips' zelfs potentieel schadelijk omdat ze kritiekloos worden overgenomen. Daar komt bij dat een virulent cliché als de autistische savant - zoals het ooit doorsijpelde in de populaire cultuur door Hollywoodvehikel 'Rain Man' (1988) - op deze manier kracht bij wordt gezet. Door de dertienjarige Naoki Higashida autoriteit toe te dichten omdat hij nauwelijks kon spreken en alleszins behoorlijk proza schreef. Het zou helpen als zulke ervaringsverhalen meer worden gecontextualiseerd en er oog blijft zijn voor de menselijke verscheidenheid van individuen op het spectrum.

Het is bij een boek dat zo is gehypet altijd even lastig om er onbevooroordeeld en kritisch naar te kijken, want het maakt toch dat ik ga zoeken of het die hype nou wel of niet waard is geweest. In dat opzicht valt Joe Speedboot zowel mee als tegen. Het is inderdaad een vlot geschreven en fantasierijke roman die het absurdisme en de sfeer van de betere romans van John Irving benadert. Wat ´Joe Speedboot´ een beetje tegen zich heeft is dat het nog erg gekunsteld aanvoelt. Het is allemaal zo onwerkelijk en bedacht dat het moeilijk is om de aanwezigheid van de schrijver weg te denken. Voor mij gingen de karakters dan ook te weinig leven en ik was uiteindelijk weinig met ze begaan. Maar Tommy Wieringa is zeker een talent en we gaan vast nog mooie dingen met hem beleven.

Literaire fantasy die verhaalt over hoe de enigmatische Mr Norrel de verloren gewaande Engelse magie terug wil brengen. Er komt een rivaal op zijn pad in de vorm van de jongere Jonathan Strange.

Het mooie is dat het verhaal magische elementen bevat maar dat deze juist ondergeschikt zijn aan de karakters. Als slagroom op de taart is er de heerlijk onderkoelde Engelse humor van de schrijfster. Voor wie nog niet genoeg had aan de avonturen van Harry Potter, is dit een heerlijke ''opvolger''. En dat zonder de irritante kinderen!

Het blijft wel heel erg hangen in een oorlogservaring waarin weinig oorlog aan te pas komt. Echt feeling had ik hier dan ook niet mee, en voordat ik het wist was het alweer uit.

Een soort Deense variant op Cold Case, maar dan met een iets meer dynamisch plot. Het leest lekker weg en biedt enkele schokkende verrassingen aan het einde. Toch vond ik de hoofdpersonages te doorsnee om hier echt van onder de indruk te raken.

In één ruk uitgelezen toen ik zelf in een melancholische bui verkeerde. Op die zaterdagmiddag was de wekenlange warmte dan echt voorbij en leek het strandweer ingeruild voor dat eeuwige grijs. Net warm genoeg om 'Joyland' (2013) te lezen op mijn balkon, maar bij de eerste rillingen moest ik zelfs een jas aantrekken. Een onbestemd gevoel naar de verloren dagen toen het felle zonlicht mijn positieve gemoed vulde met luchtigheid en toekomstdromen. Halsstarrig probeerde ik nog iets terug te halen van dat zomerse gevoel, terwijl de realiteit van de aankomende seizoenswisseling zich al reeds had aangediend. Met 'Joyland' (2013) haakt Stephen King in op die somberte met een heerlijk coming-of-age verhaal over een jongeman die zijn stukgelopen liefde probeert te vergeten door zijn bijbaantje bij een amusementspark. Ergens in de kantlijn sluimeren een spookverschijning en een moordmysterie, maar de suspense is duidelijk minder belangrijk dan de bitterzoete sfeerschets over een jeugd die overgaat in volwassenheid. Een beetje formulematig is deze verwordingsgeschiedenis wel en de relaties tussen personages hadden net iets meer uitgediept kunnen worden. Niettemin bood de grootmeester van het betere genrewerk met 'Joyland' (2013) een welkom douceurtje voor deze bijna-veertiger, die zelf het gevoel heeft dat volwassen verantwoordelijkheden hem inhalen. Gelukkig schijnt de zon terwijl ik dit schrijf.

Wel een aparte roman omdat de schrijfster verschillende elementen als sociale kritiek, horror en ware gebeurtenissen samen laat komen in hetzelfde werk. Het heeft dan ook zeker zijn charme, maar het mist een beetje de fijne uitwerking om volledig tot zijn recht te kunnen komen.