De Koikarpers op de cover maakten me wat huiverig voor oriëntalistisch proza. Van die 'typisch Japanse' clichés vol aforismen over wisselende seizoenen en kersenbloesem. Waar recensenten dan dingen over kunnen zeggen als 'bondig gekortwiekt als een bonsaiboompje' of 'geschreven met de vakkundigheid van een betere sushi-chef'. Maar Milena Michiko Flašar heeft een alleraardigste schrijfstijl in de geest van de haiku-traditie. Korte, beschrijvende zinnen in hoofdstukjes van hooguit anderhalve bladzijde, waarin d'r weinig meer gebeurt dan een ontluikende vriendschap tussen twee vreemdelingen. De gedeelde eenzaamheid van een hikikomori (een jonge kluizenaar) die terug probeert te keren naar het sociale leven en een salaryman (iemand in loondienst) die voor zijn vrouw stug volhoudt dat hij nog steeds werkt. Flašar gebruikt die twee archetypen voor diepere bespiegelingen over schuld, schaamte en de angst voor identiteitsverlies. 'Een Bijna Volmaakte Vriendschap' (2012) is een tikkeltje te psychologiserend naar mijn smaak. Elk diepere inzicht moet duidelijk uitgespeld worden en daarin laat de sociale kritiek weinig aan de verbeelding over. Toch beklijft de tederheid waarmee Flašar schrijft over onvolmaakte mensen die elkaar vinden in datgene wat niet altijd gezegd kan worden tegen dierbaren.

'In Andermans Handen' (2014) is zo'n ideeënroman waar grote geopolitiek haar weg vindt naar betekenisvolle personageschetsen. Of hoe auteur Sherko Fatah de gevangenschap van twee mannen met verschillende culturele achtergronden, gebruikt als metafoor voor een 'cultuurclash' tussen botsende ideologieën. De Irakese tolk Osama en de Oost-Duitse archeoloog Albert zijn samen in handen gevallen van jihadistische extremisten en worden steeds opnieuw doorgegeven aan andere groeperingen. Beide mannen hebben weinig meer met elkaar gemeen dan dat ze geen idee hebben over de motieven van hun agressors en of de ontvoering eindigt in vrijlating of executie. Via hun eigen herinneringen proberen beide gevangenen te reconstrueren hoe ze in deze ontheemde situatie terechtkwamen. Bij vlagen is Fatah's kale proza in 'In Andermans Handen' (2014) bloedmooi in de droefgeestige beschrijvingen van dorre landschappen, oorlogsruïnes en het lichamelijke lijden van de hoofdpersonen. Ook krachtig hoe de ontvoerders en hun motieven meestentijds tot een ongrijpbare abstractie blijven. Eigenlijk tot aan een bijzonder gruwelijk slotstuk waarin Osama's eigen loyaliteit met het westen op de proef wordt gesteld. Toch voelt de weinig subtiele uitvergroting tussen Oost en West vergezocht en geforceerd, waardoor Osama en Albert nooit écht tot leven komen als complexe individuen.