menu

Hier kun je zien welke berichten Casartelli als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

Ciao Sicilia - Marelle Boersma (2019)

Alternatieve titel: Vertrek #2

1,5
Kennelijk is er een magazine (?) "Vrouwenthrillers" alwaar dit boekje vijf sterren scoorde. Misschien had ik er om die aanbeveling niet aan moeten beginnen. Ik heb immers ook wel eens op een boekenmarkt een boek toch maar niet meegenomen omdat er bij nadere bestudering een sticker op zat dat Oprah Winfrey hem aanbevolen had.

Maar ach, het is 2021 en deze hadden we van de straat gehaald. Dat ik door de liefde aan Italië gebonden ben (en enkele jaren terug ook zelf op Sicilië geweest ben) en een thriller op zijn tijd wel kan waarderen: vooruit maar.

Het leest vlot en het Siciliaanse stadje waarin een groot deel van het boek speelt, wordt aardig neergezet. Daarmee zijn de positieve punten wel benoemd. De criminele bagage van de hoofdrolspelers wordt lang vaag gehouden, maar niet op een nieuwsgierig makende manier. Het aantal slachtoffers dat valt en de veerkrachtige manier waarop daarmee omgegaan wordt (met name de man en de vader van de chocolaterie-dame) is, zelfs op een als mafioos bekend staand eiland volstrekt ongeloofwaardig, dat de familie Russo niet deugt zie je van een kilometer aankomen en het einde levert ook bepaald niet de gehoopte climax.

Een soort poor (wo)man's Saskia Noort. Of zo.

Houdgreep, De - Joost Zwagerman (1986)

2,5
Lang, lang geleden, toen ik nog op de middelbare school zat (we schrijven nu eind jaren negentig) moest je voor een van de schoolonderzoeken een dossier aanleggen over een literair onderwerp. Het kon een schrijver zijn, een stroming, wat dan ook... omdat je nu eenmaal toch iets moest en omdat ik over Vals Licht en De Buitenvrouw wel te spreken was, heb ik toen maar voor Joost Zwagerman gekozen. Gimmick! heb ik toen ook nog gelezen (dat was al wat minder), alsook een eindeloze serie secundaire literatuur, zodat ik met succes een opstel over weet-ik-wat kon schrijven en nog wat zaken om het plezier in het lezen beperkt te houden. Ik heb de goede man toen ook nog een keer in het theater gezien, waar hij samen met Ronald Giphart de voorstelling Hamerliefde gaf. Van die twee maakte Zwagerman (gelukkig) toch wel de interessantere indruk.

De Houdgreep heb ik toen vermoedelijk ook gelezen. Of iets later alsnog. Of ik ben er nooit aan toe gekomen. Ik was het überhaupt vergeten, maar een paar jaar terug heb ik bij De Volkskrant een serie De Beste Debuutromans besteld en daar zat ook De Houdgreep tussen. Toen ik er een eindje in op weg was, besloot ik dat ik het boek indertijd wel gelezen had, maar het simpelweg compleet vergeten was. Sowieso was Zwagerman eigenlijk een beetje been there, done that. Als mediapersoonlijkheid vond ik hem de laatste jaren eigenlijk vooral mateloos irritant... maar 't was wel een fijne schrijver, disclaimerde ik er dan altijd maar bij.

Nou, zo fijn was hij als schrijver bij nader inzien ook niet. Het "tintelend liefdesverhaal" (achterflap) wist mij niet in het minst mee te slepen en de literaire pretenties werden er wat mij betreft aan de haren bijgesleept, met als dieptepunt een hoofdstuk dat begint met wat vrijblijvend etimologisch gebabbel over waar het woord nachtmerrie vandaan komt.

In die serie Beste Debuutromans zat trouwens ook het debuut van Ronald Giphart. Ook niet enorm hoogdravend, maar per saldo toch een vermakelijker boekje dan dit.

Ik Ga Leven - Lale Gül (2021)

3,5
66 berichten / 20 stemmen, ik denk niet dat de verhouding bij veel boeken hier zo scheef is?

Als het wel over het boek gaat, gaat het veel over de schrijfstijl en daar kunnen we inderdaad niet omheen. Gül studeert Nederlands en het lijkt er, vooral in het begin, wel eens wat op dat ze graag wil aantonen dat 'die Turkse' wel wat moeilijke woorden kent. Naarmate het boek vordert, wordt dat wel beter. Overigens heb ik jaren geleden bij de Volkskrant een serie met 20 beste debuutromans besteld en de les daarvan was toch wel dat een hoop debuten, ook van schrijvers die 'we' nu als groten beschouwen, erg matig leesbaar zijn. Maar dat even terzijde.

Ofschoon de schrijfstijl ruimte voor verbetering biedt, geeft het boek voor mij als buitenstaander (ik heb wel wat Turkse vrienden, maar die passen dan in meerderheid meer in het grootstedelijke expatplaatje, dus dat telt niet echt) wel een nuttig inkijkje... met de kanttekening dat er hier en daar vast wat overdreven wordt, maar over zaken als uithuwelijking, de ongelijke behandeling van jongens en meisjes etc. kun je ook gewoon in de krant lezen, dus deze privé-ervaring zal in grote lijnen wel gewoon kloppen.

Bij recente Turkse verkiezingen stemde, als ik het me goed herinner, zo'n 70% van de Turkse Nederlanders op de partij van Erdogan. Dat zijn allicht niet allemaal mensen van het kaliber van Güls ouders, maar voor een bescheiden illustratie dat wie emigreert nog wel eens verder achterblijft bij de tijd dan de thuisblijvers, mag het wel doorgaan. Je ziet overigens hetzelfde fenomeen bij Nederlanders die in de vorige eeuw naar de VS / Canada gingen.

Wat mij betreft een relevant boek. Het taalgebruik en het stilistische ratjetoe maken hem wat moeilijk waardeerbaar. Ik zit tussen de 3* en de 3½*, voor nu maar naar boven afgerond.

Kishidancho Goroshi 2 - Haruki Murakami (2017)

Alternatieve titel: De Moord op Commendatore: Deel 2: Metaforen Verschuiven

3,0
Aan Haruki Murakami had ik tot nog toe kennelijk een groot schrijver gemist (nummer 3 (!) in de auteurstoplijst alhier, om maar eens iets triviaals te noemen). Mijn partner liep er het afgelopen jaar behoorlijk mee weg en ook mijn beste vriendin blijkt zijn werk al een jaar of tien te verslinden. Op mijn recentste verjaardag kreeg ik beide delen van De Moord op Commendatore in de schoot geworpen. Omdat het een doorlopend verhaal is, ik het ook zo gelezen heb, en omdat ik de publicatiegeschiedenis (met een paar maanden tussenpauze) gemist had, beoordeel ik beide delen maar gewoon als één geheel.

Vooropgesteld: de man heeft een prettige schrijfstijl. Deel 1 las vrij soepel weg en deel 2 viel weliswaar in mijn vakantie, maar toch, >500 pagina's in een dag of vijf, dan heb je als schrijver iets goed gedaan. Het boek noopt af en toe even tot een stukje Wikipedia'en (hoe zat het ook weer met dat stukje geschiedenis?), ook niks mis mee. Dat het in Japan speelt, is verder geen erg dominant gegeven, op de weinig Westerse namen en een paar keer de rol van een Japanse letter(greep) in een naam na. (en het love hotel is vast geen uniek Japans verschijnsel, maar dat het een aparte naam heeft...?)

Alle ingrediënten voor minstens vier sterren zijn dus aanwezig... totdat de Idea verschijnt. Ik zie mensen hier het woord 'surrealistisch' gebruiken, maar ik kom zelf niet zo veel verder dan 'sprookjesflauwekul'. En waar ik met Commendatore nog enigszins in het reine kan komen (als iets tussen geweten en intuïtie in), wordt het vanaf de doodsteek van Commendatore en de reis door de onderwereld echt flinterdun. En ja, ik ken mijn klassieken (de grotvergelijking, de veerboot van Charon), maar hier kan ik dus niks mee.

Als de verdwijning van Marie een enigszins complementair verloop gehad had, was dat alles wellicht nog tot daar aan toe geweest, maar het is nu dermate prozaïsch (heeft zichzelf verstopt in het huis van Menshiki en kan weer ontsnappen als de schoonmaakploeg komt), dat het ook daar de mist in gaat (de dappere poging van ...stilte... om de twee zaken te linken ten spijt, wat mij betreft). Ten slotte: dat een meisje van 13 en een volwassen man met wie ze in korte tijd een vertrouwensband heeft opgebouwd 3-4 dagen gelijktijdig weg kunnen zijn, zonder dat moeder of politie daar iets achter zoekt, helpt de geloofwaardigheid ook niet mee.


Al met al blijf ik onbevredigd achter: een schrijver met een groot verhaal in zich, die zich tot fantasy-achtige flauwekul moet verlagen om het rond te krijgen. Als dat 'surrealistische' kennelijk een handelsmerk van Murakami is, is het wellicht toch mijn schrijver niet.

KliFi. Woede in de Republiek Nederland - Adriaan van Dis (2021)

2,5
De eerste keer dat ik iets van Van Dis lees en het heeft mij ook niet erg overtuigd. De vorm is mij eerlijk gezegd tijdens het lezen vooral boven de pet gegaan, maar nu ik hier en elders wat recensies lees, krijg ik ook niet de indruk dat ik daar nou veel aan gemist heb. Weinig boeiende bijrollen ook (zoals ook al eerder opgemerkt). Geen diepe onvoldoende, want het vertrekpunt is aardig en er zaten wat scherpe verwijzingen in.

Terzijde: wellicht zijn het de al behoorlijk op goede beeldvorming beluste huidige regering, de nasleep van de toeslagenaffaire, de formatieperikelen en de indruk dat de man eeuwig premier wil blijven, maar ik kreeg bij de president meer het beeld van een wat uitvergrote Rutte dan van Baudet. Of ik buiten de krant nou toch nog een gezonde blinde vlek voor laatstgenoemde heb, of dankzij Bert Wagendorp al iets meer gewend geraakt was aan een gefictioneerde Rutte...

Lelystad - Joris van Casteren (2008)

3,5
Donkerwoud schreef:
Enige puntje van kritiek zijn de nodeloze herhalingen in de laatste delen. Dat had van mij iets chiquer opgelost mogen worden.
Dit is een reden waarom het dubbeltje op zijn kant (3,5* of 4,0*) naar de lage kant valt. Voorts liep het boek grotendeels vlot, maar hier en daar verzandde het voor mij toch een beetje. Aan de structuur met zo af en toe even een geschiedenisles tussendoor (Lely, Van Eesteren) kon ik uiteindelijk wel wennen, maar met sommige types had ik gewoon wel erg weinig connectie geloof ik.

Dat gezegd zijnd: een Van Casteren on fire heeft inderdaad een heerlijke droogkomische schrijfstijl, waarin de observaties rond gesneefde maakbaarheidsgedachten nét niet te cynisch worden. Ook het stukje waarin de medewerkers van de Rijksdienst nog eens uitleggen dat het allemaal een stuk slechter ging toen niet zij, maar de democratisch gekozenen het voor het zeggen kregen was smullen.

Nineteen Eighty-Four - George Orwell (1949)

Alternatieve titel: 1984

3,5
1999: Voor mijn schoolexamen Engels moest ik vijftien boeken lezen. Een en ander werd behandeld in twee mondelinge examens met een half jaar tussentijd. Voor de eerste helft worstelde ik me braaf door een stuk of zeven Engelstalige boeken heen en haalde ik een 7. Punt van kritiek was onder meer dat ik niet wist hoe de hoofdpersoon uit The Old Man and the Sea heette. "Dat kan efficiënter", dacht ik, dus de voorbereiding voor de tweede helft werd een potpourri van een film, een Nederlandse vertaling en nog wat half werk. Voor 1984 heb ik me tot een uittreksel beperkt. Kennelijk genoeg om de essentie die je er als 17/18-jarige uit op kunt pikken op te pikken. Cijfer: een 8.

2020: Vorig jaar Brave New World (in Nederlandse vertaling gelezen), dan moest 1984 nu ook maar eens voor het echie (in het Engels).

Sommige elementen uit 1984 hebben het tot het populaire spraakgebruik geschopt, maar de accuratesse van Orwells wereld gaat een stuk verder dan dat iedereen een beeld heeft bij Big Brother of, in iets mindere mate, bij Newspeak. Kennelijk anders dan anderen, ben ik onmiddelijk naar de Newspeak-appendix gesprongen toen ernaar verwezen werd. Ik hoefde hem dus niet meer als mosterd na de maaltijd te lezen toen het verhaal eenmaal ten einde was. Wel een technische en ietwat absurdistische verhandeling, maar toch... ik zie mensen hierboven (in berichten van meer dan tien jaar oud) de vergelijking met sms- of msn-berichten maken (lees daar nu dan maar Whatsapp voor), maar ik heb er een andere associatie bij: de NS die op zeker moment ophield om te roepen dat een trein vertraging had en in plaats daarvan zei dat de trein van 17 uur 25 "over enkele minuten" binnenkwam. Een vrij triviaal voorbeeld van hoe uitdijende communicatieafdelingen de werkelijkheid mooier schilderen dan zij is en kritische vragenstellers met een kluitje het riet insturen.

Het lange hoofdstuk waarin (via het boek) de zin van oorlogvoering uiteengezet wordt (wat door sommigen hierboven nogal taai bevonden wordt) is zo mogelijk nog pijnlijker spot-on. Allicht is verdeel-en-heers ouder dan 1948, maar leg eender welke oorlog sindsdien, met waarschijnlijk het Midden Oostenconflict met stip voorop, naast de beschrijving hoe oorlog nodig is voor waardedestructie, om aldus de status quo in stand te houden, de mensen arm, etc. en zie dat er nog weinig verbeterd is.

Een uitermate relevant boek al met al. Over de leesbaarheid/entertainmentwaarde ben ik wat minder enthousiast. Vooral deel 1 slaagde er moeilijk in mij bij het verhaal te betrekken. De verboden romantiek in deel 2 bood het nodige smeermiddel (en was overigens ook gewoon functioneel, anders kon Julia immers niet verraden worden. Overigens herinnerde ik me de "Do it to Julia!" nog uit het uittreksel van weleer, dat moet toch indruk gemaakt hebben). Mijn Engelse taalvaardigheid is 21 jaar na mijn eindexamen (waarvan 14 jaar werkzaam in een internationale omgeving) wel opgeknapt, maar hier heb ik toch wel regelmatig een woordenboek bij nodig gehad. Wellicht wreekt de inmiddels al wat gevorderde leeftijd van het boek zich daar ook.

Ik neigde eigenlijk naar 3*, maar na nieuwe elementen uit de discussie hier gehaald te hebben en me nog eens tot mijn eigen naijleffect verhouden te hebben... 3,5* dan maar. 1984 wint het van Brave New World qua relevantie, maar verliest het op leesbaarheid. Of een andere leesvolgorde of een andere leestaal de balans had doen omslaan, zullen we nooit weten. There's no second chance for a first impression.

Sophie's Choice - William Styron (1979)

Alternatieve titel: Sophie's Keuze

3,5
Van de straat meegenomen onder het mom "dit was toch een klassieker?". Bleek ik met De Wereld van Sofie in de war te zijn. Tja...

Ik heb Sophie's Choice in het Nederlands gelezen en, het moet gezegd, dat was bij vlagen al behoorlijk doorbijten. Het was de moeite waard, want de combinatie van de gruwelen van het concentratiekamp, de verhouding tussen het decadente New York en het landelijke zuiden van de VS in de jaren '40 en de weinig gelukkige liefdesgeschiedenis van de hoofdpersoon worden op zich netjes opgebouwd. De regelmatig nogal slepende schrijfstijl (inclusief erg lange hoofdstukken) haalt de vaart er behoorlijk uit. Iets meer eigen leesdiscipline had me ook geen kwaad gedaan).

Ik rond naar boven af tot een krappe 3,5*.