menu

Via deze pagina blijf je op de hoogte van recente stemmen, meningen en recensies van eRCee. Standaard zie je de activiteiten in de huidige en vorige maand. Je kunt ook voor een van de volgende perioden kiezen: januari 2023, februari 2023, maart 2023, april 2023, mei 2023, juni 2023, juli 2023, augustus 2023, september 2023, oktober 2023, november 2023, december 2023, januari 2024, februari 2024, maart 2024

Tortilla Flat - John Steinbeck (1935) 3,5

Alternatieve titel: Danny en Compagnie, 25 december 2021, 15:09 uur

stem geplaatst

» details  

Reisende, Der - Ulrich Alexander Boschwitz (1939) 3,5

Alternatieve titel: De Reiziger, 19 december 2021, 11:50 uur

Niemand minder dan Heinrich Böll maakte zich na de oorlog hard voor de publicatie van dit boek in Duitsland, maar het mocht niet baten. Het zou tot 2018 (!!!) duren voordat er een Duitse uitgave kwam van dit manuscript, dat geschreven is direct na de Kristallnacht van 1938 en al wel in Engeland en de VS was uitgegeven.

De reiziger beslaat een periode van maar enkele dagen. Bij aanvang is Otto Silbermann een succesvol Duits zakenman, maar al snel verandert hij in een opgejaagd dier, een paria die zijn wereld compleet uiteen ziet vallen. In de ontmoetingen die hij heeft in Berlijn en in de verschillende treinen die hij pakt zit telkens een interessant dynamiek, of het nu met 'Arische' Duitsers is of met Joodse. Steevast zijn de dialogen geloofwaardig en inzichtgevend. En ook actueel: hoe je als de beeldvorming tegen is nooit meer iets goed kunt zeggen bijvoorbeeld. Hoe mensen vooroordelen die jarenlang zijn ingezaaid in de hoofden in één klap op het individu kunnen projecteren en dat het dan al te laat is.

Silbermann is geen held. Hij komt niet op met een slimme overlevingsstrategie of een heroïsch vluchtplan. Nee, hij doet maar wat, rijdt als een kip zonder kop door het land, zijn gedachten gaan nu eens de ene en dan weer volstrekt de andere kant op. Ook dat is geloofwaardig en inzichtelijk. De roman volgt deze irrationele gedachten en handelingen en als lezer kan je er iets van ervaren. Het is moeilijk voor te stellen dat een moderne romanschrijver zo'n ogenschijnlijk simpele structuur zou hanteren (veel eerder zou er voor meerdere perspectieven worden gekozen), maar Ulrich Alexander Boschwitz schrijft uit eigen ervaring en dat sijpelt door de bladzijden heen.

De waanzin bereikt misschien wel zijn hoogtepunt als Otto Silbermann dan toch door het bos heen de grens met België oversteekt en vervolgens wordt opgepakt en teruggestuurd door twee Belgische veldwachters. Zelfs het aanbieden van een vermogen mag niet baten, de heren doen hun werk onbezoedeld. Ook in andere exilromans blijkt telkens weer hoe stupide en hardvochtig de wereld zich opstelde en zo heeft meegewerkt aan de dood van velen. Wat valt er überhaupt nog te zeggen na zo'n zin:

Toen draaide Silbermann zich om, liep het bos door en kwam struikelend over een wortel het Duitse Rijk weer binnen.

» details   » naar bericht  » reageer  

West with the Night - Beryl Markham (1942) 3,0

Alternatieve titel: Westwaarts met de Nacht, 16 december 2021, 21:36 uur

Hemingway overdrijft. Maar het is wel een interessant boek hoor. Het speelt zich bijna volledig af in Afrika, met name in Kenia, waarbij Beryl Markham tot de koloniale Britse elite behoort van zo rond de tijd tussen 1910-1936 en in die sferen begeeft het verhaal zich dus ook. Eén van de laatste hoofdstukken gaat over olifantenjacht, waarbij Markham dan weliswaar een alinea wijdt aan hoe absurd dit eigenlijk is, maar verder wel onbekommerd eraan meewerkt. Overigens samen met Blixen, de echtgenoot van Karen Blixen die Out of Africa schreef. Grappig is dat relaties, zelfs huwelijken, totaal niet aan bod komen bij Markham; ze benoemt alleen de personen die relevant zijn voor haar relaas. Westwaarts met de nacht is opgebouwd rondom verschillende activiteiten in het leven van de auteur. Bijvoorbeeld haar jeugd en hoe ze daarbij optrok met een inheemse bevolkingsgroep. Maar ook haar tijd als paardentrainer en haar vliegcarrière. In weerwil van wat de uitgever op de achterflap vermeldt (en wat hier ook in de plotomschrijving staat), was Beryl Markham niet de eerste die van oost naar west de Atlantische oceaan over vloog: het boek zelf vermeldt meermaals dat deze eer toekomt aan Jim Mollison (Markham deed het vanuit Engeland ipv uit Ierland, dus het is volgens mij een uiting van Brits superioriteitsgevoel om hierin een nieuwe prestatie te zien. De vliegtijd is 1 uur meer). Westwaarts met de nacht is inderdaad prima geschreven en ook brengt de schrijver prettige variatie aan. Eén hoofdstuk volgt bijvoorbeeld een paard. Desondanks nam mijn belangstelling gaandeweg wat af. Het gedeelte dat zich meer in landelijk Afrika afspeelt is het interessants, vooral de omgang met de lokale bewoners, zoals de stam van de Nandi. Paardenrennen, olifantenjacht en een zinloze vlucht over de oceaan konden me toch minder boeien.

» details   » naar bericht  » reageer  

Cities of the Plain - Cormac McCarthy (1998) 4,0

Alternatieve titel: Steden van de Vlakte, 8 december 2021, 15:00 uur

Het sluitstuk. Cities of the plain levert een beetje de omgekeerde ervaring op van The Crossing: het is nu juist het slot dat enorm goed is en erin hakt. De laatste pakweg 100 pagina's van het verhaal. Hoewel je het al aan ziet komen, wat is er immers ooit goed gegaan in de Border-trillogy?, is de afloop toch pijnlijk en triest. Het gevecht tussen Eduardo en John Grady is geweldig beschreven en creëert een impact die gevechten in films maar zelden hebben. Hier strijden tegengestelde wereldbeelden, twee zijnstoestanden, vormen van moraal.

Zoals Slainte_Mhath al schrijft voelt de epiloog hierna overbodig aan. McCarthy grijpt helaas weer terug op de metafysische monologen die ook The Crossing gevoelig slechter maakten. Wie zit er nu te wachten op een lange droomvertelling, onderbroken door vragen? Jammer.

Het begin van het boek is ook niet zo bijzonder trouwens. Heel veel dialoog. Maar wat goed werkt is de doorgaande lijn naar het moderne leven die door de trilogie loopt, waardoor dit laatste deel ook het meest geurbaniseerd en geciviliseerd is. Als hommage aan het leven van het Oude Zuiden is de trilogie enorm goed en ook de betekenislagen voor moderne lezers zijn sterk, alleen niet altijd op die plekken waar McCarthy er het meest naar zoekt.

Maar goed, het was de markerende leeservaring van dit jaar voor mij en als ik wat kritisch ben dan is dat alleen maar omdat het nóg beter had kunnen zijn.

» details   » naar bericht  » reageer