menu

Via deze pagina blijf je op de hoogte van recente stemmen, meningen en recensies van Raspoetin. Standaard zie je de activiteiten in de huidige en vorige maand. Je kunt ook voor een van de volgende perioden kiezen: januari 2023, februari 2023, maart 2023, april 2023, mei 2023, juni 2023, juli 2023, augustus 2023, september 2023, oktober 2023, november 2023, december 2023, januari 2024, februari 2024, maart 2024

Beyaz Kale - Orhan Pamuk (1985) 3,0

Alternatieve titel: De Witte Vesting, 24 mei 2020, 13:46 uur

Pas mijn derde van Pamuk terwijl ik bijna een halve boekenplank met zijn boeken vol heb staan, die ik obsessief ben gaan aanschaffen na het lezen van het indrukwekkende boek Sneeuwen het toch zeer interessante werk Istanbul. Helaas is De Witte Vesting niet zo heel spannend en ben ik het tweeling-evenbeeld thema al eens in andere boeken tegen gekomen, zoals De Donkere Kamer van Damokles van Hermans, De Man in Duplo van Saramago en Amphitryon van Ignacio Padilla. Bij schrijvers schijnbaar een populair, maar ook wel afgezaagd onderwerp.

» details   » naar bericht  » reageer  

Zauberberg, Der - Thomas Mann (1924) 3,5

Alternatieve titel: De Toverberg, 15 mei 2020, 20:09 uur

Een toepasselijk boek in een tijd van (semi)gedwongen thuisisolatie dat een gelegen moment biedt om zwaardere literatuur zoals dit 'pretentieuze jongensboek' te lezen. Een boek dat met een beetje de nodige wil parallellen laat trekken tussen de setting van de Toverberg en de huidige maatschappelijke beperkingen met op de achtergrond een catastrofe die zich voltrekt.

Op het moment is dat een natuurramp in de vorm van de epidemie; bij De Toverberg is dat een antropogene ramp, namelijk het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, die zich in werkelijkheid tijdens het schrijfproces van het boek voltrok. Op 7 augustus 1914 schrijft Thomas Mann aan zijn broer Heinriech: 'Ik leef nog steeds als in een droom - en toch dient men zich te schamen, het niet voor mogelijk gehouden en niet gezien te hebben dat de catastrofe moest komen. Welk een beproeving! Hoe zal Europa er uitzien inwendig en uitwendig, als het voorbij is?'

Daarnaast begin ik net als de naïeve anti-held Hans Castorp in het sanatorium Berghof in het Zwitserse plaatsje Davos in de Alpenbergen, na tweeënhalve maand vanuit huis werken het besef van tijd te verliezen en de situatie als redelijk uitzichtloos te beschouwen.

Het boek is als wat ik bij eerdere commentaren lees een beproeving dat zich deels als een jongensavontuur laat lezen over een puberale liefde en de vriendschap met een zieke neef; en deels als een metafysische en politieke verhandeling, waarin Hans Castorp een metafoor is voor het jonge naïeve Duitsland dat een keuze moet maken tussen een aantal warrig pratende mafkezen (Settembrini, Naptha en Peeperkorn) die verscheidene (politieke) ideologieën symboliseren en waarbij voorkennis over zaken zoals het fatalistische denken van het fin-de-siècle tijdperk, het Avondland van Oswald Spengler, de klassieke mythologieën en de filosofie van Friedrich Nietzsche (de titel komt uit een werk van Nietzsche) eigenlijk onontbeerlijk is. Dat maakt het leesgenot niet altijd even ontspannend en een werk van boven de 900 pagina's soms eerder een straf dan een toegankelijke verrijking van de geest.

Het is dan ook bijzonder fijn dat het nawoord Het beeld van de grote verwarring over De Toverberg van Thomas Mann van de Oostenrijker G.A. von Winter en het ruim vier uur durende hoorcollege over De Toverberg van Michiel Hagdorn wat meer duiding kunnen geven. Zo leer ik reeds dat Thomas Mann twaalf jaar (met tussenliggende onderbrekingen) over het boek heeft gedaan, namelijk van 1912 tot 1924 en het een parodie is op de klassieke Duitse Bildungsroman zoals Wielands Agathon, Goethe's Wilhem Meister, Stifters Nachsommer en Kellers Grüner Heinrich.

Daarbij heeft het boek een enorm autobiografisch karakter; zo was het Katia, de vrouw van Thomas Mann, die in het sanatorium in Davos werd opgenomen. Net als Hans bij zijn zieke neef op ziekenbezoek ging, ging Mann bij zijn vrouw voor drie weken langs en kreeg hij net als Hans het medische advies om voor zijn eigen gezondheid een half jaar aldaar te verblijven. Dit aanbod sloeg Mann in werkelijkheid af, maar in De Toverberg zou de hoofdpersoon uiteindelijk zeven jaar op de bergtop vastzitten.

Dit soort weetjes maakt het werk dan wel weer interessant en levendig.

» details   » naar bericht  » reageer