menu

Hier kun je zien welke berichten Freud als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

Labyrinth der Träumenden Bücher, Das - Walter Moers (2011)

2,5
Een vreemd boek van Walter Moers, dat me voor het eerst vooral kritisch stemt, in plaats van laaiend enthousiast te worden.

Op het einde van De Stad van de Dromende Boeken heeft Moers zijn lezers gevraagd welk ander boek van Mythenmetz ze hem het liefst zagen 'vertalen': zijn terugkeer naar Buchhaim, of een met andere avonturen - het antwoord bleek natuurlijk het eerste. Had Moers eigenlijk geen zin meer, heeft het daarom zo lang geduurd om dit te schrijven en is het daarom zo'n halfslachtig boek geworden? Of doet hij dat opzettelijk, wil hij zijn lezers vooral pesten (zoals hij ook al in Ensel und Krete deed) en komt alles met het derde deel toch nog goed?

Ik heb als voorbereiding op dit boek eerst het eerste deel herlezen, met enorm veel plezier. Dat er een tweede en derde boek zouden komen leek me niet nodig, maar als ze dezelfde leuke avonturen vermengd met literatuurgrapjes en boekenadoratie konden brengen, waarom ook niet? Het probleem met dit boek is, dat het dat níet doet.

Het verhaal begint met Mythenmetz, op het hoogtepunt van zijn roem en tegelijkertijd dieper gevallen dan ooit, die volgevreten in zijn werkkamer zit, geen degelijke letter meer op papier krijgt en tegelijkertijd zwelgt in zijn populariteit en niet aflatende stroom fanbrieven. Een heerlijk stuk dat eindigt net als het eerste boek: hij krijgt een brief die hem naar Buchhaim lokt. Hier vond ik het vooral amusant: het hele eerste stuk staat bol van de bijna letterlijke herhalingen met het eerste boek - een leuke stijlfiguur.

Eens in Buchhaim aangekomen, begint alles weer van voor af aan: Mythenmetz is er 200 jaar niet meer geweest en de stad is helemaal heropgebouwd, dus moet hij alles opnieuw leren kennen. De start van een ellenlange kennismaking-met-de-stad... waarna het boek uit is. Er gebeurt helemaal niets! Slechts heel af en toe bevat het boek een soort actie (een gesprek, een ontmoeting) en telkens is dit een hoogtepunt (de ontmoeting met zijn collega-lintworm in het rookcafé, de ontmoeting met en dood van Kibitzer, het gesprek met de librinaut in het theater, de ontmoeting met Corodiak). Al de rest is vooral beschrijving, en veel blabla. Met als absolute dieptepunt 70 blz lang een beschrijving van de theateropvoering van Mythenmetz eigen leven - oftewel een hér-vertelling van het hele vorige boek.

Er zit wel wat interessante stof in dit boek, er is humor, er zijn een paar nieuwe en interessante personages, en er is het nieuwe gegeven van Puppetismus (oftewel theater - een soort vervolg op de romans die in het vorige boek centraal stonden) dat zeker erg fascinerend is. Maar dat had gerust verteld kunnen worden in 100 blz - of desnoods 200. Maar 432 blz is gewoon te veel.

In zijn nawoord verontschuldigt Moers zich dat het boek niet af is en legt hij de schuld bij Mythenmetz zelf, die altijd veel te langdradig is en hem verplicht heeft heelder stukken te schrappen wat hem veel langer gekost heeft dan geschat. Hij eindig dit nawoord met: "Het echte verhaal moet inderdaad nog beginnen. Alles tot nu toe was enkel ouverture."

Een auteur die zijn eigen mislukking beseft en edelmoedig toegeeft? Of toch vooral een grote grap: laat ik eens een boek schrijven dat enkel een lange inleiding is om mijn lezers eens een beetje te treiteren? Gezien het karakter van Mythenmetz past dat natuurlijk perfect, en kan het ook een poging zijn om de lezer duidelijk te maken wat een saaie schrijver de hoofdpersoon van deze boeken eigenlijk is. Gezien de torenhoge stapels die overal in Duitsland van dit boek in de winkels liggen, gretig verkocht in de eindejaarsperiode, zal deze grap auteur en uitgeverij financieel wel ten goede komen - maar of het veel mensen zal amuseren?

Moers kan veel beter, heeft dat al meer dan genoeg bewezen (ik heb niet voor niets alles gelezen wat hij ooit geschreven heeft), en ik heb er alle vertrouwen in dat het volgende boek wel het typische razendsnelle van-de-hak-op-de-tak springende avonturenverhaal zal zijn dat iedereen verwacht. Of hij dit boek als grap tussendoor snel bijeengepend heeft of hij echt met een literaire crisis te kampen heeft zullen we dan ook pas dan weten. Maar tot het zover is, hou ik mijn stem toch vooral aan de lage kant, en zeg teleurgesteld: een vervelend boek!

Life of Pi - Yann Martel (2001)

Alternatieve titel: Het Leven van Pi

4,5
Een fantastisch boek dat je helemaal opslorpt in een geniale constructie van avontuur, humor en fantasie, en tegelijk een prachtige ode aan de menselijke overlevingsdrang en de sterkte van de menselijke geest. Ontspanning met een staartje, zo hebben we het graag .

Lillebror och Karlsson på Taket - Astrid Lindgren (1955)

Alternatieve titel: Karlsson van het Dak

4,0
Een schitterend personage is het wel, die Karlsson van het Dak, en de boeken zijn alledrie geweldig leuk, en op hun manier heel geloofwaardig verteld. Dit deel is zo wat de inleiding, met een aantal kortere verhalen, en als rode draad het verlangen van Erik naar een hond en de vraag of hij Karlsson al dan niet verzonnen heeft. Heel veel fantasie, maar vooral de nevenpersonages zijn een beetje kaal. Zeker als je ze gaat vergelijken met die uit de volgende twee delen .

Lord of the Flies - William Golding (1954)

Alternatieve titel: Heer der Vliegen

4,5
Een hallucinant boek! Ik wist wel waar het over ging (dat is het nadeel met die klassiekers ) en had het eerlijk gezegd zelfs extremer verwacht (na het zien van Battle Royale onder andere...) maar het heeft me veel meer geraakt dan ik had verwacht, ook veel meer dan voorvermelde film. Dat heeft vooral te maken met de prachtige manier waarop Golding de half intuïtieve psychologie van de kinderen weet te beschrijven (er is een prachtig stuk in het boek waar hij beschrijft hoe enkele van de kleintjes in het zand spelen), misschien nog het best bij de niet-hoofdpersonen (Ralph, Jack en Biggie zijn ok, maar soms wat te voorspelbaar in hun gedrag en te duidelijk verzonnen in functie van de rol die ze in het verhaal moeten spelen. Niet zozeer karikaturaal, dat valt best mee, maar hun aanwezigheid in het verhaal heeft duidelijk een doel, terwijl de andere kinderen meer achtergrondopvulling zijn en af en toe hun moment krijgen waarin ze op de voorgrond treden).

De zo geroemde natuurbeschrijvingen vond ik aanvankelijk wat overdreven, maar de beeldende taal en groteske omschrijvingen wennen wel en vormen een belangrijke charme van het boek. Ik volg wel de kritiek hierboven ten dele, ondanks alle details die je beschreven krijgt, werd mijn beeld ook nooit vollediger dan een tropisch eiland met strand, roze berg, bos, open plekken, fruit, kaalgebrande stukken en rotsen. Ik vond het zelfs bijna zonde dat er niet een of ander kaartje in het boek stond, want ik had zeker in het begin best wel moeite om te snappen hoe het eiland nu juist ineen zat, los van alle bloemen, doornenstruiken en kreupelhoutbosjes die zo uitgebreid aan bod komen.

Het verhaal wordt mooi opgebouwd volgens een aantal belangrijke climaxen die vooral de relaties tussen de hoofdpersonen onder druk zetten (ook hier zou je - als je dat echt zou willen - het rijtje kunnen afgaan (eerste wrijvingen, eerste botsing maar door druk van buitenaf toch toegedekt, samenwerking onder spanning en dan de finale breuk en de confrontatie) maar zo voelt het niet aan tijdens het lezen, dus het stoort geenszins. De dreigende aanwezigheid op de achtergrond (laten we het de 'Heer der Vliegen' noemen, althans zo interpreteer ik de titel toch), de sluimerende maar aflatende hoop op redding, de onderhuidse spanningen tussen de personages, de combinatie van kinderlijke onschuld en extreme situaties, het leerproces dat doorgemaakt wordt (en vooral vaak níet doorgemaakt wordt, hoewel je het eigenlik zou verwachten), dat zijn de elementen die dit boek extreem fascinerend, knap bedacht en razend spannend maken. Sommige momenten zijn angstaanjagend eng, omdat je zo opgaat in het verhaal dat je eigen kinderlijke angsten het winnen van het besef dat je in je bed een boek aan het lezen bent .

Ik was verbaasd dat het boek zo dun was eigenlijk, ik heb het ook op één (weliswaar erg lange) avond uitgelezen. Maar het is misschien ook goed dat het niet uitgebreider is, de gebeurtenissen voor de grote confrontatie tussen Ralph en Jack zijn erg uitgebreid en goed uitgewerkt, het einde had langer kunnen duren maar dat vond ik toch het minst interessante stuk, omdat de opbouw in dit soort verhalen veel fascinerender en geraffineerder is dan de climax. Sommige scenes zal ik nooit meer vergeten denk ik (Simon en de Heer der Vliegen, de beruchte 'dans',...).

Het meest verbluffende moment vond ik de allerlaatste pagina's, als de redding eindelijk komt. Je bent zo opgegaan in het verhaal van die kleine kinderen, de ernst ook van de hele situatie, dat de blik van een volwassene op de hele zaak haast pervers wordt. Ineens blijken de houten speren en de dodelijke confrontaties niet veel meer dan kinderspelletjes in zijn ogen, en de link tussen dat moment en de angstaanjagende momenten ervoor kan ik nu nog heel moeilijk leggen. Dat moment brengt het boek van een ijzersterk gegeven naar een hallucinant meesterwerk, en ik heb echt verschillende minuten voor mij uit zitten staren alvorens ik er overheen was. Een erg overweldigende ervaring dus, het lezen van dit boek, en stof genoeg om lang over te blijven nadenken!

Een puike 4.5 sterren is welverdiend .