menu

Hier kun je zien welke berichten Freud als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

Kabalmysteriet - Jostein Gaarder (1990)

Alternatieve titel: Het Geheim van de Kaarten

4,5
Juist wat ik hier wou komen schrijven . De Wereld van Sofie is natuurlijk uniek, maar dit boek is zoveel leuker en mooier om te lezen, zoveel origineler en speelser van opzet. Een verhaal in een verhaal in een verhaal in een verhaal in een verhaal, en dan nog met dubbele bodem, maar het blijft ontspannend en nooit te complex. Het verhaal is bovendien doorspekt met kleine maar interessante filosofische gesprekjes tussen Hans Thomas en zijn vader, die me eigenlijk meer zijn bijgebleven dan eender welke filosoof van Sofie .

Kalle Blomkvist och Rasmus - Astrid Lindgren (1953)

Alternatieve titel: Hier Spreekt Superdetective Blomkwist!

3,5
Het laatste deel, en het minst geloofwaardige ook. Ik wil graag meegaan in het idee dat een kleine jongen superdetective kan zijn, maar wat ze hier meemaken is te overdreven en neigt te veel naar slechte jongens-avonturenverhalen. Maar dat is geen drama, het boek is ondanks alles spannend, grappig (hilarisch soms zelfs), en de personages zijn weliswaar wat karikaturaal, maar toch mooi uitgewerkt.

Kar - Orhan Pamuk (2002)

Alternatieve titel: Sneeuw

4,5
Ik had van Pamuk eigenlijk enkel Istanbul gelezen, maar dat boek vond ik zo sterk dat ik de indruk had dat ik de schrijver al helemaal kende. Terwijl ik eigenlijk geen idee had wat voor boeken hij normaal schrijft .

De oplossing was dus om eens een ander boek van hem te lezen, en kijk, het is zowaar een klein meesterwerk gebleken! De flaptekst (die ook hierboven staat denk ik) zegt eigenlijk helemaal niks over de inhoud, en dat is misschien zelfs goed, want het verlost het boek wat van de stempel van 'politieke roman' die het anders waarschijnlijk opgeplakt zou krijgen. Terwijl het boek veel meer is dan dat, absoluut.
Wat me het meest opgevallen is, is de enorme psychologische diepgang waarmee Pamuk de drijfveren van zijn personages uitlegt. Hij doet dat zelf, waar dit in de meeste boeken impliciet aanwezig is, en dat leidt ertoe dat je als lezer de tijd krijgt om er veel mee over na te denken. Het belangrijkste gevolg hiervan is dat je voortdurend zit te letten op de dubbelzinnigheid die alle relaties en dialogen in het boek kenmerkt: iedereen heeft zijn eigen beweegredenen en interpretaties van de gebeurtenissen en van elkaar, en door die zo gedetailleerd te beschrijven komt het conflict ertussen erg naar voren, terwijl dat in de relaties zelf veel minder opvallend zit omdat het in de mens ingebakken zit rond conflicten te praten en ze te verdoezelen.
Maar goed, dat is maar een van de vele thema's die me in het boek zijn opgevallen. Uiteraard gaat het ook (en vooral) over de hedendaagse politieke en religieuze situatie van Turkije en hoe de mensen daarmee omgaan. Opvallend hierbij is dat je als westerse lezer paradoxaal genoeg een mooier beeld gaat vormen van de islamistische partij, die zijn idealisme en vastberadenheid op een redelijk eerlijke manier in resultaten probeert om te zetten, terwijl bij de 'democratische', westerse partijen egoïsme en arrogantie de toon voeren. Dat komt ook naar voor in het contrast tussen het (egoïstisch) zoeken naar geluk (in de vorm van liefde) van Ka, de hoofdpersoon, en het veel zuiverdere religieuze verlangen van sommige van de eerder fundamentalistische personages. Zo zwart wit is het nu ook niet, maar het viel me toch op, en ik vraag me nog steeds af wat Pamuk hiermee wilt bereiken. Is het pure ironie, of eerder een verregaande poging tot nuancering? Gezien zijn eigen positie vermoed ik eerder het eerste, maar hij bereikt beide, en dat is eigenlijk ook erg knap.
Zonder het volledige boek te willen analyseren wil ik nog even de aandacht brengen op de prachtige rol die kunst en cultuur in al dit politiek-religieus geweld krijgen. Poëzie uiteraard in de gedichten die Ka schrijft (maar die de lezer nooit te lezen krijgt, nog zo'n schitterende vondst), maar ook de enorme kracht van theater zit mooi in het boek vervat.
Leuk is ook dat Pamuk zelf als personage het boek binnensluipt naar het einde toe, als ik-persoon en verteller, een handige kunstgreep omdat de eigenlijke hoofdpersonen wat verweesd zijn achtergebleven (als ze het al overleefd hebben), maar ook erg mooi gedaan, uiteindelijk is de schrijver altijd aanwezig in zijn boeken, maar door die relatie zo expliciet te maken krijgt het boek meteen een extra dimensie.

Dit wordt weer veel te lang, afsluiten dus: een knap en krachtig boek waarvan ik de eigenlijke ambitie niet zo goed kan omschrijven, maar dat me absoluut geraakt heeft (ik heb nog helemaal niks gezegd over de schitterende liefdesrelaties die in het boek zitten!) en heeft doen nadenken over de politieke situatie in Turkije, die bij ons misschien toch wat al te gemakkelijk wordt afgedaan als een zwart-wit conflict. 4.5 sterren!

Karlsson på Taket Flyger Igen - Astrid Lindgren (1962)

Alternatieve titel: Karlsson Vliegt Weer

5,0
Zonder twijfel een van de beste kinderboeken ooit geschreven! Ik heb het onlangs nog eens opnieuw gelezen, en het blijft hilarisch grappig . Karlsson is onweerstaanbaar onuitstaanbaar ( ), en juffrouw Mus is een van de leukste personages die Astrid Lindgren bedacht heeft: eerst een onvriendelijke en norse tiran, maar langzaam komen er toch barsten in, en blijkt ze toch niet zo onmenselijk te zijn als ze in het begin leek.

Katten van Kruisem, De - Marc de Bel (1995)

3,5
Ik heb hem gisteren eens herlezen (een mens moet iets doen tijdens de examens ) en het boek is me inderdaad nog steeds best bevallen. Het leest als een trein en Marc de Bel weet als geen ander hoe hij de emoties in zijn boeken hoog moet laten oplopen: na al die jaren raakte ik nog steeds even snel meegesleept.

Het is echter wel een feit dat je zijn trucjes heel gemakkelijk kunt doorgronden, zeker omdat hij in bijna al zijn boeken wat uit hetzelfde vaatje tapt. Zo hebben alle hoofdpersonages van zijn boeken problemen met domme, lelijke en altijd veel sterkere personen die hen voortdurend en op een heel laffe en smerige manier lastig vallen (vooral oudere pesters, maar ook huurlingen, poezen). Die hebben steeds een gezicht dat eruit ziet als een hondendrol of een hoopje kots, maken de ene valse opmerking na de andere en terroriseren de hoofdpersonen totdat ze aan het einde van het boek op een of andere triomfantelijke manier het onderspit moeten delven. Trouwens, zowel in dit boek als in Stuffie loopt er een valsspelende scheidsrechter rond: nog zo'n makkelijke manier om je lezers op de kast te krijgen van verontwaardiging
De schrijfstijl van Marc de Bel is wat ze is: leuk voor kinderen en vaak best origineel, maar niet bijster poëtisch: lawaai is altijd trommelvliesverscheurend, emoties worden beperkt tot kriebels en vlinders in de buik, benen als springveren of opspringende harten (niet zomaar opspringend, maar met een driedubbele salto en kurketrekker). De psychologische diepgang van de personages wordt beperkt tot de bij kinderboeken vaak voorkomende schizofrenie: de bullebak blijkt soms een klein hartje te hebben, de spottende jongen is toch gevoelig, enz. Nogal gemakkelijk, maar alvast beter dan de zuivere klichés.
Veel van de jongens die als hoofdpersoon opgevoerd worden hebben trouwens nogal vreemde ouders maar kunnen steeds terecht bij een of andere schitterende oom of opa.

Zo zou ik nog wel even kunnen voortgaan, maar dat is niet nodig, de meeste mensen die boeken van Marc de Bel hebben gelezen zullen mijn punt wel al door hebben Er zijn trouwens boeken die aangenaam verrassen en veel van deze punten omzeilen, ik vind dan ook niet dat hij steeds dezelfde boeken schrijft: laten we zeggen dat er uit de honderd boeken die hij op zijn naam heeft staan inmiddels, dertig unieke exemplaren samen te stellen vallen
Echt kritiek is het ook niet, ik denk dat kinderen juist houden van die terugkerende situaties, eenvoudige maar krachtige emoties, herkenbare onrechtvaardigheid en exuberant maar toch begrijpelijk taalgebruik. Ik heb zijn boeken vroeger verslonden en ook nu geniet ik er nog behoorlijk van (gewoon het opendoen van een van zijn boeken en de typische geur ruiken is al genoeg - ik weet niet hoe het komt, maar zijn boeken hebben een heel typische geur die ik in geen andere jeugdboeken terugvindt). Er meesterwerken van maken zal ik nooit doen, maar ik zal mijn boekenverzameling van Marc de Bel met plezier doorgeven aan mijn nageslacht!

(PS: ik zou mijn boeken trouwens dringend eens moeten inscannen zodat de originele Jan Bosschaert-covers kunnen gebruikt worden hier, want die nieuwe versies trekken echt op niks! )

Kleine Wassermann, Der - Otfried Preussler (1956)

Alternatieve titel: De Kleine Waterman

4,5
Een onweerstaanbaar schattig boek, en voor kinderen (althans voor mij toch vroeger) erg leuk en spannend. Ik ben alle kinderboeken van Preußler aan het herlezen om eerlijk te kunnen stemmen, en bij dit boek was het een waar plezier!

Om bij het begin te beginnen: de eerste zin vind ik al helemaal geweldig: Toen de waterman op een goede dag thuis kwam, zei de watermannen-vrouw tegen hem: 'Vandaag moet je heel zachtjes doen, want we hebben een kleine jongen gekregen.' Het zegt iets over de no-nonsense manier waarop het boek is geschreven (niet alleen het zomaar uit de lucht komen vallen (nu ja, onder water...) van de jongen, maar alles in het boek wordt als compleet vanzelfsprekend behandeld, al zit het boek vol onmogelijkheden. Maar daar is het een sprookje voor natuurlijk, en het is mooi te zien hoe je fantasie die rationele fouten perfect weet te negeren ) De zin toont ook hoe leuk er met taal wordt omgegaan in het boek: heel eenvoudig, maar toch ongelooflijk mooi (en als je niet oplet, heb je niet eens door wat een heerlijk woord watermannen-vrouw niet is...) En in die eerste zin zit ook meteen de poëtische sfeer vervat die uit het hele boek spat: de bezorgde, lieve moeder, de onstuimige maar kunstzinnige vader, de onbevangenheid van het kindje: typische personages zoals je ze vaker tegenkomt, maar enorm efficiënt en trefzeker getypeerd en beschreven in dit boek. Een ander heerlijk personage is Cyprinus, de oude karper (met mos op zijn rug!), wijs en met veel ervaring, maar tegelijk knorrig en conservatief. Het zijn types die eenvoudig zijn maar tegelijk enorm veel te bieden hebben.

Het verhaal is vrij simpel: één jaar uit het leven van de kleine Waterman. Zijn eerste uitstapjes in de vijver, later ook boven water, kleine avontuurtjes, ontmoetingen, strubbelingen en mooie momenten. Alles speelt zich af in en rond een kleine vijver met watermolen, maar dat is meer dan genoeg om in gedachten een fantasierijk van te maken dat bijna zoveel te bieden heeft als Midden-Aarde (nu ja... )

Het is in mijn geval typisch zo'n boek dat een hele kindertijd is meegegaan, en waarvan de personages en gebeurtenissen een deel van het collectieve geheugen van onze familie zijn geworden, dus het is natuurlijk logisch dat het herlezen een puur genot is. Maar ik maak me sterk dat het boek genoeg te bieden heeft om ook volwassen lezers te bekoren, met zijn onweerstaanbare naïeve charme, de mooie, menselijke relaties en het beeld van een perfect gelukkige kindertijd, in een magische maar toch doodnormale omgeving.

Koning van Katoren - Jan Terlouw (1971)

3,0
Vroeger van genoten van dit boek, maar mijn herlezing was iets minder geslaagd. Uiteraard zit er een dubbele bodem in (die had ik vroeger ook wel al door ) maar het is allemaal wel erg jaren '70 en komt nu nogal verouderd over. Niet dat de problemen opgelost zijn inmiddels, maar de manier van aankaarten is me iets te simpel. Maar het blijft een mooi verhaal, absoluut.

Krabat - Otfried Preussler (1971)

Alternatieve titel: De Meester van de Zwarte Molen

3,5
Ik heb het boek vandaag even snel herlezen (ik had niks te doen, en dit soort boeken is op een uurtje of twee uit) en het viel me een beetje tegen eigenlijk. Ik wist niet meer hoe het juist allemaal in elkaar zat, en in mijn herinnering had ik het interessante gemaakt dan het bleek te zijn. Het hele concept is uiteraard goed en levert een uitstekend, spannend jeugdboek op, maar het is minder verfrissend en origineel dan andere boeken van Preussler. Veel blijft ook onduidelijk of wordt slecht uitgewerkt (bijvoorbeeld die hele relatie met dat meisje, ik kan me vergissen, maar dat gaat wel heel vlot allemaal) en het boek is ook niet extreemg oed geschreven of zo. Ik heb er enorm van genoten vroeger en dat gevoel blijft ook nu deels intact (er zitten schitterende stukken in het boek en aan fantasie komt het Preussler ook niet te kort) maar daar komt een gevoel van gemiste kansen bij, iets dat ik bij veel kinderboeken heb die ik vroeger geweldig vond, maar niet bij allemaal (Roald Dahl en Astrid Lindgren blijven intact, net als Joke van Leeuwen). Ik ga dus onze hele kinderbibliotheek maar eens stukje bij beetje herlezen en wat kaf van het koren scheiden (of spelt van het meel )

Ondanks dit wat negatieve bericht, toch nog steeds een mooi boek dat een aantal lastige thema's mooi weet te verwerken in een spannend en meeslepend verhaal, met degelijke personages en in een enorm tot de verbeelding sprekende omgeving.

Kracht van Ajajatsoe, De - Marc de Bel (1989)

3,5
Opnieuw een van de betere boeken van Marc de Bel: spannend, veel humor, memorabele personages (vooral Yam-Yam is erg leuk hier in dit boek) en bovendien met een dosis relevante politieke kritiek - weliswaar op maat van het doelpubliek verpakt. Het einde (de laatste tien bladzijden) vond ik maar niks eigenlijk, hoewel ik het vroeger wel leuk vond had ik nu de indruk dat daarmee het laatste druppeltje realisme uit het boek werd geperst, en tegelijk dient het helemaal nergens toe. Maar voor de rest heb ik best genoten van het verhaal, ook al zitten er een aantal erg onlogische gaten in (dat Alexander zijn bootnacht moet hebben snap ik wel, maar dat is toch geen reden voor Yam-Yam om haar pasgeboren kroost zomaar aan zijn lot over te laten! ).