De Buddenbrooks. Verval van een familie. Die laatste zin vat de verhaallijn aardig samen, zij het beknopt. Vier opeenvolgende generaties -lees: voornamelijk zonen- van de familie Buddenbrooks worden beschreven in dit boek, hoewel de laatste zoon -die verdomme net de meeste interesse bij mij wekte- al snel dood gaat. Eenmaal pagina 300 gepasseerd werd ik doodmoe van de zoveelste scheiding van een familielid, een zoveelste handelsprobleempje of een sterfgeval (alledrie voorname onderdelen van het plot).

Wat voor mij vooral interessant is aan De Buddenbrooks, is de veronderstelling dat dit soort boeken hoogst bederfelijke waar is. Ja, het is een epos. Ja, het laat de overgang van het naturalisme naar het symbolisme (een beetje) zien. Ja, de ondergang van de bourgeoisie zeker ook. Maar het hele boek laat mij anno 2020 volkomen koud, met uitzondering van het business v.s. art-conflict dat zich tussen de regels door aandient in de laatste honderd-nogwat bladzijden. Ik voelde me vervreemd van de beschreven diners, de uiterlijke kilheid van de karakters en de onzichtbare institutie familie Buddenbrook. Die vreemd aandoende wereld ,zo ver van mij afstaand, heeft me toch nog kunnen laten genieten van dit boek.

Jammer dat die laatste Buddenbrook vroegtijdig aan tyfus moest overlijden van Mann. Maar misschien was de beste man het schrijven moe.

De hoogstapelaar is het derde deel uit de tetralogie over Ewout Meyster (het vierde deel is in de maak!) en naar mijn mening het beste deel. De toon van Te Gussinklo is licht, langzaam en weifelend, en voelt daarom zo natuurlijk aan.

Wat volgens mij de eigenlijke hoofdrol speelt in dit boek (en in de overige boeken van Ewout Meyster) is het creëren van jezelf. We zijn allemaal ongevraagd op aarde terecht gekomen en daarom genoodzaakt onszelf proberen te "maken" en te onderscheiden van de massa. Existentialisme dus, min of meer. Vijf sterren.

Morris Sabbath, 'Mickey, dierbare hoerenloper, verleider, cunnilinguïst, vrouwenaanrander, zedenbederver, jeugdverpester, moordenaar echtgenote, zelfmoordenaar. 1929-1994 blz. 432

Na langere tijd geen Roth gelezen te hebben -overdaad schaadt, zeker in zijn geval- werd het weer eens tijd. Sabbaths Theater had ik nog nooit gelezen. Nu staat het in mijn top vijf van Roth.

Mickey Sabbath is een (voormalig) poppenspeler die door een seksschandaal aan een universiteit zijn baan als docent poppentheater aldaar kwijtraakt. Hij is Jood, heeft twee huwelijken achter de rug, is een groots liefhebber van allerlei soorten coïtus (om niet te vergeten zijn liefhebberij voor andere gaten, waar hij graag over spreekt in ST) en heeft een geheime minnares, genaamd Drenka, die sterft aan kanker.

ST bestaat uit twee delen. Het eerste deel ("Niets houdt zich aan zijn belofte") is redelijk vunzig en doet soms denken aan De Sade. Het accent ligt vooral op de vermakelijke verhouding tussen Mickey Sabbath en Drenka en al hun problemen. Drenka wil bijvoorbeeld dat Mickey geen anderen meer neukt. Monogamie binnen een affaire, laat die paradox even binnenkomen. Dit soort steekspellen tussen twee mensen weet Roth geweldig binnen te doen komen, bij mij althans.

Het tweede deel heeft een titel die de strekking aardig dekt: "Te zijn of niet te zijn". Sabbath verkeert in een soort existentiële crisis die hem laat terugkijken op het verleden. Er ontstaat een soort zoektocht naar vroeger, naar zijn ouders en naar zijn broer die in WO2 is overleden. Ook komen zijn verleden als poppenspeler en vroegere affaires en huwelijken naar boven.

Deze tweesplitsing binnen het boek is een typische streek van Roth: wie het eerste deel uitheeft heeft weinig empathie voor Sabbath, hij wordt door Roth neergezet als een pervers mannetje, gefocust op zijn instinct. Het tweede deel is anders. Aandoenlijk zou overdreven zijn, maar de passages waarin Mickey op het graf van Drenka pist om zijn gemis te uiten... ja, het deed me iets. Verrassend genoeg. Wie dat zorgelijk vindt neemt zelf maar de proef op de som. De laatste ontmoeting tussen de geliefden is prachtig, dan halen ze herinneringen op over een perverse wens van Drenka (en dit is waarschijnlijk ook de reden van dat grafpissen van Mickey). "Door op me te pissen?" "Ja. En goed te vinden dat jij op me piste. Ik voel dat, ik voelde dat - jij toen totaal bij me was. In alle zinnen, toen ik daar met jou in de beek lag na afloop, niet alleen als mijn minnaar, als mijn vriend (...)

De werken van Roth vormen voor mij een geheel vol tegenstrijdigheden, waarin het toch aangenaam vertoeven is.