menu

Via deze pagina blijf je op de hoogte van recente stemmen, meningen en recensies van Pleun. Standaard zie je de activiteiten in de huidige en vorige maand. Je kunt ook voor een van de volgende perioden kiezen: januari 2023, februari 2023, maart 2023, april 2023, mei 2023, juni 2023, juli 2023, augustus 2023, september 2023, oktober 2023, november 2023, december 2023, januari 2024, februari 2024, maart 2024

Welt von Gestern: Erinnerungen eines Europäers, Die - Stefan Zweig (1942) 4,0

Alternatieve titel: De Wereld van Gisteren: Herinneringen van een Europeaan, 26 maart 2020, 23:09 uur

Op 22 februari 1942 pleegde Stefan Zweig zelfmoord in Petropolis, een stadje niet ver van Rio de Janeiro. Samen met zijn tweede vrouw Lotte, 27 jaar jonger, had hij een overdosis barbital (ook bekend als veronal) ingenomen. Barbital was een van de eerste barbituraten (slaappillen) die werden ontwikkeld, maar werd in de jaren '60 uit de handel gehaald omdat er teveel mensen overleden door een overdosis (overbodig weetje.)

De zelfmoordbrief van Zweig is geschreven in de ik-vorm en er staat geen woord in over zijn echtgenote. Vreemd, dacht ik toen ik dit las. Wat er wel in stond kwam erop neer dat hij, na in 1934 te zijn gevlucht voor de nazi's, het leven als zwerver in ballingschap moe was en niet meer wilde leven in deze nare tijd. Het was een keurig opgestelde brief, lichtelijk pathetisch maar weinig emotioneel.

Datzelfde gevoel kreeg ik bij het lezen van De wereld van gisteren. De memoires van Stefan Zweig, die hij kort voor zijn zelfmoord voltooide. De schrijfstijl is prettig. Zweig is eloquent en ik vind het bijzonder knap dat hij het boek (kennelijk) zonder documentatiemateriaal heeft geschreven. Uit zijn blote hoofd dus, puur vanuit zijn beleving.

Zweig leefde in een historisch gezien behoorlijk tumultueuze tijd, met twee wereldoorlogen. Het meest interessant vind ik echter zijn beschrijving van zijn jeugd in Wenen, in de idyllische jaren voor de Eerste Wereldoorlog. Afkomstig uit een welgesteld joods milieu had hij weinig zorgen aan zijn hoofd. Kunst en cultuur waren in het Habsburgse Rijk belangrijk en werden met de paplepel ingegoten. Hoewel Zweig behoorlijk ingehouden is met het tonen van zijn persoonlijke gevoelens, voel je als lezer de weemoed naar een zorgeloze tijd die nooit meer terugkomt.

Zweig kiest al jong voor de literatuur en, naast het schrijven van romans, novellen, toneelstukken en poëzie, houdt hij zich vooral bezig met reizen en het voeren van intellectuele gesprekken met vrienden. Sommigen daarvan zijn ook nu nog bekend, andere namen zeggen mij weinig.

Wanneer je een tijdje onderweg bent in een boek, dan vorm je je er langzaam een oordeel over. Bij De Wereld van gisteren duurde het even voor ik helder had wat ik ervan vind. Zoals gezegd is het goed geschreven, maar meer dan een indruk van de tijd waarin Zweig leefde krijg je niet. Zweig presenteert zich als bedachtzame intellectueel. Rationeel, redelijk en uiteraard een voorstander van een verenigd Europa. (Diepe) persoonlijke emoties laat Zweig bij voorkeur achterwege. Alleen bij de voortdurende lofzangen op zijn beste vrienden (zoals Rilke) gaan de remmen behoorlijk los. Maar steeds in bedachtzaam en uiterst gepolijst proza. Dat zijn vrienden zoveel eer krijgen en hij amper een woord wijdt aan zijn twee echtgenotes en kinderen vind ik overigens eigenaardig.

Ik heb te weinig van Zweig gelezen om echt goed te kunnen oordelen over zijn werk. De Schaaknovelle vond ik best goed, maar De Wereld van gisteren nodigt mij niet uit om meer van hem te lezen. Het meesterwerk dat velen erin zien heb ik ook niet kunnen ontdekken. Misschien was Zweig precies zoals hij zich presenteert: bescheiden, redelijk, kosmopolitisch etc. Ik bespeurde echter elitaire en snobistische trekjes en had het gevoel dat Zweig zich voor een deel heeft verstopt achter zijn gepolijste proza.

Zijn zelfmoordbrief past ook in het beeld dat ik heb. Misschien hebben de nazi's hem inderdaad tot zelfmoord gedreven, maar ik kan mij niet voorstellen dat dit de enige reden is geweest. Maar wat er echt in Zweig omging zullen wij nooit weten. Hij heeft ons een fraai in elkaar geknutseld beeld van zichzelf en zijn tijd nagelaten, maar hoe authentiek dit beeld is..geen idee.

Ondanks mijn licht kritische recensie geef ik toch 4 sterren aan dit boek. Ik vond het boeiend en kan het waarderen als iets goed is geschreven. Lezers van In Europa van Geert Mak zullen De Wereld van gisteren ook wel kunnen waarderen

» details   » naar bericht  » reageer  

Circle, The - Dave Eggers (2013) 2,0

Alternatieve titel: De Cirkel, 18 maart 2020, 21:03 uur

Momenteel ben ik bezig in The monk of Mokha van Dave Eggers. Mijn allereerste Eggers was The Circle en die beviel niet heel goed. Ik heb nog eens opgezocht wat ik er destijds van vond. The monk of Mokha is gelukkig (?) non-fictie.

In 2015 kocht ik op Schiphol 'The Circle' van Dave Eggers en pas twee jaar later heb ik hem uitgelezen. Dat is niet zonder reden. Qua ideeën is dit best een interessant boek, maar er is nauwelijks een plot, de personages zijn oppervlakkig, ongeloofwaardig en vervelend en dienen alleen maar om de nogal prekerige boodschap van Eggers te verkondigen.
Hoofdpersoon Mae Holland gaat bij een bedrijf werken dat een kruising lijkt tussen Google en Facebook. Het gaat over het steeds meer inleveren van privacy en schetst hoe een wereld eruit ziet waarbij de macht in sneltreinvaart in handen is gekomen van een alomvattend technologie en social mediabedrijf.

Er had meer gezeten in dit boek. Ik las vergelijkingen met 1984 en Brave New World maar dat slaat nergens op. Daarvoor had Eggers iets beter zijn best moeten doen om er een goed verhaal van te maken, met personages die de lezer wat doen. Ik ben in ieder geval blij dat ik van die irritante huppelkut Mae Holland ben verlost

» details   » naar bericht  » reageer  

Slaughterhouse-Five - Kurt Vonnegut (1969) 3,0

Alternatieve titel: Slachthuis Vijf, 18 maart 2020, 00:41 uur

stem gewijzigd, oorspronkelijke stem was 2,5 sterren

» details  

Shikisai wo Motanai Tazaki Tsukuru to, Kare no Junrei no Toshi - Haruki Murakami (2013) 4,0

Alternatieve titel: De Kleurloze Tazaki Tsukuru en Zijn Pelgrimsjaren, 17 maart 2020, 22:06 uur

stem geplaatst

» details