menu

Via deze pagina blijf je op de hoogte van recente stemmen, meningen en recensies van Bobbejaantje. Standaard zie je de activiteiten in de huidige en vorige maand. Je kunt ook voor een van de volgende perioden kiezen: januari 2023, februari 2023, maart 2023, april 2023, mei 2023, juni 2023, juli 2023, augustus 2023, september 2023, oktober 2023, november 2023, december 2023, januari 2024, februari 2024, maart 2024

Nightmare Alley - William Lindsay Gresham (1946) 4,5

7 april 2021, 08:07 uur

Een misdaadroman met heel wat laagjes. Stanton Carlisle is een complex en ook wel tragisch figuur die zijn American Dream wil realiseren. Het verhaal speelt zich af in het milieu van kermissen en freakshows zoals die rondgingen in de USA tijdens de eerste helft van de 20e eeuw. Voor auteur William Lindsay Gresham was ‘carnival’ één van zijn grote passies blijkt uit zijn bio. Behalve deze roman heeft hij over dit onderwerp eveneens een non-fictie werkje geschreven over Houdini.

De titel van het boek verrraadt dat het pad van Carlisle niet over rozen gaat, maar het betreft meer dan enkel een metafoor. Een nachtmerrie overkomt je per definitie ‘s nachts op het moment dat je bewustzijn zich ‘elders’ bevindt. Een soort magische sfeer waarin vanalles mogelijk is, en dat is ook de sfeer waarin Stanton Carlisle zich begeeft. HIj werkt zich op van handige circusartiest tot mentalist gerespecteerd in spiritistische kringen (waar men geesten pleegt op te roepen). De auteur was ook in het echte leven nogal begaan met spiritisme en wat daarbij komt kijken (aan mogelijke fraude). Het mooie aan het boek is ook dat elk hoofdstuk van het boek opgehangen is aan een kaart van de Tarot (grote Arcana), het eeuwenoude (magische) kaartspel waarmee waarzeggers (en hobbyisten) de toekomst willen voorspellen. Vorm sluit aan bij inhoud.

Stilistisch goed geschreven, met hier en daar gebruik van slang wat een authentiek sfeertje geeft. Behalve de magische laag bevat het boek ook nog een psychologische laag waar Jung zich misschien ook wel thuis zou in voelen. Het lijkt me geen toeval dat één van de personages op het pad van Stanton een vrouw genaamd Lilith blijkt. Volgens de oude joodse mythologie is Lilith een soort demonische vrouw en voorganger van Eva. Wat ik hierover kan zeggen, is dat ze haar naam eer aan doet in het boek.
En niet te vergeten is er het onderliggende thema van trauma: mij lijkt het dat Stanton Carlisle met een kanjer van een Oedipuscomplex worstelt afgaand op zijn vroege en latere herinneringen en voorstellingen. Freud, psycho-analyse en de plaats van seksualiteit in het leven van het individu genoten een bijzondere belangstelling in de jaren veertig (je ziet dat ook in de films van toen) en dat sluit hierbij aan.

Nightmare Alley heb ik gelezen als vijfde boek van American Noir: 11 Classic Crime Novels, een verzamelband van uitgeverij The Library of America. Behalve dat zijn werk verfilmd werd, heeft William Lindsay Gresham nog met zijn collega misdaadauteurs gemeen dat hij worstelde met een alcoholverslaving en bijhorende gezondheidsproblemen. Helaas kreeg hij daarbovenop ook nog af te rekenen met tongkanker, waarna hij zichzelf van het leven benam om zichzelf en zijn familie een pijnlijke aftakeling te besparen. Nightmare Alley was zijn debuut en meteen ook zijn bekendste werk. Gresham hoopte dat dit werk het begin zou worden van een vruchtbare carrière maar dat is niet echt gebeurd. Maar vergeten is hij nog steeds niet want in 2021 zou er een nieuwe verfilming van zijn werk op stapel staan.

» details   » naar bericht  » reageer