menu

Hier kun je zien welke berichten handsome_devil als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

Nachtouders - Saskia De Coster (2019)

2,5
Tja, hmm, ik vond dat gestrekte been van Ozcan Akyol onlangs best wel irritant, maar toen las ik dit boek, en kon ik me opeens wel vinden in zijn kritiek op de hedendaagse Nederlandstalige literatuur.

Nachtouders valt onder de hippe categorie auto-fictie. En het probleem met de auto-fictie van vandaag de dag is dat het fundament nogal wankel is. Of je een roman in dit genre leuk vindt, hangt vooral af van hoezeer je je in het leven en de gedachtewereld van het hoofdpersonage kunt vinden. Veel meer heeft een dergelijke roman namelijk niet te bieden. En voor mij was dat bij dit boek wel echt een probleem.

De worsteling met Saskia's niet-biologische moederschap vond ik op zich wel interessant, maar het punt was redelijk snel gemaakt en ging daarna nog heel lang door. Dan is er dat hele gedoe op het eiland, wat ook in het begin nog wel onderhoudend was en waar een zekere dreiging vanuit ging, maar ook dit ging veel te lang door. Dan sluipen er op een bepaald moment ook nog allemaal relatieperikelen het verhaal in, en tja, sorry, ik zie niet in waarom ik daarover zou willen/moeten lezen als het verder geen onderdeel van een groter verhaal of idee is. De plotselinge omslagen in Saskia's handelingen werden heel slecht onderbouwd en vond ik vooral getuigen van matig schrijverschap. Over matig schrijverschap gesproken, de zin 'In mijn hoofd schuurt een doodvermoeide egel tegen de wanden' is een zin die te lezen is in dit boek. Wattefak.

Dan heb je nog de vorm van het verhaal, waarin gewisseld wordt van perspectief en gewisseld wordt tussen verschillende soorten teksten (dialoog, verhalend, notities). Kwam op mij vooral heel erg over als iemand die vooral heel hard probeert om het allemaal anders en uniek te doen. Werkte totaal niet voor me en leek vooral een manier om de lezer af te leiden van het feit dat het verhaal verder nogal inhoudsloos is.

Ik lees best wel veel Nederlandstalig, omdat ik juist vind dat er toffe dingen geschreven worden in Nederland en België. Maar Nachtouders is dan weer zo'n voorbeeld dat beantwoordt aan de vooroordelen die je vaak hoort over de hedendaagse literatuur: navelstaarderig en nietszeggend.

Het is niet zo dat ik me aan iedere zin geërgerd heb, maar nu ik na het lezen van het boek even de tijd heb gehad om de dingen te laten bezinken, kom ik erachter dat er helemaal niets is om te laten bezinken. Alles aan dit boek heeft me volledig koud gelaten.

Ik mag toch hopen dat De Hoogstapelaar het niet verliest van dit boek (Libris Literatuur Prijs). Dat zou een klap in het gezicht van het goed fatsoen zijn.

Nagelaten Bekentenis, Een - Marcellus Emants (1894)

4,0
Ik keek laatst naar 2 voor 12 en daar werd naar de schrijver van dit voor mij tot dan toe onbekende werk gevraagd (is ongetwijfeld bij Nederlands aan bod gekomen, maar ik kan het me niet meer herinneren). Een goeie vriend, met wie ik altijd iedere week trouw 2 voor 12 kijk, sprong op, rende naar de boekenkast en begon te zoeken. Echt een 'intens, heerlijk, naar' boek wist hij te melden. Ik heb het toen maar meteen geleend en ik ben het helemaal met hem eens.

Echt een onuitstaanbare verteller, maar de grondigheid en onverbiddelijkheid waarmee hij zijn eigen psyche ontleedt is echt fantastisch. De manier waarop-ie zijn huwelijk beschrijft, ik ging zelf al bijna kapot van ellende, of hoe hij beschrijft dat-ie blij is als zijn kind doodgaat, echt, wat een man. Daarnaast echt enorm genoten van Emants' stijl, iedere zin is raak en dat mooie ouderwetse taalgebruik is heel erg fijn.

Emants heeft enorm veel geschreven zie ik nu, maar wel spijtig dat-ie blijkbaar (volgens eRCee dan toch) nooit iets heeft uitgebracht dat in de buurt van dit werkje komt. Erg blij wel dat ik in ieder geval kennis heb mogen maken met deze parel van de Nederlandse literatuur. Goh, waar 2 voor 12 al niet goed voor is.

Nesnesitelná Lehkost Bytí - Milan Kundera (1984)

Alternatieve titel: De Ondraaglijke Lichtheid van het Bestaan

3,0
Ik had zulke hoge verwachtingen van dit boek. Misschien heb ik het op een verkeerd moment in mijn leven gelezen. Als ik het tien jaar eerder had gelezen, had ik het waarschijnlijk fantastisch gevonden. Nu kon ik er heel weinig mee. Noch een meeslepend verhaal, noch een boeiende stijl, noch prikkelende ideeën. Nee, dit was hem niet voor mij.

In mijn videorecensie vertel ik je meer over hoe ik dit boek ervaren heb en waarom ik, ondanks alles, toch een voldoende gaf aan deze roman.

New Wilderness, The - Diane Cook (2020)

Alternatieve titel: De Nieuwe Wildernis

3,0
Vorig jaar las ik de gehele longlist voor de Man Booker Prize (na een aantal jaren enkele genomineerde boeken te hebben gelezen) en dat beviel me uitstekend. Ik doe altijd een aantal mooie ontdekkingen en lees boeken die ik normaal niet zo snel op zou pakken. Toch zitten er ook altijd wat meh-boeken tussen.

The New Wilderness van Diane Cook is het eerste boek dat ik las van de 2020-longlist (en heeft inmiddels de shortlist gehaald) en is uiteindelijk een meh-boek gebleken. Niet dat ik het met tegenzin heb gelezen, maar ik miste toch een bepaalde diepgang. Een oppervlakkige soap, dat is hoe dit boek me zal bijblijven.

Toch jammer, want ik ben altijd wel te porren voor wat dystopische fictie. Het uitgangspunt is een experiment waarbij een groep van twintig mensen moet zien te overleven in de Wildernis. Bea wordt met haar man en dochter toegelaten tot dit experiment. Bea wil hiermee vooral haar dochter redden, die net als vele andere kinderen in de Stad ziek is geworden van de lucht die daar heerst.

Leuk wel, zo'n survivalroman. Vergelijkingen met de tv-serie Lost drongen zich aan me op, niet alleen door de setting van het vertelde, maar ook door het hoge soapy gehalte. Wat dat betreft werkt dit boek ook het beste, want iedere poging van Cook om de diepte in te gaan mislukt. Daarover vertel ik meer in de videorecensie.

Wederom maakte ik een leessoundtrack. Ik moet wel zeggen dat het door de muziek op de achtergrond toch nog wel een aangenaam boek werd. Toch kan ik er niet meer dan een kleine voldoende aan kwijt.

Nichts in Sicht - Jens Rehn (1954)

Alternatieve titel: Niets in Zicht

4,0
Erg bijzonder boek dat wat mij betreft veel meer aandacht verdient. In het nawoord van de redelijk recent uitgekomen vertaling las ik dat Rehn erg beïnvloed werd door het werk van Samuel Beckett, en dan met name het toneelstuk Wachten op Godot. Die inspiratie is zeker in de eerste hoofdstukken goed merkbaar door de soms bevreemdende dialogen tussen de Amerikaan en de Duitser. Rehn zelf was tijdens de oorlog een marineofficier op een onderzeeboot en werd gevangen genomen door de geallieerden. Dit boek kan gezien worden als zijn aanklacht tegen oorlog.

Ik moet zeggen dat de 'informatieve' alinea's en de beschrijvingen van de herinneringen van de twee - waarmee het gebeuren in de rubberboot soms onderbroken wordt - voor mij niet zo goed werkten. Deze haalden me nogal uit de flow. De beschrijvingen echter van de groeiende waanzin veroorzaakt door dorst, honger en de hitte waren zeer meeslepend. Vooral het laatste hoofdstuk is prachtig, maar er zitten meer erg mooie scenes in (ik noem bijvoorbeeld de eerste dagen na de dood van 'de eenarm' en het moment dat 'de ander' weer op het lijk van 'de eenarm' stuit). Ontzettend boeiend en uniek boek dat hopelijk door meer mensen opgepikt zal worden.

Nieuwe Rivier, De - Eva Meijer (2020)

4,0
Mysterie, spanning, ongrijpbaarheid en interessante thematiek gaan hand in hand samen en worden tot een uiterst vermakelijk geheel gesmeed. Aan mij de taak om een passende soundtrack bij dit boek te maken, wat nog niet heel erg makkelijk was. Toevalligerwijs kwam ik uiteindelijk met albums die allemaal wat met David Lynch te maken hebben (voor mij), net als het verhaal.

Lees de leessoundtrack hier. Via dit artikel vind je ook een link naar mijn allereerste videorecensie. Het is zeker nog iets waar ik in moet groeien, maar ik vond het wel heel leuk om te doen.

Night Boat to Tangier - Kevin Barry (2019)

Alternatieve titel: Nachtboot naar Tanger

3,5
Erg leuk boek. Ik vond het verfrissend dat er voor personages is gekozen die je niet zo vaak tegenkomt in de literatuur. Maurice en Charlie zijn Ierse gangsters die op zoek zijn naar Dilly, de dochter van Maurice, die ze drie jaar geleden voor het laatst hebben gezien. Ik las ergens al een vergelijking met Samuel Beckett's Wachten op Godot en daar kan ik wel in komen, al is dit wel veel meer een karakterstudie van Maurice (en Charlie). Erg mooi geschreven ook, het boek staat vol mooie beschrijvingen en grappige dialogen. Het Engels is niet altijd even makkelijk en het kost zeker in het begin wat moeite om je de stijl eigen te maken, maar het is alle moeite zeker waard.

Nights at the Circus - Angela Carter (1984)

Alternatieve titel: Circusnachten

2,5
Poeh, moeilijk boek dit. Op rationeel niveau kan ik niet anders dan concluderen dat dit een heel bijzonder boek is. Het is een volstrekt uniek werk, qua vorm, maar ook qua inhoud en ik had dit boek zo ontzettend graag goed gevonden. Het verhaal pakte me echter nergens. De personages zijn op papier heel interessant, maar tijdens het lezen kreeg ik toch geen enkele 'feeling' met ze. Ook gingen alle doldwaze avonturen die Fevvers en Walser meemaken volledig langs me heen. Tja, welk cijfer moet ik hier nu aan geven? Ik zal niet snel iets lezen wat hierop lijkt en daarin vind ik het boek bewonderenswaardig, maar ik heb er lang niet het plezier aan beleefd waar ik op hoopte.

No Country for Old Men - Cormac McCarthy (2005)

Alternatieve titel: Geen Land voor Oude Mannen

4,0
Enkele weken geleden overleed Cormac McCarthy op 89-jarige leeftijd en dat was even een triest moment, want deze man heeft één van mijn favoriete boeken ooit geschreven (All the Pretty Horses). Tot een week geleden was dat ook het enige boek dat ik van de beste man las, en dat kan natuurlijk eigenlijk niet als je weet dat enkele gebeurtenissen uit All the Pretty Horses me jaren na het lezen nog steeds achtervolgen. Hoog tijd dus om nog eens wat van deze schrijver ter hand te nemen, en de keuze viel op No Country for Old Men, omdat ik die reeds in mijn boekenkast had staan en omdat ik de verfilming toch wel zie als één van de betere van de Coen Brothers.

Texaan Llewelyn Moss ontdekt tijdens het jagen de bloederige uitkomst van een drugsdeal gone wrong. Hij volgt een bloedspoor en treft aan het einde 2,4 miljoen dollar aan. Hij neemt het geld mee en is vanaf dat moment zijn leven niet zeker meer. De kille, kwaadaardige moordenaar Anton Chigurh aast namelijk ook op het geld en gaat letterlijk over (talloze) lijken om het geld in handen te krijgen. Het derde hoofdkarakter is sheriff Ed Tom Bell die de zaak onderzoekt en die Moss en diens vrouw probeert te behoeden voor het naderende en ogenschijnlijk onontkoombare onheil.

Kat-en-muis-spel
De verfilming uit 2007 door de Coen Brothers herinner ik me vooral vanwege het spannende kat-en-muis-spel tussen Moss en Chigurh, waarbij je telkens hoopt dat de sympathieke en gortdroge Moss weet te ontkomen aan de gewetenloze schurk Chigurh. Het boek bevat die spanning ook en is bij vlagen ook erg komisch, maar gaat – zeker in de tweede helft – nog wel een stuk meer de diepte in dan de film. Dat de film zich meer richt op de spanning is misschien niet zo vreemd; ik herzag de film na het lezen van deze roman en ik vind ‘m nog steeds ijzersterk, al vind ik de roman nog net een tikkeltje beter.

Dat zit hem dus vooral in het feit dat het wereld- en mensbeeld van McCarthy meer aandacht krijgt in de roman. Want hoewel ik regelmatig gelachen heb en vooral de eerste helft een hoge entertainmentwaarde heeft, voelde ik me toch wel weer enorm bedrukt toen ik No Country for Old Men dichtsloeg.

Domper
Het feit dat het zinloze geweld elkaar in hoog tempo opvolgt en steeds zinlozer lijkt te worden, het idee dat de Verenigde Staten verschrikkelijk hard zijn voor mensen en dat de Vietnamoorlog de genadeklap is geweest voor het land dat zich nu (jaren tachtig) op een dieptepunt bevindt qua mores en fatsoen, hoe sympathieke figuren proberen om fouten uit het verleden weg te poetsen en hoe dat uiteindelijk toch niet lukt, de gedachte dat niemand aan zijn lot kan ontsnappen, ook al is er een moment dat ze zichzelf als de grootste mazzelaars zien, het feit dat het hele boek je het gevoel bekruipt dat het kwaad zal overwinnen, het zorgt allemaal voor een enorme domper op de feestvreugde.

Cormac McCarthy laat in dit boek de Amerikaanse droom volledig uiteenspatten (ik heb zo het gevoel dat dit als een rode draad door zijn oeuvre loopt) en doet dat op een enorm overtuigende manier. Door een zwartgallige kijk op de wereld te vermengen met gortdroge humor en ijzingwekkende spanning heb je heel lang niet door hoe droefgeestig No Country for Old Men eigenlijk is, maar het laatste deel – dat heel ingetogen is en haast ontdaan is van actie en spanning – komt daardoor des te harder aan.

Meester
Wat me bovendien in positieve zin opviel was hoe McCarthy zijn personages nooit laat denken, behalve in het geval van Bell, waarbij McCarthy soms vanuit de eerste persoon enkelvoud schrijft. Bij de andere personages leren we nooit wat over hun binnenwereld, tenzij ze het expliciet benoemen terwijl ze in gesprek zijn met iemand. Het is daarom volstrekt onduidelijk wat Moss precies bezielt wanneer hij het geld pakt en zich al snel lijkt te verzoenen met de oorlog die hij ontketend heeft, of wat er omgaat in de niets ontziende Chigurh die een enorm plezier lijkt te halen uit het vermoorden van mensen. Het creëert een zekere afstand tussen de lezer en het vertelde en dat geeft ruimte om zelf te interpreteren en na te denken. Bovendien maakt het de delen vanuit het perspectief van Bell des te persoonlijker en indringender.

Misschien niet zo goed als All the Pretty Horses, maar McCarthy laat ook hier zien dat hij de meester van de in rook opgaande hoop is. In No Country for Old Men verweeft hij op vernuftige wijze een deprimerend wereldbeeld en actievolle gebeurtenissen tot een onweerstaanbare thriller. Het zal hopelijk niet opnieuw jaren duren voor ik weer een McCarthy lees.

Blogpost

No One Is Talking about This - Patricia Lockwood (2021)

Alternatieve titel: Hier Hoor Je Niemand Over

3,5
Patricia Lockwood is dichter, essayist en na het schrijven van No One Is Talking About This ook romancier. Het boek schopte het tot de shortlist van de Booker Prize, maar won net niet. Het is best een bijzondere roman, zowel qua verhaal als qua stijl, maar ik heb dit jaar toch al beter gelezen.

Het verhaal is opgebouwd uit heel korte paragrafen, ieder de lengte van de gemiddelde tweet ongeveer, en springt vaak van de hak op de tak. Het boek bestaat uit twee delen; het eerste deel focust zich volledig op sociale media en hoe de verteller helemaal verloren raakt in het web van memes, politieke polarisering en schattige dierenvideo’s. De verteller krijgt echter te maken met een groot verdriet in de familie, als haar nichtje met een afwijking geboren wordt. Ze wordt uit ‘het portaal’, zoals Lockwood het internet noemt, getrokken en weer de echte wereld in geslingerd. De gebeurtenissen in het ‘echte’ leven werpen een andere blik op het leven in ‘het portaal’.

Lees verder

Normal People - Sally Rooney (2018)

Alternatieve titel: Normale Mensen

3,5
Hmm, een boek met zeker goede punten maar ook wat slechte. Ik vond de dialogen erg goed, die zorgden er zeker voor dat de mensen in dit boek heel realistisch overkwamen. Ook vond ik de wisseling van dynamiek tusssen Connell en Marianne door de ontwikkelingen die ze persoonlijk doormaken interessant en ook dat droeg bij aan de geloofwaardigheid van het vertelde. Toch ging het me allemaal wat te lang door, zeker die paar heftige dramatische gebeurtenissen had het boek voor mijn gevoel helemaal niet nodig en op dat punt werd ik ook een beetje moe van Connell en Marianne. Bovendien vond ik sommige beschrijvingen van Rooney, voornamelijk vergelijkingen en beschrijvingen van lichaamstaal ronduit lelijk en slecht doordacht. De positieve punten blijven ondanks dat toch wel overheersen, dus ik geef dit boek het voordeel van de twijfel.

Nytt Namn. Septologien VI-VII, Eit - Jon Fosse (2021)

Alternatieve titel: Een Nieuwe Naam. Septologie VI-VII

4,5
De twee andere boeken uit Jon Fosses septologie kwamen hier ook al langs en natuurlijk moest ik ook dat laatste boek lezen. Ik las wederom de Engelse vertaling door Damion Searls en weer werd ik direct gegrepen door deze meanderende zin van enkele honderden pagina’s die ons een inkijkje geeft in de binnenwereld van een ouder wordende kunstschilder.

In deze twee laatste delen van de septologie volgen we kunstschilder Asle in de laatste dag voor Kerstmis. Hij maakt zich zorgen over zijn dubbelganger die nog steeds in het ziekenhuis ligt, hij denkt terug aan de ontmoeting met zijn grote liefde Ales die al een aantal jaren geleden overleed, hij overpeinst God en de leer van Meester Eckhart, hij bereidt zich voor op het vieren van Kerstavond waar hij totaal geen zin in heeft en hij twijfelt of hij nog wel kunstschilder wil zijn.

Anders
Een redelijk logisch vervolg dus op wat we al eerder lazen, want deze gebeurtenissen komen ook veelvuldig aan bod in de eerdere twee boeken. Toch voelt A New Name anders aan, omdat Fosse nog veel meer de nadruk legt op de eenzaamheid en het richtingloze in Asle. We hebben in dit boek overduidelijk te maken met een dolend karakter dat zich nog steeds geconfronteerd ziet met allerlei beelden, maar waar Asle deze normaal om zou zetten in een schilderij, een manier om vat te krijgen op die hardnekkige beelden, is de beeldende kunst niet meer toereikend. Het lukt hem niet om nog betekenis te geven aan de beelden die hem achtervolgen.

Meer nog dan in de andere delen komt God en de onkenbaarheid van God aan bod. Dat houdt zeker verband met Asles plotselinge gebrek aan interesse voor het maken van kunst. Gods ‘nabije afwezigheid’ is voelbaar, maar iedere poging om dat verder toe te lichten of aan te tonen doet afbreuk aan dat wat God daadwerkelijk is. Asles schilderijen zijn een poging om toch grip te krijgen op die onkenbaarheid die zich manifesteert in die beelden die Asle maar niet los kunnen laten. Het feit hij nog steeds die obsessies met die beelden heeft, maar ze niet meer betekenis kan en wil geven middels de kunst, doet vermoeden dat zijn grip op de realiteit langzaam aan het afnemen is.

Ongrijpbaar
Dat wordt nog extra kracht bijgezet door de manier waarop heden en verleden constant in elkaar overlopen en doordat het mysterie van Asles dubbelganger (en andere personages die verdomd veel op elkaar lijken) eigenlijk alleen maar raadselachtiger wordt. A New Name geeft absoluut geen antwoorden, en dat is maar goed ook, want het had deze reeks misstaan als Fosse op wat voor manier dan ook duidelijkheid zou scheppen.

En dan moet ik het natuurlijk nog eens voor een derde keer over die volledig eigenzinnige en hypnotiserende schrijfstijl hebben. Punten zijn er dus niet te vinden, dit leest eerder als een enkele zin van honderden pagina’s lang waardoor Asles verminderde grip op de realiteit je volledig meezuigt. Af en toe is er nauwelijks een touw vast te knopen aan wat er zich afspeelt in Asles hoofd, waar in de tijd we ons bevinden, wat echt en niet echt is. Het vertelde is vrij ongrijpbaar, maar Fosses woorden vloeien zo heerlijk over het papier heen dat je je gewillig laat opslokken in deze stream of consciousness.

Zonder genade
In die permanente ongrijpbaarheid en in het feit dat deze drie boeken duidelijk bij elkaar horen, maar toch steeds ook weer heel erg anders zijn, ligt precies het unieke van deze septologie. Ondanks de vele herhalingen – bepaalde stukken tekst komen soms zelfs letterlijk terug – weet Fosse telkens weer te verrassen. Constant speelt hij met de lezer door bepaalde verwachtingen te scheppen en vervolgens die verwachtingspatronen zonder genade te doorbreken. Het was een bijzonder verrijkende ervaring, het lezen van deze septologie en als geheel behoort dit tot de beste boeken die ik las.

Blogpost