Dit schreef ik in april (toen het boek na 4 maanden eindelijk uit had) op Goodreads:

Eindelijk erdoor geraakt. Ik voel me bijna schuldig om dit zo bot aan te geven, maar ik zie dat ik niet de enige ben. Hoewel dit koppel, Ray en Moth, na een dramatische levenswending alle respect toekomt voor hun doorzettingsvermogen, optimisme, veerkracht, relativeringsvermogen,... vond ik dit boek erg moeilijk om door te geraken. Niet omdat het me zo hard aangreep, wel integendeel. Ik word heel nederig als ik me in hun wezen verplaats, maar ik vond het boek gewoon écht niet fijn lezen en moest me er echt doorworstelen (in de hoop op het einde toch nog met een goed gevoel achter te blijven, but nope). Ik ben er in de eerste week van 2021 aan begonnen en heb 'm sinds gisteren (18/4) uit, dat zegt ook al veel

De eindeloze beschrijvingen van de omgeving en het dagelijkse tentje opzetten, afbreken, de gewrichtspijnen, de passages over hondenuitlaters als menselijk ras apart, pastry eten, doorweekte kleren te drogen leggen,... maakten me na een tijdje gevoelloos en 'losgekoppeld' van het opzet van de reis die deze 2 zowel mentaal als fysiek hebben ondernomen (kort: 1014 km wandelen langs een kustpad in Wales en Zuidoost-Engeland door weer en wind, omdat ze door een onfortuinlijke speling van het lot hun hele hebben en houden zijn kwijtgespeeld). Elke pagina, elk hoofdstuk, wachtte ik op een wending ten goede, een ingeving, een les die je hieruit kan leren,... Hoewel er enkele positieve ontwikkelingen werd aangehaald, met een toekomst om voorzichtig naar uit te kijken, werd hier heel weinig paginaruimte aan besteed. Niets was verder uitgewerkt en ik voelde geen klik met de 'personages'.

Onderweg zijn omdat je geen plek hebt om naartoe te gaan. Hartverscheurend eigenlijk. Voer voor een potentieel heel sterk verhaal. Non-fictie met een scheut natuurpracht en fysieke en mentale uitputting en loutering. Diepgang ontbrak eigenlijk volledig. Licht visionaire ingevingen, levenslessen e.d., weinig van dat. De beste passage was nog eentje waarbij enkele cijfers over dakloosheid in Engeland werden opgesomd en hoe infuriating die (alsook de officiële definitie van dakloosheid) eigenlijk zijn.

Als je ettelijke maanden lang te voet onderweg bent, als je de 50 voorbij bent, als je geen geld hebt om in degelijk kampeermateriaal te voorzien, om deftig voedsel tot je te nemen, als er op je neergekeken wordt, als 1 van de 2 medisch eigenlijk ten dode opgeschreven is,... Dan verwacht je net iets meer dan de beschrijving van de dagelijkse praktische routine tijdens de wandelreis.

De ondertitel 'over oude wegen naar een nieuw begin' ging er bij mij van bij het begin figuurlijk in. Hij sprak tot me, omdat ik zelf ook de nood voelde aan een soort extern advies, boodschap, duwtje in de rug om wat zaken anders aan te pakken (toevoeging 17/08/2021: uiteindelijk heb ik in juni zelf ook 2 weken / 320 km op m'n eentje een deel van een GR-route door zuidelijk België gewandeld). Het is uiteindelijk een heel letterlijke ondertitel gebleken. Jammer dat het boek me voornamelijk deel heeft laten uitmaken van de verveling die ongetwijfeld gepaard gaat met de dagelijkse routine en ontberingen die bij zo'n onderneming horen.

Pauwel debuteert met een atypische, sterke roman over leven, dood, chronologie en zijn tegenpool, paradoxen, parallelle universa en een flinke scheut dromerig surrealisme. Ik had enkele weken nodig om door de eerste bladzijden te geraken, maar heb het boek op reis uiteindelijk op drie dagen uitgelezen (samengeteld enkele uren). De lezer verdwaalt in de afwisseling van flash-backs en -forwards, waarin geliefden elkaar vinden en verliezen, mensen achterblijven en meegesleurd worden in dromen en/of werkelijkheid. Ik herinner me één passage van enkele zinnen in het laatste kwart van het boek, die me trof als één van de sterkste stukken proza (niet zozeer stilistisch, eerder inhoudelijk) die ik al ben tegengekomen. Ik voeg het later toe, aangezien ik momenteel het boek niet bij me heb. Dat stukje sloeg qua maatschappijvisie de nagel op de kop (het ging over een persoon die ooit als eerste ter wereld een stukje papier vouwde waaruit een bestaand voorwerp (een zwaan, hoedje, bootje?) kon resulteren, maar vooral in de 3-4 zinnen die daarop volgden, kon ik me vinden). Punt voor verbetering: eventueel een iets steviger houvast voor de lezer. Ik hou van boeken waarin hoofdstukken het soms over een compleet andere boeg gooien, waarbij de leeservaring door elkaar wordt geschud, maar soms viel het erg moeilijk te begrijpen. Ik ben niet geneigd het boek opnieuw te lezen, maar het zou misschien wel enkele passages ophelderen. Het ene hoofdstuk is al wat concreter (bezoek van het hoofdpersonage bij Fay thuis, gesprekken op café met de Wandelaar), waar andere heel wat lastiger vast te grijpen zijn als lezer (Zeemansgraven etc.). De eerlijkheid gebiedt me wel te zeggen dat het qua chronologie naar het einde toe wel weer min of meer op z'n pootjes terecht komt. De verwarring deed zich eerder in de romp van het verhaal voor. De grafische vormgeving verdient overigens ook een pluim, met die verschillende lettertypes, paginanummering en bladzijden in diverse grijstinten naargelang de sfeerzetting, waarvoor een pluim voor Evelien Gillis. Keep up the good work Pauwel, ik ben al benieuwd naar je volgende werk. Dat het deze keer geen decennium moet duren!