menu

Via deze pagina blijf je op de hoogte van recente stemmen, meningen en recensies van the Cheshire cat. Standaard zie je de activiteiten in de huidige en vorige maand. Je kunt ook voor een van de volgende perioden kiezen: januari 2023, februari 2023, maart 2023, april 2023, mei 2023, juni 2023, juli 2023, augustus 2023, september 2023, oktober 2023, november 2023, december 2023, januari 2024, februari 2024, maart 2024

Onzichtbare Licht, Het - Evert Hartman (1982) 3,5

18 september 2021, 13:27 uur

Het Onzichtbare Licht heeft een mooie, langzame opbouw en hoewel het allemaal een stuk spannender had gekund blijft het van begin tot eind toch boeiend genoeg. Het boek is helaas wel ingehaald door de tijd. Niet alleen in hoe de personages zich uitdrukken: 'Wat zullen we nou beleven?!', maar ook in hoe ze met elkaar omgaan. Hartman beschrijft dan weliswaar een gelovig gezin in een christelijk dorp ergens in de provincie, de kinderen zijn wel erg braaf en gehoorzaam en de ouders onnodig streng. Uit een bepaald zinnetje viel zelfs op te maken dat de vader zijn kinderen slaat, of in het verleden heeft gedaan. Ook het thema 'paranormale begaafdheid' is inmiddels wat achterhaald. Maar Hartman slaagt er desalniettemin in het onderwerp in ieder geval bespreekbaar te maken. Toch schiet hij m.i. soms net iets te ver door, hoewel ik wel snap wat hij ermee wil zeggen of bereiken (in bepaalde religieuze kringen werd waarzeggerij, toen nog, als zonde gezien). Bijvoorbeeld wanneer Lenie een paragnost krijgt te spreken die haar vertelt dat de geesten die zij ziet door Jezus Christus gezonden zijn. Joost Zwagerman zei hierover ooit dat hij weliswaar gelooft dat er zoiets bestaat als een zesde zintuig, maar niet dat zo'n gave gestuurd wordt door hogere wezens, of door God.
Hoe ik hier in sta doet er even niet toe.

De Munch-achtige cover is van Jan Wesseling (1925-1999), illustrator en striptekenaar, die ook omslagen heeft gemaakt voor kinderboeken als Oorlogswinter, Oorlog zonder Vrienden en de 'Thule' trilogie van Thea Beckman. Voor mensen van mijn generatie roepen zijn covers nostalgische gevoelens op. Zag het boek van de week te liggen op de young adult-uitstaltafel in de bieb, omringd door schreeuwerige covers en opdringerige titels. Toen ik het boek oppakte en wat doorbladerde werd ik meteen enkele decennia terug gekatapulteerd, naar de tijd dat ik het boek voor de eerste keer las, ergens in de jaren tachtig.

Dan wil ik dit nog even kwijt, in het boek komt een koe voor met de naam 'Bertha 12'. Hé wat ouderwets, zou je denken, maar niets is minder waar. Zag laatst op FB nog een bericht voorbijkomen van een of andere boerin, die een heel zielig verhaal afstak over een van haar melkkoeien, deze koe was zó ziek dat ze met pijn in haar hart had moeten besluiten de koe naar de slacht te brengen. Op een toegevoegde foto zag je de koe met ernaast de boerin, half in tranen. De koe noemde ze 'Milkshake'.
Over machina animata gesproken. Ik zeg altijd maar zo: boeren zijn niet zielig, hun dieren zijn zielig.

» details   » naar bericht  » reageer  

Voorspelling, De - Evert Hartman (1993) 4,0

18 september 2021, 13:27 uur

'De Voorspelling' komt in grote lijnen overeen met het tien jaar oudere 'Het Onzichtbare Licht'. Ook hier weer een protagonist die iets onverklaarbaars overkomt en gewaarschuwd wordt voor naderend onheil, in dit geval zijn eigen dood. Alleen is het thema deze keer niet het 'bovennatuurlijke' (paranormale begaafdheid, geestverschijningen), maar duikt Hartman als het ware het 'binnennatuurlijke' in (angsten, fobieën).
De zeer fraaie cover is wederom van Jan Wesseling. Al staan de kleuren hier wel erg hard, in vergelijking met mijn eigen boek. Ook de opbouw is weer net zo goed, alleen gaat het in sommige stukken mij net iets te traag. Een studentenfeestje bijvoorbeeld, daar trekt Hartman wel zo'n 5 pagina's voor uit, maar had gemakkelijk in anderhalve bladzijde gekund.
Tussen de tragere stukken door kan het toch behoorlijk spannend worden, Final Destination-achtig, zoals in de trein als Sander vreest voor een trein-ongeluk. Pietje Fobietje wordt hij ergens genoemd. Daar herkende ik mezelf wel in haha.. Zet jezelf over je angst heen voordat het je leven gaat beheersen, lijkt de boodschap van Hartman.
Surrealistisch, vaag, een goed jeugdboek en vooral het open einde vond ik heel sterk.

» details   » naar bericht  » reageer  

Madonna: Like an Icon, the Definitive Biography - Lucy O'Brien (2007) 4,0

Alternatieve titel: Madonna: Het Icoon, de Biografie, 10 september 2021, 16:21 uur

In de zomer van 2019 bracht Eefje de Visser het nummer Drowned World/Substitute for Love van Madonna ten gehore in de talkshow M, dit naar aanleiding van het uitkomen van Madonna's 14e studio-album Madame X. Hoewel het niet een van mijn favoriete Madonna nummers is, vond ik haar optreden bijzonder goed. De Visser sprak bovendien vol lof over Madonna en dat kon ik erg waarderen. Helaas trok die onnozele travestiet die naast haar zat alle aandacht naar zich toe en kwam Eefje amper aan het woord. Enfin, van de week dacht ik hier aan terug en besloot ik net als Eefje ook maar eens iets liefs te zeggen over Madonna.

Wat dit boek zo bijzonder maakt is dat het niet geschreven is door een biograaf, een popjournalist of zoiets dergelijks, maar door een fan. Lucy O'Brien is duidelijk geïnteresseerd in de muziek van Madonna, anders dan bijvoorbeeld een Joost Zwagerman of een Camille Paglia, die eerder gefascineerd leken te zijn door het 'fenomeen' Madonna en het bijna nooit over de muziek zelf hadden.
Bij iedere Madonna-era verschijnt er weer een nieuwe plaat en O'Brien beoordeelt de albums, de tracks en bijhorende videoclips op essay-achtige wijze. En nog eens prima geschreven ook, met veel flair en plezier, zoals bij het nummer Frozen: Ze gaat van glad-zoet naar tragisch-ijzig en verandert van vorm als in de video, die 's avonds in de ijzige kou door regisseur Chris Cunningham werd opgenomen in de Mojavewoestijn. In de video vliegt ze door de lucht als een heks met haar kompanen, gekleed in fladderend zwart en met haar lange, zwarte haren wapperend achter haar aan.
Of bij het nummer Dear Jessie: ...een wat zoetsappig slaapliedje voor het dochtertje van Pat Leonard, waarin ze terugkijkt op haar kinderlijke onschuld en een psychedelisch sprookjeslandschap oproept waarin zeemeerminnen en roze olifanten met dansende mannen ronddartelen.

De kinderlijke onschuld die doorklinkt in Madonna's muziek, is misschien wel de sleutel geweest tot haar succes: liedjes die weghebben van kinderversjes, met zo min mogelijk noten, eenvoudige teksten, veel herhaling en een voor iedereen goed verstaanbaar Engels.
Over Madonna's stem is altijd veel te doen geweest. Na haar optreden op het Eurovisie Songfestival kreeg ze bakken met stront over zich heen. Volgens velen bleek ze vals te zingen, nou dat houdt ze dan al een hele carrière vol. Qua vocalen is Madonna uiteraard geen Maria Callas, ook geen Whitney Houston of zelfs maar een Britney Spears of Kylie Minogue. Maar je kunt niet beweren dat haar stem niet uniek is. Honderden Whitney Houstons heb ik voorbij zien komen bij al die talentenshows op tv, maar nog nooit zat daar iemand tussen met een stem als die van Madonna. Haar Betty Boop-stemmetje leent zich wat mij betreft uitstekend voor het popmuziekgenre en trouwens, op plaat klinkt het altijd goed, dus who cares?
Maarten Van Rossem heb ik overigens een aantal keer horen zeggen dat hij Madonna een waardeloze zangeres vindt die volgens hem haar gebrek aan zangtalent compenseert met uiterlijk vertoon, anders dan een Amy Winehouse die hij wel fantastisch vindt en altijd zo gewoontjes is gebleven. Hier wil ik toch even vermelden dat Winehouse zelf ooit gezegd heeft dat ze als kind opkeek naar Madonna en tot haar elfde naar The Immaculate Collection heeft geluisterd.
Maar Madonna zal het geen fluit interesseren wat ze van haar vinden, die heeft al zestig jaar schijt aan kritiek.

Bij het stukje over de door David Fincher geregisseerde videoclip Express Yourself waarin Madonna verkleed als man met monocle de scepter zwaait over een fabriek vol zwetende, gespierde mannen, vergelijkt O'Brien Madonna met een 'bijenkoningin die over haar werkers heerst'. Briljante vergelijking vond ik dat.
Het schijnt dat de schrijfster veel mensen heeft geïnterviewd die nauw hebben samengewerkt met Madonna. Lijkt me sterk trouwens dat muzikanten zó openhartig zijn over hoe een album tot stand is gekomen en wat er zich in de studio allemaal heeft voorgevallen. Hebben die niet zoiets als een geheimhoudingsplicht? O'Brien weet alle details te vertellen en wekt daarmee de indruk dat ze er zelf bij aanwezig is geweest.

Persoonlijk vind ik Madonna op haar best wanneer de muziek wat donkerder en dreigender klinkt, met filmachtige violen en geheimzinnige, golvende melodieën zoals in Easy Ride, Frozen of Messiah (de demoversie!). Liedjes met spirituele, religieuze haast ondoorgrondelijke teksten: Live to Tell, Like a Prayer, Paradise (not for me), met terugkerende thema's als schoonheid, de kracht van het loslaten, de cirkel des levens, zelftranscendentie.. waarin ze diep in zichzelf graaft en haar ziel en zaligheid blootlegt als het ware: Secret Garden, Intervention.. Als in een gedicht van Sylvia Plath of Anne Sexton, die haar werk sterk hebben beïnvloed, naar het schijnt.

» details   » naar bericht  » reageer  

Poging tot Instinct - Anton Koolhaas (1956) 4,0

8 september 2021, 14:35 uur

stem geplaatst

» details  

Vergeet Niet de Leeuwen te Aaien - Anton Koolhaas (1957) 4,5

8 september 2021, 14:35 uur

Vergeet niet de leeuwen te aaien is een voor Koolhaas doen lang en episch dierenverhaal. Het begint allemaal op de Afrikaanse savanne waar de twee leeuwen Basra en Betoel saampjes gezellig naar een kudde grazende gazellen liggen te loeren. Het is een met veel humor doorspekt verhaal dat niets van doen heeft met de klassieke dierenfabel. Koolhaas toont ons de hardheid van de natuur: het zomaar ineens de ander willen bijten, zonder enige aanleiding, als in een reflex.. wat we ook al zagen in het rattenverhaal Gif van de overkant.
Dan verspringt het verhaal naar de vlo Lyrus die terechtkomt op de rug van een hyena die op een dag gevangen wordt voor een dierentuin en in een krat verscheept naar.. Amsterdam? Het verhaal is avontuurlijk en kent meer onverwachte wendingen dan een vluchtende haas. Ook komt de muis Alstatubel nog even langswippen, die we nog kennen uit De Kater komt terug. Van The Lion King vallen we bijna onopgemerkt midden in een Lady and the Tramp-achtig verhaal.
Over Disney gesproken, de klassieke 'dieren' tekenfilms lijken in zekere zin best veel op de dierenverhalen van Koolhaas. Er zijn duidelijk aantoonbare verschillen natuurlijk, Koolhaas is verre van moralistisch, maar toch, qua inleving en originaliteit en ontroering zie ik wel overeenkomsten.. De scène met Bambi en Stampertje op het ijs bijvoorbeeld, had zo van Koolhaas kunnen zijn.. Dat een hertje vast komt te zitten op het ijs komt overigens vaker voor dan men zou denken, het diertje ligt dan met gespreide benen op het glibberige ijs en kan geen kant op.

In Mijnheer Tip is de dikste mijnheer gaat het over het vrolijke varken Tip dat in een varkensstal de moed erin probeert te houden en zijn medevarkens iedere dag weer opbeurt met geestige zinnetjes als: 'Kitserdebitsie' of 'Heeft u geen last van vette benen?' of 'Sabel je maar door Sabelland'. De boer komt af en toe de stal binnengelopen, schopt het dikste varken onder z'n achterste en sleurt hem aan een oor mee naar buiten. De mens, de boer in dit geval, speelt doorgaans geen belangrijke rol in de dierenverhalen van Koolhaas, maar is eerder een onopvallend decorstuk dat sporadisch naar voren wordt geschoven. Net als de olifantendompteur in Dumbo of de jager in Bambi, in feite.

» details   » naar bericht  » reageer  

Er Zit Geen Spek in de Val - Anton Koolhaas (1958) 4,5

8 september 2021, 00:52 uur

Schitterende namen bedacht Koolhaas voor zijn personages, in dit geval dieren: Simon P. Quellijn, een spin, een teek met de naam Zomptu, een hyena die Drauwdie heet, een hondje dat luistert naar de naam Treffie.. Om in te lijsten.
Het verhaal over de twee verliefde hazen is inderdaad erg mooi. Prachtige passage als ze met elkaar gaan spelen in het gras in 'het spel van wisselend licht'. Scherpe observaties van de natuur omgezet in iets fantasierijks. Nog nooit heb ik me zo goed kunnen verplaatsen in de wereld van de dieren als in de dierenverhalen van Anton Koolhaas.
Koolhaas ziet de dieren voor vol aan, als wezens die net als wij gedachten en gevoelens hebben over leven en dood. Toch zijn de dieren van Koolhaas niet geheel menselijk, maar behouden wonderlijk genoeg hun dierlijke 'vreemdheid', wat het antropomorfisme zo bijzonder maakt. Wat ik ook zo mooi vind is dat veel van zijn dieren superintelligent zijn, en eloquent, zoals de spin Balder D. Quorg. Misschien wel het mooiste dierenverhaal dat ik ooit las.
Balder is een humeurige spin met een groot wiskundig inzicht. Op een dag wordt zijn web vernield door een lomperik van een wesp.. 'Prol, blinde afbinder, dikke prol..'
Daarna worden zijn webben nooit meer zo volmaakt als voorheen en Balder verliest alle plezier in het leven, trekt zich stilletjes terug en sterft ten slotte als kluizenaar een eenzame dood. Ik denk wel een van de ontroerendste sterfgevallen ooit beschreven in de literatuur.
Zijn laatste woorden: 'Niemand, ooit..'

Tot tranen toe geroerd.
En loop ik de volgende keer weer eens per ongeluk door een spinnenweb, dan denk ik terug aan Balder D. Quorg, en misschien, heel misschien, hoor ik het getroffen spinnetje mij dan wel naroepen: 'Prol, blinde afbinder, dikke prol!'

» details   » naar bericht  » reageer