menu

Hier kun je zien welke berichten manonvandebron als persoonlijke mening of recensie heeft gemarkeerd.

1Q84 Book One - Haruki Murakami (2009)

Alternatieve titel: 1Q84 Boek Een

4,5
Tussen 1984 en 1q84 is er niet zoveel verschil. De 9 lijkt op de q en de andere drie cijfers zijn gelijk. Zo is dat ook met de alternatieve realiteit die hier beschreven wordt. De meeste dingen zijn hetzelfde, maar toch zijn er verschillen. Het meest in het oog springende is dat er in qutienvierentachtig twee manen zijn. Die zijn zo’n beetje het logo van de realiteit v2.0.

De oneven en even hoofdstukken tonen afwisselend de ervaringen van Aomame en Tengo. Synchroniciteit is een verteltechniek waarbij dezelfde momenten achtereenvolgens vanuit verschillende standpunten beschreven worden. Aanvankelijk staan de twee verhaalbogen los van elkaar, maar algauw duiken gemeenschappelijke elementen op, zoals de Sinfonietta van Leoš Janáček. De twee protagonisten delen een herinnering en lijken voorbestemd om elkaar terug te vinden.

Er zijn twee soorten personages. Tengo en de mensen in z’n omgeving komen realistisch over. Aomame daarentegen zou een actieheldin in een manga kunnen zijn. Ook de Oude Dame en Tamaru hebben iets karikaturaals. En hoe zou je de expressieloze Fukaeri analyseren, die vragen stelt zonder vraagteken.

Een symbolisch element is de kraai die onheil aankondigt. Vrouwenmishandeling is een thema, leidend tot vergeldingsmoorden en blijf-van-mijn-lijfhuizen. Er komen twee soorten isolement in voor: cocooning in een appartement in een grootstad, en een sekte in een afgelegen berggebied. Sommige ontwikkelingen zijn totaal absurd. Murakami balanceert tussen realiteit en fantasie, tussen natuurlijk en bovennatuurlijk, tussen ernst en kolder.

1Q84 Book Three - Haruki Murakami (2010)

Alternatieve titel: 1Q84 Boek Drie

4,5
De grootste verandering in dit derde deel is dat er een derde vertelstandpunt bij komt: dat van Ushikawa, die fungeert als speurder die enkele mysteries op wil lossen. Bijgevolg zijn de hoofdstukken nu per drie gegroepeerd. De synchroniciteit wordt doorgedreven, met dezelfde gebeurtenissen vanuit drie verschillende invalshoeken.

Magische elementen zijn telepathie, telekinese en telefertilisatie - wanneer Aomame zwanger wordt zonder lichamelijk contact. Het einde is verrassend romantisch. Murakami roept een eigen wereld op met schoonheid, liefde, angst, verdriet, isolement, symboliek, oosters eten, westerse muziek en een hoop nonsens.

4.50 from Paddington - Agatha Christie (1957)

Alternatieve titel: Trein 16.50

4,5
Telkens als ik op een trein zit waar een andere trein naast rijdt, hoop ik dat ik ooggetuige van een moord zal zijn. Helaas komt zoiets uitsluitend voor in detectiveromans. Het is een onwaarschijnlijk maar origineel uitgangspunt dat je zo voor je ogen ziet.

Het spoor leidt letterlijk en figuurlijk zuidwaarts, van Londen naar het fictieve stadje Brackhampton. Het vervallen landhuis heeft een gotisch karakter en veel ruimte om dingen te verbergen. De politie is zoals steeds onbekwaam, dus moet er hulp van elders komen.

Miss Marple is te oud en verzwakt om nog actief speurhond te spelen. Vanuit haar bed verricht ze het denkwerk en schakelt ze de juiste mensen in. Lucy Eyelesbarrow is een sprankelende persoonlijkheid, uitermate geschikt om op het terrein rond te snuffelen. Geïnfiltreerd als huishoudster bereidt ze gerechten als Yorkshire pudding, syllabub en mulligatawny - al dan niet met een scheutje arsenicum.

De achtergrond van de familieleden kan aanwijzingen bevatten. Je verwacht dat de bejaarde vrek vermoord zal worden door een erfgenaam, maar hij blijkt een ouwe taaie. Het is een netelig mysterie met sfeervolle locaties, boeiende personages en verrassende wendingen.

Änglamakerskan - Camilla Läckberg (2011)

Alternatieve titel: Engeleneiland

4,5
Camilla Läckberg combineert opnieuw twee grote verhaallijnen: een in het heden en een in het verre verleden. Deze laatste is italisch afgedrukt en volgt een geschiedenis van meerdere generaties en een onopgelost mysterie. Je weet dat heden en verleden met elkaar in verband staan, maar het is lang puzzelen totdat de stukjes ineen passen. Jeugdherinneringen en onverwerkt leed hebben een grote invloed op de actualiteit. De psychologische onderbouw komt uitgebreider aan bod dan de misdaden op zich. De gebeurtenissen worden uit het standpunt van verschillende personages verteld. Sommige hoofdstukken geven de vertroebelde waarneming van een geesteszieke weer.

De originele Zweedse titel - spijtig genoeg niet letterlijk vertaald - heeft een dubbele betekenis. De Engelenmaakster was de bijnaam van een kindermoordenares in het begin van de twintigste eeuw. In het heden maakt Ebba halskettinkjes met engelenbeeldjes.

Zoals gewoonlijk trekt Erika zelf op onderzoek uit, of haar echtgenoot de politiedetective dat nu goed vindt of niet. Locatie is Läckbergs geboorteplaats Fjällbacka en het naburige eiland Valö. De opkomst van het nazisme in de jaren '30 speelt een rol, net als aanverwante ideologieën in het heden. In het nawoord wijst de schrijfster op de gelijkenis met de aanslagen in Oslo die nog net voor de publicatie plaatsvonden.

Žert - Milan Kundera (1967)

Alternatieve titel: De Grap

4,5
Rigide politieke regimes hebben weinig gevoel voor humor. Dat ondervond Milan Kundera aan den lijve, en dat ondervindt ook het hoofdpersonage van z'n debuutroman. Ludvik maakte slechts een grapje, maar dat is het ironische van de ironie: door voor de grap een subversieve tekst te schrijven verraadt hij dat hij echt subversieve ideeën heeft. Het regime dat in februari '48 aan de macht kwam in Tsjechoslovakije, is tegen individualisme, intellectualisme, kapitalisme, trotskisme en religie; maar vóór marxisme en optimisme. Dat laatste betekent dat het volk moet geloven in de maakbaarheid van een betere samenleving. Daarmee spotten is niet om te lachen.

Het speelt zich deels af in Praag, maar vooral in Moravië, in het oosten van Tsjechië. De mijnen van Ostrava stelt de auteur zeer grauw voor, als een soort goelag. Z'n geboortestreek, dichter bij Brno, is kleurrijker, met veel natuur en folklore. Hij heeft aandacht voor de volksmuziek, met haar boerenliederen, het cimbalom, de onregelmatige ritmes en de modaliteit. Kundera's vader, die ook Ludvik heette, was etnomusicoloog. Een ergernis was dat de communisten folklore en volksmuziek inzetten als propagandamiddel.

Ludvik is ik-verteller in afwisseling met drie anderen. Dezelfde gebeurtenis wordt soms uit twee verschillende standpunten verteld: dezelfde feiten maar een andere subjectieve ervaring. Interessant is de tegenstelling tussen een persoon in Ludviks herinnering en diezelfde persoon in de realiteit. Dat ondervindt hij in z'n vruchteloze zoektocht naar vergelding voor het verleden. Maskers zijn een terugkerend motief, in letterlijke en figuurlijke zin. Mensen doen zich anders voor dan ze zijn, uit berekening of uit kuddementaliteit. Dit is een van de beste romans over leven in het voormalige Oostblok.