menu

Boeken / Algemeen / maatschappelijke tendensen en literatuur

zoeken in:
avatar van eRCee
Ik geloof dat niet direct, bijvoorbeeld de Ilias bevat toch al heel wat afschuw als het aankomt op het lijden wat een oorlog met zich meebrengt. Dat maakt het verdriet van Priamus ook invoelbaar en indrukwekkend. De ridderromans dan misschien, maar die verheerlijken eigenlijk eerder de hoofse liefde en de ridderwaarden, en niet zozeer liefde voor vechten als een primair gewelddadige activiteit. In de heroïsche literatuur zitten heel vaak morele waarden die wij als positief zullen waarderen, zoals heldenmoed. Wat jij nodig hebt als voorbeeld is een boek dat je waardeert terwijl het alleen maar waarden verheerlijkt die door jou als lezer worden afgewezen zonder dat de vorm zodanig is dat deze immoraliteit zelf hetgene is wat de lezer interessant kan vinden (zoals in De welwillenden wellicht aan de hand is).

Maar goed, ik heb de indruk dat je m'n vragen en voorbeelden in de kern soms wat uit de weg gaat, en dat we dus niet verder meer komen. Niettemin zijn we een heel eind opgeschoten (namelijk t/m de tweede pagina van dit forum draadje).

avatar van the Cheshire cat
...stilte... schreef:
Ik heb hier wel een voorbeeld van eRCee, maar het is eigenlijk een omkering van het oordeel (en ook niet echt een oordeel natuurlijk).
Toen ik ontdekte dat Jan Hanlo een pedofiel was nam mijn interesse in zijn poëzie af (vreemd eigenlijk want bij Sandro Penna vond ik dat geen enkel probleem). Maar toch ben ik hier in de loop van tijd op teruggekomen. Ik kan nu weer van de gedichten genieten.
Je zou het een persoonlijk voortschrijdend inzicht kunnen noemen... (in de positieve zin)

Andersom kan ik er ook moeite mee hebben, maar niet vaak gelukkig. Ik heb bijvoorbeeld nooit de behoefte gehad om iets te lezen van Hemingway, omdat ik weet dat hij een fervent trofeejager was en voor de lol leeuwen en andere dieren afschoot in Afrika. Dan krijgt zo'n boek voor mij, hoe mooi geschreven ook, iets hypocriets. Dat anderen het wel graag lezen en geweldig vinden, prima hoor..
Bij Jan Hanlo heb ik dit nooit gehad. Ik heb zelfs mijn hond naar een gedicht van hem vernoemd (Hond met bijnaam Knak) dat Hanlo schreef voor zijn overleden hond Knak.

Ted Kerkjes
Naar aanleiding van wat ThomasVV bij Lolita schreef, voel ik toch de behoefte om iets op te helderen.
ThomasVV schreef:
Ten eerste valt het me op dat ook jij je (in paragrafen 2, en vooral 3, 4 en 5) blijkbaar vol overgave laat verleiden om de beoordeling van een literair kunstwerk te verwarren met de (morele) beoordeling van de moraliteit van de protagonisten, hetgeen voor mij principieel irrelevant en dus uitgesloten is.
Voor de duidelijkheid: het gaat mij niet om de moraliteit van de personages binnen een werk - moreel verwerpelijke personages vind ik in principe helemaal prima. Het begint alleen ongemakkelijk te worden als je het gevoel hebt dat het kunstwerk zélf die personages "gelijk geeft". Om een extreem voorbeeld te noemen: in Birth of a nation worden de acties van de Ku Klux Klan in beeld gebracht als heroïsche en noodzakelijke daden. In dit soort gevallen vind ik het lastig of zelfs ondoenlijk om mijn morele kompas uit te schakelen.

Verder heb je natuurlijk ook moreel verwerpelijke figuren die door het boek duidelijk als abjecte figuren worden afgeschilderd: voorbeelden hiervan zijn Patrick Bateman of Batavus Droogstoppel. Bij die personages staat het boek duidelijk niet aan hun kant. (In het geval van Droogstoppel distantieert de auteur zich zelfs expliciet van het personage.)

En dan heb je ook nog kunst die duidelijk de meerduidigheid opzoekt. Omdat ik een slechte lezer ben, kan ik zo snel geen duidelijke literaire voorbeelden verzinnen, maar ik moet denken aan de Amerikaanse regisseur Todd Solondz. In zijn (wat mij betreft geweldige) satirische films voert hij figuren als pedoseksuelen en fetisjisten op. De daden van bijvoorbeeld de pedoseksuele Bill Maplewood in Happiness worden geframed als nare, akelige daden, maar tegelijkertijd is Maplewood een menselijk, sympathieke personage. Hiermee zijn de films van Todd Solondz wat mij betreft meerduidige, amorele films.

Eigenlijk komt het er voor mij dus wel op neer dat ik pas moeite heb met immoraliteit in kunst als het kunstwerk zelf niet bewust lijkt van de immoraliteit. Blijkbaar verlang ik dus een soort zelfbewustzijn. Ik weet niet of dit iets toevoegt, maar ik wilde dit toch even verduidelijken.

Ted Kerkjes

Heb je ooit gehoord van Georges Bataille? Dat is een Frans (kunst)filosoof van vorige eeuw van wie één interview te zien is op Youtube, en uitgerekend een dat naadloos aansluit bij onze discussie over de verhouding tussen literatuur en moraal (n.a.v. Lolita van Nabokov)! Razend interessant!
Georges Bataille : Literature and Evil - YouTube


Gast
geplaatst: vandaag om 18:16 uur

geplaatst: vandaag om 18:16 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.