menu

De Leugens en de Schaterlach: Sjostakovitsj' Geheime Stalin-Satire - Pieter Bergé (2021)

mijn stem
geen stemmen

Nederlands / Russisch
Verhalenbundel
Biografie / Kunst en Cultuur

127 pagina's
Eerste druk: Sterck & De Vreese, Gorredijk (Nederland)

Toen de Russische componist Dmitri Sjostakovitsj in 1975 overleed, werd hij wereldwijd gezien als een trouwe, zij het wat weerbarstige vazal van het Sovjetregime. Maar klopte dat wel? Was hij niet eerder een geheime dissident? Een enorme controverse kwam op gang. Dit essay reconstrueert de pittigste debatten uit die Sjostakovitsj-strijd: een spetterend gevecht van leugens en (halve) waarheden, dat de muziekwetenschap meer kwaad dan goed heeft gedaan. Daarna komt de componist zelf aan het woord. Tussen alle meesterwerken door schreef hij namelijk ook een snoeiharde Stalin-satire: de ‘Antiformalistische Rajok: Klein Antiformalistisch Paradijs’ of ‘De Peepshow’. Vol humor rekent hij daarin genadeloos af met de cultuurpolitiek van de sovjets.

zoeken in:
avatar van Sol1
Sol1 (moderator)
Pieter Bergé is hoogleraar musicologie aan de KU Leuven.

Zijn boek vermeldt in het colofon:
Dit essay werd geschreven voor Festival 20.21 Leuven (Festival van Vlaanderen Vlaams-Brabant)
Het essay wordt voorafgegaan door een citaat.
“Het is toch wel verbazend hoe lui sommige musicologen zijn. Ze schrijven boeken waarvan je bij het lezen de mot in je hersens krijgt.”

Dmitri Dimitrijevitsj Sjostakovitsj

avatar van Sol1
Sol1 (moderator)
Een ‘Rajok’ was in het Russische verleden een vorm van volkstheater: een grote kartonnen doos met twee vergrootglazen ervoor. De ‘Rajosnik’ of ‘Rajotsjnik’ was de verteller. Een verteller die door de doos een aantal foto’s of een strook met een aantal afbeeldingen heen trok en het volk, dat door de vergrootglazen keek, met zijn verhaal vermaakte.

Omdat die plaatjes oorspronkelijk een religieus karakter hadden, werd een ‘Rajok’ ook wel ‘Paradijs’ genoemd.

Die door Sjostakovitsj geschreven ‘Antiformalistische Rajok’ uit de bovenstaande plotomschrijving is een satirische cantate of mini-opera in één bedrijf. Een aantal muzikale personen maakt daarin het burgerlijke formalisme belachelijk.

Dat kwam dus niet door de censuur.

Hoewel geschreven in de periode 1948-1968, vond de eerste opvoering van zijn stuk pas in 1989 in New York plaats.

Gast
geplaatst: vandaag om 16:56 uur

geplaatst: vandaag om 16:56 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.