Ontboezemingen - Gabriël (1869)
Alternatieve titel: Guldens-editie #74
Nederlands
Verhalenbundel / Toneelstuk
Autobiografisch / Sociaal
226 pagina's
Eerste druk: D.A. Thieme,
Arnhem (Nederland)
Deze autobiografisch getinte debuutbundel van Carel van Nievelt, geschreven onder het pseudoniem Gabriël, bevat vier secties: ‘Op Zee’, ‘De Slamat’, ‘Minnebrieven’ en ‘Een Blijspel’. De eerste sectie beslaat iets meer dan de helft van de bundel, bestaat uit meerdere hoofdstukken en geeft behalve de beschrijving van een zeereis over de halve aardbol een reeks beschouwingen over het reizen en over de bezochte plekken. De ik-persoon Gabriël geeft daarbij onder andere citaten uit zijn dagboek uit de periode 1865-1866. De tweede sectie ‘De Slamat’ betreft een ontboezeming; een episode uit ‘Gabriël’s waarachtige lotgevallen in de binnenlanden van Java’ als ‘ambtenaar ter beschikking’. Er zijn drie ’Minnebrieven’ in de derde sectie, met poëtische beschouwingen over drie geliefden. Als metafoor of achtergrond gebruikt de auteur opvolgend de natuur van Sumatra, scheikundige elementen en -reacties en als laatste de Hollandse omgeving uit zijn jeugdjaren. In de vierde sectie is het blijspel in één bedrijf getiteld ‘De Getergde Zachtmoedigheid’, of: ‘’t Sop Was de Kool Niet Waard’. De rentenierende burgerman en weduwnaar Goedsmoeds woont in één huis met zijn dochter Mathilda en haar jongere nicht Clara, een wees. De pijprokende Judocus van der Vlugt en de opzichtig geklede Alexander Magnus zijn eveneens aanwezig als Goedsmoeds, zonder te begrijpen wat er nu exact allemaal speelt, terecht komt in een emotioneel oplopende discussie tussen de andere aanwezigen.