Onlangs stond in het
AD een groot artikel over
The Handmaid's Tale naar aanleiding van seizoen 5 van de televisieserie. Het toeval wil dat ik voor mijn leesclub bezig was om dit boek te lezen. Nou ja, lezen, de term 'martelen' zou beter op zijn plaats zijn. Laat ik meteen met de deur in het huis vallen: dit het slechtste boek dat ik ooit heb gelezen.
Ik heb eens gehoord dat dystopieën interessanter zijn om te lezen dan utopieën maar
The Handmaid's Tale vormt duidelijk de uitzondering op de regel. Werkelijk IEDERE pagina van Atwoods bestseller was een worsteling om doorheen te komen. Hoe komt dat? Die vraag houdt mij al even onbewust bezig maar waarschijnlijk is het een mengelmoes van een aantal factoren:
1. Allereerst is de setting in het boek grimmig en uitzichtloos. Dat zullen anderen juist waarderen en één van de sterkste punten van het boek vinden. Zelf mis ik echter ontwikkelingen en gedachten die de hoofdpersoon van dit boek overeind houden en de schrijver helpen om in de huid ervan te kruipen. Orwell deed dit bijvoorbeeld meesterlijk in
1984.
2. Het verhaal voelt voor mij totaal ongeloofwaardig. In het
AD werd de serie relevant genoemd wegens het - gedeeltelijk - afschaffen van abortus in de VS. Persoonlijk twijfel ik echter sterk of dit wel gebeurt uit zuiver godsdienstige overtuigingen. Verlangen veel Amerikanen gewoon niet terug naar de tijd waarin hun land toonaangevend was en niet in het nieuws kwam vanwege mislukte oorlogen en geschifte presidenten?
3. Van een logische opbouw is amper sprake. Stilistisch maakt Atwood er een rommeltje van door flashbacks, flash-forwards en weerspiegelingen telkens door elkaar te laten lopen. De opmerkingen in het laatste hoofdstuk - die overigens weinig coherent waren - hadden beter in het begin van het boek gepast. De daadwerkelijke intro past juist veel beter bij het einde van het boek.
4. De schrijfstijl is weinig inspirerend, fantasieloos en repetitief. Nergens in het boek vind ik een mooie zin, integendeel, ik heb zelden iemand zo weinig meeslepend zien schrijven. Een grauw verhaal schreeuwt om een pakkende schrijfstijl om de lezer enigszins mee te krijgen, maar hierin faalt Atwood jammerlijk.
5. Behalve de stilistische en verhaaltechnische missers, ademt
The Handmaid's Tale een onophoudelijke negativiteit uit. Schrijvers zijn nooit de meest optimistische mensen geweest, maar voorzien lezers vaak wél van interessante observaties over de mensheid, verwoordt in levendige metaforen. In dit boek is daar echter niks over te vinden: het is niks meer of minder dan een relaas waarin de mensheid verdorven is. Hoe we daarin terecht zijn gekomen - of uit kunnen komen - is volstrekt onduidelijk.
Volgens mijn vriendin weerspiegelt een boek mijn humeur en zij is ontzettend blij dat deze persoonlijke martelsessie voorbij is.
Toch is er sprake van een primeur: voor het eerst - en hopelijk voor het laatst - geef ik een boek de allerlaagste score. Als ik dit niet voor een leesclub had moeten lezen, had ik het waarschijnlijk al na 20 pagina's weggelegd.
0,5*