Middlesex - Jeffrey Eugenides (2002)

Lang geleden dat een boek me zo in z'n greep hield. Het verhaal van Lefty en Desdemona vond ik heel mooi en eigenlijk vond ik het helemaal niet schokkend, storend of zelfs maar raar dat ze broer en zus waren.
. Milton en Tessie waren ook wel leuk, maar Lefty en Desdemona overtreffen wordt moeilijk. Ook het verhaal van Calliope/Callie/Cal vond ik interessant om te lezen en het had nog meer mogen zijn. Nu stopt het ongeveer op zijn/haar vijftiende of zestiende gok ik, terwijl hij op het moment van schrijven er toch al 41 is. Af en toe zien we wel iets van zijn huidige leven, maar al die jaren ertussen worden helemaal niet besproken. Nog een hoogtepunt was het deel met The Obscure Object.
Ik heb hier zeker van genoten, raad het iedereen aan en ben zeker van plan het me nog aan te schaffen als ik het aan een schappelijk prijsje in een mooie uitgave zie staan. Het lijkt misschien een kanjer (529 blz.), maar het leest heel erg vlot.

Een generatieroman in de geest van vroege John Irving-titels als 'The World according to Garp' (1978) en 'A Prayer for Owen Meany' (1989). Liefde en ongedwongen seksualiteit kennen geen taboes. De schattige antihelden voelen dat hun verlangens en weg naar levensgeluk niet meer zijn te rijmen met de missionarismoraal waar ze mee zijn opgegroeid. Een hermafroditische verteller kijkt terug op verschillende incestueuze romances in zijn familiegeschiedenis, tegen de achtergrond van beslissende momenten uit de Amerikaanse geschiedenis van de vorige eeuw (Fordism, de drooglegging, de opkomst van emancipatiebewegingen, etc) Het is echt een Amerikaans epos - dus een beetje gelikt en met de obligate lach en een traan - maar achter die toegankelijke opzet steekt een serieuze roman over gender en identiteit. (Bedankt voor het boek, Andries!)

Al snel wordt je als lezer op het verkeerde been gezet: in plaats van direct in de psyche van het intersekse hoofdpersonage te duiken, wacht eerst een voorgeschiedenis van een kleine 300 pagina’s. Het stuk over grootvader- en moeder is inderdaad goed gedaan, haast een roman in een roman. Het effent de weg voor tal van personages waarvan de identiteit niet te definiëren valt via de traditionele lijntjes als land van afkomst, geloof, sekse of relaties. In de Amerikaanse maatschappij die voorbijtrekt via gebeurtenissen als de opkomst van de auto-industrie in Detroit, de drooglegging, de Grote Depressie en de opkomst van de tegencultuur, lijkt het punt misschien wel te zijn dat 'de' Amerikaan helemaal niet bestaat. Zeker wanneer je de geheimen die iedereen meesleept ook in acht neemt. Zo’n panoramisch beeld werkte voor mij nog wel goed met de (voor mij goeddeels onbekende) geschiedenis van de Grieken die de Ottomanen ontvluchtten. Maar langzaamaan wordt het een afvinklijstje langs overbekende Amerikaanse gebeurtenissen. Het is weliswaar functioneel, maar ook van het grote gebaar; het gaat ten koste van het intieme portret van het boeiende hoofdpersonage. Net als in The Virgin Suicides schuurt Eugenides weer prettig tegen taboes aan, helaas wel zonder dat hoge niveau te evenaren.