The Yellow Wallpaper - Charlotte Perkins Gilman (1892)

Weinig opzienbarend qua stijl en verhaal, maar het einde als ze volledig doordraait is wel prachtig beschreven, en het idee zelf is ook erg leuk. Feministische inslagen willen wel eens voor ellenlange zeurderige werken willen zorgen, maar hier is dat eigenlijk niet het geval. Het geeft trouwens een goede inkijk in de verhoudingen tussen man en vrouw uit de middenstand in Amerika destijds, mocht je dat interesseren.

De korte verhalen 'The Yellow Wallpaper' en Herland - Charlotte Perkins Gilman (1915) zijn sinds 1999, samen met een aantal anderen, in diverse edities van een verzamelbundel met een steeds wat wisselende naam van Penguin Books New York verschenen.

Uitgeverij Orlando in Amsterdam bracht op haar beurt op 10 maart 2022 een vertaling van 160 pagina's uit van zo'n recente bundel van Penguin Books: 'Het Gele Behang en Andere Verhalen'. Daarin zijn ook vertalingen opgenomen van 10 andere verhalen van Charlotte Perkins Gilman.

Charlotte Perkins Gilman was een Amerikaanse schrijfster die rond de vorige eeuwwisseling aansloot bij de eerste feministische golf. Ze protesteerde tegen het traditionele rolpatroon volgens hetwelk een vrouw zich moet beperken tot het huishouden en het opvoeden van de kinderen. Ze is niet verondersteld intelligent of creatief te zijn. Perkins maakte zelf mee dat een psychiater haar verbood te schrijven. Haar eerste huwelijk was ongelukkig, en ze kende psychische problemen.

Dit kortverhaal is haar bekendste en wellicht ook haar beste werk. Het speelt zich af in een vervallen landhuis met een gotische sfeer. Het gaat echter niet over spoken, maar wel over de waanideeën in het hoofd van Mary. Het volledige verhaal bestaat uit de dagboekfragmenten die ze in het geheim schrijft. Door haar psychische problemen is ze niet meer in staat haar taken als huisvrouw te vervullen. Dokters beschrijven haar als zenuwziek. Het grootste deel van de dag ligt ze op bed naar de patronen op het behangpapier te staren. De ervaring van een beginnende psychose is zelden zo beeldend weergegeven.

Perkins hanteert een subjectieve vertelstijl met korte zinnen, korte alinea's en veel uitroeptekens. Behalve de feministische inslag is er ook de kritiek op de psychiatrie. Door haar het schrijven te verbieden ontnamen ze haar net een uitlaatklep. Met haar visie op de rolverdeling binnen het huwelijk zou ze navolging kennen van schrijfsters als Virginia Woolf en Doris Lessing.