menu

Nightmare Alley - William Lindsay Gresham (1946)

mijn stem
4,50 (1)
1 stem

Engels
Psychologisch / Thriller

306 pagina's
Eerste druk: Rinehart & Company, New York (Verenigde Staten)

Stanton Carlisle werkt voor een rondreizend circus. Als slimme en handige jongen werkt hij er zich op tot mentalist, in staat om de toekomst van het publiek te voorspellen. Zijn ambities reiken echter veel verder dan de omgeving van het circus en hij heeft er dan ook alles voor over om fortuin te maken.

zoeken in:
avatar van Bobbejaantje
4,5
Een misdaadroman met heel wat laagjes. Stanton Carlisle is een complex en ook wel tragisch figuur die zijn American Dream wil realiseren. Het verhaal speelt zich af in het milieu van kermissen en freakshows zoals die rondgingen in de USA tijdens de eerste helft van de 20e eeuw. Voor auteur William Lindsay Gresham was ‘carnival’ één van zijn grote passies blijkt uit zijn bio. Behalve deze roman heeft hij over dit onderwerp eveneens een non-fictie werkje geschreven over Houdini.

De titel van het boek verrraadt dat het pad van Carlisle niet over rozen gaat, maar het betreft meer dan enkel een metafoor. Een nachtmerrie overkomt je per definitie ‘s nachts op het moment dat je bewustzijn zich ‘elders’ bevindt. Een soort magische sfeer waarin vanalles mogelijk is, en dat is ook de sfeer waarin Stanton Carlisle zich begeeft. HIj werkt zich op van handige circusartiest tot mentalist gerespecteerd in spiritistische kringen (waar men geesten pleegt op te roepen). De auteur was ook in het echte leven nogal begaan met spiritisme en wat daarbij komt kijken (aan mogelijke fraude). Het mooie aan het boek is ook dat elk hoofdstuk van het boek opgehangen is aan een kaart van de Tarot (grote Arcana), het eeuwenoude (magische) kaartspel waarmee waarzeggers (en hobbyisten) de toekomst willen voorspellen. Vorm sluit aan bij inhoud.

Stilistisch goed geschreven, met hier en daar gebruik van slang wat een authentiek sfeertje geeft. Behalve de magische laag bevat het boek ook nog een psychologische laag waar Jung zich misschien ook wel thuis zou in voelen. Het lijkt me geen toeval dat één van de personages op het pad van Stanton een vrouw genaamd Lilith blijkt. Volgens de oude joodse mythologie is Lilith een soort demonische vrouw en voorganger van Eva. Wat ik hierover kan zeggen, is dat ze haar naam eer aan doet in het boek.
En niet te vergeten is er het onderliggende thema van trauma: mij lijkt het dat Stanton Carlisle met een kanjer van een Oedipuscomplex worstelt afgaand op zijn vroege en latere herinneringen en voorstellingen. Freud, psycho-analyse en de plaats van seksualiteit in het leven van het individu genoten een bijzondere belangstelling in de jaren veertig (je ziet dat ook in de films van toen) en dat sluit hierbij aan.

Nightmare Alley heb ik gelezen als vijfde boek van American Noir: 11 Classic Crime Novels, een verzamelband van uitgeverij The Library of America. Behalve dat zijn werk verfilmd werd, heeft William Lindsay Gresham nog met zijn collega misdaadauteurs gemeen dat hij worstelde met een alcoholverslaving en bijhorende gezondheidsproblemen. Helaas kreeg hij daarbovenop ook nog af te rekenen met tongkanker, waarna hij zichzelf van het leven benam om zichzelf en zijn familie een pijnlijke aftakeling te besparen. Nightmare Alley was zijn debuut en meteen ook zijn bekendste werk. Gresham hoopte dat dit werk het begin zou worden van een vruchtbare carrière maar dat is niet echt gebeurd. Maar vergeten is hij nog steeds niet want in 2021 zou er een nieuwe verfilming van zijn werk op stapel staan.

ZAP!
Ik ken alleen de film: Nightmare Alley (1947) - en die is fantastisch (moet ik nog ergens aanvragen of ze gelinkt worden, of volstaat dit bericht?).

avatar van Raspoetin
ZAP! schreef:
Ik ken alleen de film: Nightmare Alley (1947) - en die is fantastisch (moet ik nog ergens aanvragen of ze gelinkt worden, of volstaat dit bericht?).
dat kan je voorleggen in het forum Verlanglijst toevoegingen. Zie Voorbeeld.

avatar van Bobbejaantje
4,5
De film is inderdaad sterk met een geweldige Tyrone Power in de hoofdrol. De verhaallijn van het boek wordt daarbij redelijk gevolgd met hier en daar kleinere en grotere afwijkingen. De pikantere scenes worden uiteraard gecensureerd cfr. de productiecode.

Ted Kerkjes
Guillermo del Toro werkt overigens aan een nieuwe verfilming van dit boek. Ben ik zeer benieuwd naar!

avatar van Bobbejaantje
4,5
Weg censuur ik kijk er ook naar uit.

Gast
geplaatst: vandaag om 07:08 uur

geplaatst: vandaag om 07:08 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.