Klara and the Sun - Kazuo Ishiguro (2021)
Alternatieve titel: Klara en de Zon
Engels
Sciencefiction
307 pagina's
Eerste druk: Faber & Faber,
Londen (Verenigd Koninkrijk)
Dit is het verhaal van Klara, een Kunstmatige Vriendin met uitstekende observatiekwaliteiten, die vanuit haar plek in de winkel zorgvuldig kijkt naar het gedrag van degenen die binnenkomen om rond te snuffelen en van degenen die buiten op straat passeren. Ze blijft hopen dat een klant haar binnenkort zal kiezen, maar wanneer de mogelijkheid zich voordoet dat haar omstandigheden voor altijd zullen veranderen, wordt Klara gewaarschuwd om niet te veel tijd te verspillen aan de beloften van mensen.
Niet dat Klara and the Sun slecht is of zo, hoor. Het verhaal over Klara, een robot die ernaar verlangt om gekocht te worden en een kind te mogen ondersteunen bij de dagelijkse bezigheden, is op zich best leuk. Klara is een sympathiek personage en het is best tof hoe Ishiguro het voor elkaar krijgt dat je met een robot gaat meeleven.
Kazuo Ishiguro - Klara and the Sun (2021) - Boek Uitroepteken - boekuitroepteken.nl
Ik word bij voorbaat al enthousiast als een boek flink gehyped wordt. Ook over Klara and the Sun, de nieuwe roman van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro, verscheen de ene na de andere lyrische recensie. Dus toen deze roman daadwerkelijk uitkwam, schafte ik ‘m direct aan. Dit zou ook allerlei zaken bevatten die me interesseren: dystopie, robots en een langzaam verteld verhaal met veel mysterie. Toch was het daadwerkelijk lezen van de roman lang niet zo leuk als de voorpret.
Niet dat Klara and the Sun slecht is of zo, hoor. Het verhaal over Klara, een robot die ernaar verlangt om gekocht te worden en een kind te mogen ondersteunen bij de dagelijkse bezigheden, is op zich best leuk. Klara is een sympathiek personage en het is best tof hoe Ishiguro het voor elkaar krijgt dat je met een robot gaat meeleven.
Kazuo Ishiguro - Klara and the Sun (2021) - Boek Uitroepteken - boekuitroepteken.nl
Je recensie (op je site) bespaart mij werk, want je verwoordt exact hoe ik zelf ook over het boek denk.
Ik kreeg bij het lezen van Klara het gevoel dat het een zorgvuldig in elkaar geknutselde roman is, waarin over elke zin is nagedacht. Maar inderdaad..het is niet echt nieuw allemaal. De opening vond ik gewaagd, ik was even bang dat Ishiguro de kant van YA op ging en daar heb ik de schurft aan. Een beetje een E.T.-achtige vibe bezorgde het mij, alleen is het vriendje dit keer niet from out of space maar A.I.
Net als jij vind ik het fijn wanneer een auteur niet alles uitlegt, dus dat is een plus. Aan de andere kant heb ik de indruk dat elementen in het verhaal, die dus niet worden uitgelegd, vaak helemaal niets betekenen. Het blijft vaag, maar het is vaag om het vage. 'Wat zou dit betekenen?', dacht ik regelmatig. Nou ja, uh..misschien wel niets.
De onderliggende thema's die ik eruit haalde, heb je ook genoemd geloof ik. Het gaat o.a. over de steeds grotere afhankelijkheid van technologie en social media, onderwijs wordt op afstand gegeven via een beeldscherm, vriendjes moeten via kunstmatige intelligentie worden gefabriceerd en eenzaamheid is groter dan ooit.
Verder las ik er kritiek in op de prestatiemaatschappij, de meritocratie waarin je de hoogste opleidingen moet volgen anders tel je niet mee. Ishiguro voert dit zo ver door, dat in zijn dystopie zelfs een genetische upgrade noodzakelijk is.
Ook het te ver doorgeschoten consumentisme haalde ik eruit, wat blijkt uit de manier waarop de A.I.-vriendjes worden afgedankt. En religie komt op een bepaalde manier aan bod, via de verering van de zon door Klara, die voor haar voortbestaan afhankelijk is van zonne-energie. Klara is eigenlijk, ondanks dat ze een robot is, het meest menselijke personage in het verhaal. Ook dit is niet echt nieuw denk ik.
De uitgever zal wel bijzonder tevreden zijn dat Ishiguro de Nobelprijs heeft gewonnen, het is een garantie voor hoge verkoopcijfers. Een garantie voor een bijzondere of indrukwekkende roman is het kennelijk niet.
Aanvankelijk had ik 4 sterren gegeven maar bij nader inzien zijn 3 er wel voldoende.
We vullen elkaar geloof ik perfect aan.
Haha als het om dit boek gaat zeker. Maar ik las dat je ook een fan bent van het woke-gebeuren en daarin verschillen we behoorlijk. Maar verschillen zijn ook wel weer leuk.
Desondanks heb ik na het lezen van het boek een beetje een kater. Ik weet niet wat het is, maar volledig overtuigd ben ik niet.
Zowel qua thematiek als stijl is Klara en de zon een boek dat mij zou moeten aanspreken. Op nodige momenten zet het aan tot nadenken. Hierboven zijn al een paar thema's genoemd door Pleun en handsome_devil. Ook heeft Ishiguro een fijne manier van schrijven, waardoor je de pagina's verslindt, met een 'niet-alwetende' verteller.
Desondanks heb ik na het lezen van het boek een beetje een kater. Ik weet niet wat het is, maar volledig overtuigd ben ik niet.
Eens met wat je zegt over de schrijfstijl. Daarom ga ik zeker meer van Ishiguro lezen.
Dat heb ik dan weer niet. Het is best aardig, maar het kabbelt mij teveel voort. Goede ideeën worden niet verder uitgewerkt en hoe langer het duurde hoe meer ik uit keek naar het einde. Kan me (ook al) goed vinden in wat handsome_devil er over geschreven heeft.
Wel heb ik verder alles van hem gelezen en niet alles is even goed. Maar hij is wel een fantastische schrijver en een terechte Nobelprijs winnaar. Het kan zijn dat de prijs hem geen goed gedaan heeft...
Dat heb ik dan weer niet. Het is best aardig, maar het kabbelt mij teveel voort. Goede ideeën worden niet verder uitgewerkt en hoe langer het duurde hoe meer ik uit keek naar het einde. Kan me (ook al) goed vinden in wat handsome_devil er over geschreven heeft.
Ik doel meer op dat ik de manier van schrijven prettig vind, dus los van de inhoud. Onuitwisbare indruk maakt de stijl niet maar onaangenaam is hij ook niet.
Weinig enthousiasme voor dit boek van Ishigiro zie ik. Het trekt me ook nog niet zo om er aan te beginnen.
Wel heb ik verder alles van hem gelezen en niet alles is even goed. Maar hij is wel een fantastische schrijver en een terechte Nobelprijs winnaar. Het kan zijn dat de prijs hem geen goed gedaan heeft...
Dat laatste zal wel druk met zich meebrengen. En ik moet zeggen dat het voor een lezer misleidend kan zijn. Je leest zo'n boek toch met in je achterhoofd een soort positieve bias: 'Een winnaar van de Nobelprijs dus het moet wel goed zijn.' Maar als je het een tijdje laat bezinken dan blijkt dat het speciale niet valt te ontdekken.
Probeer een ander boek van hem en je zal ontdekken waarom hij zo gewaardeerd wordt...
Ga ik zeker doen. Zijn andere werk staat al op de ereader
Ik ben er ook niet helemaal uit waar Ishiguro op aanstuurt door Klara's magische plan om Josie te laten genezen door de zon op miraculeuze wijze te laten slagen. Is het een soort parabel over de kracht van hoop en geloof? Of wil het zeggen dat als de Artificiële Intelligentie los van haar programmering zou komen ook een vorm van religieus of magisch denken zou kunnen ontwikkelen? Of allebei? Het einde heeft een beetje een sprookjesachtig einde, hoewel Klara zelf een beetje een droevig lot beschoren is, al lijkt ze dat zelf niet helemaal door te hebben, omdat haar enige bron van geluk is om anderen gelukkig te maken en haar taak er uiteindelijk dan ook op zit wanneer iedereen 'happily ever after' leeft. Het was voor mij allemaal iets te rooskleurig, maar goed. Een verhaal over AI is beter dan geen verhaal over AI !
In het boek wordt de sociale behoefte vervangen door robot Klara, die duidelijk moeite heeft om hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Hierin toont Ishiguro opnieuw zijn kunst om inhoud en stijl met elkaar te verweven (zoals hij eerder in zijn meesterwerken ook deed). Omdat je vanuit Klara het boek beleeft, krijg je evenveel hoofdzaken als bijzaken te lezen en wordt pas gaandeweg duidelijk wat de kern is. In bovenstaande berichten wordt dit in mijn ogen niet helemaal begrepen en gewaardeerd.
De zwakte van dit boek zat voor mij dus niet in de stijl of thematiek, maar vooral in het einde. Ishiguro wil wat mij betreft iets te graag op een goed einde uitkomen, dat nogal gezocht en onwaarschijnlijk is. De hele slotscene met de ontmoeting op de vuilnisbelt wordt wel heel kitsch. Alsof hij geen punt kan zetten en echt ieder los eindje een vervolg wil geven. Jammer, want daarmee haalt dit boek voor mij niet de hoge scores van eerdere boeken.
Dit verhaal kent een vreemde sfeer en het kost me wat moeite om erdoor te komen vanwege de trage schrijfstijl. Het is niet slecht, maar ik ben geen fan van deze Nobelprijswinnaar.
Klara and the sun – Kazuo Ishiguro | Lalagè leest - lalageleest.nl
Om te beginnen vond ik het echt heel knap hoe Ishiguro ons liet meevoelen hoe het leerproces voor Klara geweest moest zijn. Terwijl Klara de wereld leert kennen door te observeren en erover na te denken, leren wij Klara en haar vreemde omgeving eveneens kennen door te observeren en erover na te denken. Wij krijgen zelden iets voorgekauwd. Zo begrijpen we op een gegeven moment dat Klara's ogen veel complexer zijn dan de onze, waardoor ze soms op een menselijke manier dingen ziet, soms op de manier van dieren met facetogen. Ook begrijpen we langzaam wat lifting is, wat de oorzaak is van Josie's ziekte en hoe Klara's manier van redeneren (100% oorzaak en gevolg) ervoor zorgt dat ze er soms helemaal naast zit.
Ook boeiend is hoe Klara eigenlijk een ideaalbeeld van een mens is. Mensen beschouwen zichzelf nog vaak als een wezen waar een soort onveranderlijke kern in zit, iets wat je hele leven mee gaat. Klara and the Sun laat juist zien hoe veranderlijk, instabiel en fragiel een menselijke geest is, terwijl onze heldin Klara juist wél over zo'n onveranderlijke kern beschikt. Haar verstand groeit naarmate ze meer meemaakt, maar haar kern blijft steeds intact.
Opgeteld bij voorgaande punten vond ik ook weer de stijl van Ishiguro superfijn, vond ik zowel Klara als Josie heel aandoenlijke personages en laat het boek nog net genoeg vragen open om je ook na afloop nog wat zaken af te vragen. Zodat we nog net wat langer in het observerende en lerende brein van Klara blijven hangen. En dat is zeker geen straf.