Tel Me bij de Amandelen - Leo Frijda (2019)
Nederlands
Verhalenbundel
Kunst en Cultuur / Ideeƫnliteratuur
320 pagina's
Eerste druk: Amphora,
Amsterdam (Nederland)
Deze titel is ontleend aan een gedicht van Paul Celan dat onder meer verwijst naar de seideravond, de gezamenlijke viering van de geschiedenis van het Joodse volk. Voor Frijda vertolken die woorden zijn keuze voor de Joodse gemeenschap waartoe zijn familie voor de oorlog nog behoorde. Frijda legt verbanden met bekende en minder bekende schrijvers om op die manier de verbroken lijn van de geschiedenis weer enigszins te herstellen. Vandaar de ondertitel 'Een persoonlijke reis door de literatuur'. Zijn reis leidt naar Czernowitz, nu in Oekraïne gelegen, de plaats waar Paul Celan is geboren. Ook Itzik Manger en Aharon Appelfeld komen daarvandaan. Daarna doet hij het Odessa van Isaak Babel aan. Centraal staat Frijda’s verlangen de teloorgegane wereld van het Oost-Europese jodendom voor zijn geestesoog op te roepen. Maar gaandeweg komt hij in de actualiteit terecht en wat hij daarover schrijft, is zonder meer markant. Joden zijn geschiedgenoten: dat is meer dan een in leven gehouden herinnering, meer dan een nostalgische blik naar het verleden. Het onvoorstelbare drama van de Sjoa is uitgemond in internationale regelgeving en instituties die proberen daartegen een dam op te werpen. Het is de vraag of dat wel voldoende is. Misschien zijn nationalisme en gestold denken wel de hardnekkigste gevaren die ons in deze tijd opnieuw bedreigen. Zijn grote belezenheid en bibliofiele inslag maken dit boek tot een rijke bron van informatie.