Tristan - Thomas Mann (1903)

Deel 2 van de 4

Alweer een stap verder gezet wat betreft deze Mann - Na 'De Dood In Venetië' dat ik werkelijk schitterend vind besloot ik om met deze korte roman verder te gaan. Het sanatorium, het lijkt me een plaats waar deze schrijver zijn romans wel vaker een ruimte aan verleent, zo verheug ik me nu al op het lezen van 'De Toverberg', bij deze beschouw ik me al ingewijd in het leven van zo'n plaats.

Over deze roman valt eigenlijk verrassend veel te vertellen, toch zie ik dat niet als mijn taak. Meneer Spinell is een leuk en grappig personage, die brief die hij schrijft aan Meneer Klöterjahn vind ik erg florissant en grappig. De reactie er op laat dan ook weer een andere keerzijde zien, samen met het 8ste hoofdstuk (piano-avond) erg leuke en indrukwekkende literatuur. Maar toch, 48 pagina's vind ik leuk, maar het voelt eerder aan als een hoofdstuk dan als een roman, niet dat ik kleine romans niet kan appreciëren, anders was ik hier nooit aan begonnen. Thomas Mann vertelt gewoon een verhaal, het is vermakelijk dat het eens niet zo diepgaand en ver moet gaan. Op de koop toe is het humoristisch, interessant en sterk verwoord. Niks negatiefs op te merken aan deze roman.

Simpel vind ik het dan op zijn beurt zeker niet, vooral het einde van dit boek dan. Ik neem aan dat Tristan (Spinell) een gebroken man wordt die verdere afschuw gaat koesteren voor de banale realiteit? Zo vat ik het boek althans op.

Het is ook geen roman maar een novelle.

Thomas Mann's Tristan is een rijke novelle die zich makkelijk laat lezen, maar moeilijk begrijpen. Het verhaal over de ontmoeting tussen een schrijver en een burgervrouw in een sanatorium vertoont vele verwijzingen naar Wagner's opera Tristan en Isolde en de cultus die hier aan vast zit. Toch is het verhaal bovenal een beschouwing over de botsing van de ideale kunstwereld en de harde buitenwereld, tussen geest en lichaam.
De stijl van Mann is prachtig vooral ook door het verschil dat hij aanbrengt tussen zijn eigen -directere- stijl en de romantische schrijfstijl van hoofdpersonage Spinell. De vele humoristische en ironische elementen in het boek, zorgen voor een groot contrast met de dramatische wending van het verhaal.
Het is alles bij elkaar een novelle vol paradoxen die zich lastig laten ontrafelen.

Niet alleen is dit werkje, zoals Kaltfunken reeds opmerkte, niet als roman maar als novelle geschreven, ook brengt het mij tot de omgekeerde bedenking bij de vuistdikke roman De Toverberg: dit is geen roman, maar een aaneenrijging van novelles... Ik bedoel dat ik de Tristan als compositie eigenlijk knapper en sterker vond dan De Toverberg.

VIngeroefening, zo kan ik het niet anders zien. Deed me heel erg denken (en ik ben niet de enige) aan het later en minstens 20 maal dikkere De Toverberg. Qua sfeer, stijl. Nu is dit eerder een sfeerschets waar nog knap ergens wel en plot van a tot z in verweven zit. Maar overtuigen deed het niet in die kleine hoeveelheid pagina's en vooral de ideeën komen niet naar boven, anders dan in Buddenbrooks dat hetzelfde behandelde. 3,0*.