menu

Boven Is Het Stil - Gerbrand Bakker (2006)

mijn stem
3,79 (59)
59 stemmen

Nederlands
Streek/Familie / Psychologisch

264 pagina's
Eerste druk: Cossee, Amsterdam (Nederland)

Op een dag brengt boer Helmer van Wonderen zijn hulpeloze, autoritaire vader naar boven, zodat hij zelf in de nieuw geschilderde kamers beneden kan wonen. Twintig jaar eerder is zijn tweelingbroer Henk omgekomen bij een auto-ongeluk, en heeft Helmer zijn studie afgebroken om de voor Henk bedoelde plaats op de boerderij in te nemen. Zijn weinig afwisselende leven wordt opgeschrikt door een brief van de voormalige verloofde van Henk, die hem schrijft dat ze graag langs wil komen. Tijdens haar bezoek vraagt ze hem om haar puberende zoon, die ook Henk heet, een tijdje op te vangen. Helmer gaat schoorvoetend akkoord, en hoewel Henk het Helmer bepaald niet makkelijk maakt, zorgt het gezelschap van de jongen ervoor dat zijn wereld stukje bij beetje groter wordt. Bovendien wordt hij zich bewust van zijn homoseksuele gevoelens. Aan het eind van het boek overlijdt Helmers vader. Bevrijd van de zorg voor de oude man gaat Helmer op reis met Jaap, de voormalige knecht van de boerderij.

zoeken in:
avatar van Prowisorio
2,0
Een ware worsteling. Anders kan ik het niet omschrijven. Perenbloemen bloeien wit vond ik een prachtig verhaal; wellicht waren daarom mijn verwachtingen te hoog gespannen?
Gerbrand Bakker hanteert dezelfde rustige, stille wijze van vertellen met veel oog voor detail, maar dit keer werkt het niet voor mij. De bonte kraai, Teun en Roland waren, wat mij betreft, nog de meest boeiende personages. Helmer verdient een ouderwetse schop onder zijn k*nt, zijn vader 'ken' ik (heb in mijn jeugd heel veel tijd doorgebracht op een boerderijtje van vergelijkbare grootte; de boer lijkt sprekend) en Brabantse Henk was me te ongeloofwaardig. Eigenlijk, bedenk ik nu, eigenlijk vond ik het verhaal pas interessant worden op het moment dat Helmer en Jaap naar Denemarken vertrokken. Maar dat is rijkelijk laat. In ieder geval te laat en te weinig voor mij om het boek niet met een zucht van opluchting in plaats van voldoening dicht te slaan.

Soms heb je dat... een verhaal dat je, hoe de schrijver zijn best ook heeft gedaan en ondanks dat je er geen grote gebreken aan kunt vinden, niet raakt en daardoor heeeeeel lang duurt. Alsof je naar groeiend gras kijkt... het stille beneden .

4,0
Ik vond het boek erg droog geschreven. Vooral de hedendaagse verhaallijn wordt tamelijk objectief verteld. Dit vind ik juist mooi. Bakker laat heel veel open staan. Je mag zelf oordelen wat je van bepaalde dingen vindt, wat precies de betekenis van de bonte kraai is, zelf oordelen hoe Helmer zich nou eigenlijk zich over bepaalde situaties voelt, wat de relatie tussen zoon Henk en Helmer inhoudt, enzovoorts. Zo denk ik niet, meerdere mensen die het boek hebben gelezen zijn het hier niet mee eens, dat Henk (Riets zoon) homoseksueel is, en zich voelde aangetrokken tot Helmer. Hij heeft een vaderfiguur nodig, en die vindt hij in Helmer. Helmer en Henk lijken qua dubbelzinnigheid, teder van binnen, rationeel Hollands van buiten, eigenlijk heel veel op elkaar. Al zou Henk dat waarschijnlijk nooit toegeven. Laat staan Helmer.

De verhaallijnen gaan vloeiend in elkaar over. Zo komt de flashback over moeders hartaanval in de douche aan bod, als Helmer in douche staat en erover nadenkt. Ook dat geeft me een natuurlijk gevoel van lezen. Alsof ik daadwerkelijk in een dagboek lees.

De humor in “Boven is het stil” is erg subtiel, om het maar zo even te zeggen. Ik moest erg lachen om uitspraken als: “Mijn dochters uit Brabant zijn zo braaf. Misschien is dat wel Brabants, braafheid.” Het zijn gewoon standaartopmerkingen in gesprekken, zo realistisch bedacht, dat ik het helemaal voor me kan zien.

Bepaalde dingen zijn wel te verwachten. Wanneer Helmer een kart van Denemarken koopt, omdat het leuk staat in zijn slaapkamer, weet je eigenlijk al dat het boek hier zal eindigen. Dat Helmer gestopt is met roken toen hij jong was, en daarna een knecht krijgt, Henk, die rookt als een ketter, zegt je ook al veel. Ik had zelfs al vanaf het begin ’t gevoel, dat had niets met hints in het verhaal te maken, dat Helmer een rooktype was. Was eigenlijk iedere keer aan het wachten op het moment dat hij een sigaret op zou steken. Misschien is dat wel omdat ik zelf rook. Op een bepaald moment begon hij er over dat hij daadwerkelijk heeft gerookt in zijn jeugd. Toen wist ik dat ik gelijk had.

De sfeer wordt ineens anders als hij van de vlakke polder naar het Saerland, Denmark gaat. Opeens wordt de schrijfstijl levendiger en uitdagender. Hiermee zou ik niet willen zeggen dat deze schrijfstijl me meer aansprak, het had beide zo haar mooie kanten. Een verandering van schrijfstijl gaf me wel weer een nieuwe energie, je kreeg nu echt het gevoel dat het einde van het verhaal in zicht was. Daarvoor hoefde ik niet te kijken hoeveel bladzijdes ik nog moest lezen.

Misschien vond ik nog wel het beste van het boek dat het me enorm veel rust gaf. Ik heb nooit in de periode dat ik “Boven is het stil” las de drang gehad dat ik het nu moest aflezen, omdat het zo ontzettend spannend was. Maar de keerzijde van spannende boeken is dat je het na een tijdje wel hebt gezien en er eigenlijk geen zin meer in hebt. Dit gevoel was nooit aanwezig bij me. Het boek las lekker, tot de laatste zin. Nergens was het verhaal spannend of saai. Ik heb me kostelijk vermaakt.

avatar van eRCee
2,5
De zwarte vogel is een veel te lomp en bedacht beeld, en eigenlijk vind ik dat in iets mindere mate van het gehele boek wel. De dialogen overtuigen nauwelijks en de personages vond ik redelijk stereotiep. Daarnaast is het verhaaltje nogal zwak: een tweelingbroer die verongelukt en een vader die zijn andere zoon in een ongewenste boerenrol drukt, zie daar de ingrediënten van een gemiddelde streekroman. Dat is Boven is het stil verder natuurlijk niet, maar alle lof en prijzen hiervoor verbazen me toch lichtelijk.

avatar van Raskolnikov
3,5
Een hoop korte fragmenten over het leven op een boerderij, tezamen een vertraagd rouwproces verbeeldend. Die stijl van zeer korte stukjes werkt wat mij betreft goed. Heel dagelijkse beslommeringen worden zo abrupt afgewisseld met herinneringen of gedachten die de zielenpijn van de introverte Helmer blootleggen, zodat ook op zichzelf heel neutrale activiteiten een zekere spanning meekrijgen. De introductie van het personage Henk vond ik een minder geweldige vondst, zo wordt een herbeleving van het verleden wel wat erg dik aangezet. Ook de epiloog is net wat teveel.

Gast
geplaatst: vandaag om 09:58 uur

geplaatst: vandaag om 09:58 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.