De Vierde Man - Gerard Reve (1981)

Reviaanse flauwekul is doorgaans best aan mij besteed, maar hier schiet Reve zijn doel ermee voorbij. Reve laat bij vlagen zien de kunst van de mystieke thrillerschrijverij toch behoorlijk onder de knie te hebben, maar de spanningsboog wordt aardig aan banden gelegd door het eindeloze ironische geblaat waar Reve normaliter zo'n superieure meesterschap over bezit. Het is een herhaling van zetten, met de gebruikelijke ingrediënten, gelardeerd door een mystiek spanningselementje. Dat Reve in het laatste hoofdstuk de draak steek met zijn flinterdunne verhaallijn, kan ik natuurlijk wel weer met een brede grijns wegdragen. Misschien had hij evidenter voor de weg van de parodie op de thriller moet kiezen, nu lijkt het alsof hij constant op twee gedachten hinkt.

Ook Christine als femme fatale had wel geprononceerder uitgemeten mogen worden, nu is het slechts een eendimensionale pion in Reves rêverieën. Daarbij kan ik me niet onttrekken aan de mogelijke tegenwerping dat dit nu precies de bedoeling is, echter heb ik als lezer ook mijn voorkeuren. Wel behoorlijk bizar dat dit werkje vooral bekend is geworden vanwege zijn vermeende overdaad aan homoseksuele handelingen. Slechts eenmaal wordt daadwerkelijk een 'manlijk vossehol' beklommen. Nogal benepen om dan weer met zijn allen over dit bijverschijnsel te tuimelen en lekker oer-Hollands onze moreel-superieure verontwaardigheid te acteren.