Shuggie Bain - Douglas Stuart (2020)

Beste boek van 2020?

Wat een debuutroman is dit, zeg. Het is heel lang geleden dat ik een boek las waarbij ik werkelijk waar alles om me heen vergat. Zoveel hoofdstukken in deze roman heb ik met compleet ingehouden adem gelezen. Waarschijnlijk staat Shuggie Bain in december bovenaan mijn 2020-lijstje. Er moeten rare dingen gebeuren wil ik nog iets beters lezen dit jaar.

Stuart schetst een pijnlijk portret van een gezin aan de zelfkant van de samenleving, waarbij de jongen Shuggie moet zorgen voor zijn alcoholistische moeder. Tegelijkertijd wordt op knappe wijze een beeld geschetst van het Glasgow in de jaren tachtig.

Door de dialogen die allemaal in verschillende (Schotse) accenten geschreven zijn, voelen de personages direct levensecht. Begin 2021 komt de Nederlandse vertaling uit bij Nieuw Amsterdam, maar vertalers Inger Limburg en Lucie van Rooijen zullen er toch een hele kluif aan hebben gehad om die dialogen op overtuigende wijze naar het Nederlands over te brengen. Ben benieuwd hoe ze dit aangepakt hebben. Ik wil de Nederlandse vertaling tegen die tijd eigenlijk ook wel lezen, gewoon uit nieuwsgierigheid.

Als je meer wil weten over het boek en mijn leeservaring, kun je terecht bij mijn nieuwe videorecensie. Voor de leessoundtrack koos ik ditmaal voor mijn favoriete jaren tachtig albums van Schotse bands.

Videorecensie
Leessoundtrack

Blijft leuk, je (youtube) boekenprogramma. Daarna een muziekje uit de leessoundtrack als toetje (nu Cocteau Twins). Ik ben wel benieuwd, ik hou wel van verhalen vol bad luck & trouble uit de zelfkant en zeker als het in Rouwdouwersland Schotland speelt. Ik wacht nog wel even tot de vertaling komt. Irvine Welsh' Skagboys onvertaald lezen werd meer werken dan lezen, moet ik niet hebben.


Wat ik me afvraag, veracht je alle muziek uit de 60's en 70's of vooral Bob Dylan?
Kan me het eerste niet voorstellen gezien je open muziekmind en het vele moois wat in die decennia gemaakt is.

Ik wende wel heel snel aan die accenten moet ik zeggen. Heb mijn vocabulaire aan Schotse woorden ook flink uitgebreid.



Ja, vooral Bob Dylan, haha. En dan nog niet eens per se de muziek van Dylan (eerste paar albums vind ik best goed), maar vooral hoe verafgood die man wordt en hoe rigide sommige Dylanfans in hun opvattingen zijn over wat goede muziek is. Daar krijg ik een beetje jeuk van.

Maar ja, zat moois gemaakt in de jaren '60 en '70 (en daarvoor) wat mij betreft. Sowieso kent iedere periode en ieder genre wel meerdere meesterwerken. Mijn doel is om die allemaal te vinden.

Bob Dylan fans zijn onderhand toch even onverstaanbaar als de maestro zelf?

Ik zet Desire nog even op. I like to spend some time in Mozambique, namelijk.
Ik heb niet veel van Bob Dylan, maar Desire vind ik wel echt een geweldige plaat.

Douglas Stuart schrijft met Shuggie Bain zijn debuut. Hij schreef er maar liefst 10 jaar aan. Na vele afwijzingen was er uiteindelijk toch een uitgever die de mogelijkheden van dit boek zag.

Shuggie Bain is de winnaar van The Booker Prize 2020. Persoonlijk vind ik dit helemaal terecht! Wat een magistraal boek!

Jaren 80, Glasgow. Hugh ‘Shuggie’ Bain woont in een sociale woning met zijn moeder Agnes. Agnes worstelt met een alcoholverslaving met daarbij de gekende patronen; periodes van clean zijn, herval, destructie naar zichzelf en naar anderen, … Shuggie en zijn moeder houden van elkaar maar de alcohol zorgt ervoor dat hun relatie op de proef gesteld wordt. Shuggie kan niet een zorgeloos kind en gaat met momenten de zorg voor zijn moeder op zich nemen. Hiernaast worstelt Shuggie ook met zichzelf en zijn geaardheid..

Shuggie is een schatje! Hij heeft een goed hart en zijn loyaliteit naar zijn moeder is hartverwarmend. Het verhaal is autobiografisch waardoor het nog onwaarschijnlijker lijkt en het verhaal nog meer binnenkomt. Niet te geloven dat een kind zo’n jeugd moet doormaken. Straf van de schrijver dat hij dit naar buiten wil brengen! Shuggies moeder neemt een grote rol in doorheen het verhaal. Dit is ook nodig om te kunnen plaatsen hoe Shuggie tot een bepaald punt komt. De verslaving die zij doormaakt heeft een grote uitwerking op haar zoon.

Het verhaal wordt rauw en ruw gebracht. Geen koetjes en kalfjes maar de verschrikkelijke gebeurtenissen zoals ze zijn met daarbij de bijhorende taal die gebruikt werd onderling tijdens deze periode. Het boek leest aangenaam en weet te boeien. De omstandigheden zijn beelden beschreven waardoor je het verhaal als een film in je hoofd weet af te spelen.

Een beklijvend hartverscheurend verhaal met thema’s zoals verslaving en armoede, loyaliteit, liefde en destructie..

Denk het wel.

Voldeed aan alle (hoge) verwachtingen. Geen letter teveel in dit door de alcohol zompige verhaal. de zelfkant, armoede, verslaving, slechte mannen, zuipende wijven (ja sorry, maar wijven zijn het), de uitzichtloosheid van het Glasgow in de Thatcher years en de tragiek van een vrouw met stijl die telkens verder verzuipt en haar zoon die maar vol blijft houden. En dan nog de beschrijving van de buurt waar ze terecht zijn gekomen, je krijgt bijna de neiging om nadat je het boek dicht hebt de zwarte nattige aanslag van je handen te wassen. Geweldig boek!

Ik ben heel blij dat ik niet de enige ben die dit zo fantastisch vindt. Mooi gemiddelde.

Wat maakt het beter of anders dan andere romans vol narigheid? Ik geloof je dat het een goed boek is, maar dit soort tragiek is niet voor het eerst beschreven ofzo

Ik lees niet heel veel van dit soort verhalen, maar ik hou persoonlijk erg van de rauwe Schotse sfeer. Dit is een alcoholistische versie van Trainspotting, al zijn de boeken ook weer onvergelijkbaar. De sfeer, de low life scum, de gore ellendige omstandigheden, de armoede, de strijd, het wordt allemaal zeer beeldend beschreven. En ik hou erg van tempo, niet teveel tijd besteden aan niet ter zake doende ellenlange beschrijvingen, gewoon hey ho let's go vertellen. En dat doet Douglas Stuart. Never a dull moment.

Het is ook niet per definitie een zielig boek, al is het verhaal dat wel, ik hou namelijk niet zo van zielige boeken. Ik denk dat handsome devil het boek in haar video recensie verder ook goed beschrijft.

Ik kan me niet herinneren dat ik een soortgelijk verhaal heb gelezen dat me zo lang is bijgebleven. Voor mij is het inmiddels alweer een half jaar geleden dat ik het las en ik denk nog steeds wel eens aan Shuggie (je gaat echt van die jongen houden) en aan bepaalde passages. Wat Abubakari zegt, klopt. Er staat geen woord te veel en de veelbetekenende scenes volgen zich in rap tempo op. Stuart weet het voor elkaar te krijgen dat ik als lezer helemaal deelgenoot gemaakt werd van een milieu en een periode die mijlenver van mij af staan.

Sowieso vind ik of er al eerder en vaker al over een onderwerp geschreven is niet zo boeiend. Over de liefde (om maar even iets afgezaagds te noemen) is inmiddels ook alles wel al geschreven, en toch worden er nog steeds mooie boeken geschreven over het onderwerp.

Abubakari

Heb jij het boek in de Nederlandse vertaling gelezen? Hoe hebben ze dat Schotse accent naar het Nederlands vertaald? Hebben ze gekozen voor een plat Nederlands accent? Ben best wel benieuwd, want ik vond het platte Schots een van de meest in het oog springende aspecten aan de schrijfstijl.

Ja, in het Nederlands.
Deed mij een beetje aan een combi van vooral Utregs met wat Rotterdams en Amsterdams erbij denken.

Ah ja, tof, kan me wel voorstellen dat dat ook goed werkt.

https://www.google.com/search?q=shuggie+bain&prmd=sniv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwi05-LmhvDvAhXC8bsIHdNEACQQ_AUoA3oECAIQAw&cshid=1617933192556&biw=360&bih=518#imgrc=ZnmijjjLlfdoyM

Ik vind deze cover trouwens veel beter bij het boek passen.

Beetje ontgoocheld toch, na alle lovende kritieken.
Kon moeilijk meeleven met de personages, hoewel ik goed besef dat zulke levens niet uitzonderlijk zijn.
Ik miste ergens literaire bevlogenheid, ergerde me ook enorm aan de vertaling, met dat typische Nederlands (niet alleen voor wat betreft de stukken in het dialect).
Misschien had ik het in de oorspronkelijke taal moeten lezen.
Toch 3.5, t is nu ook weer geen slécht boek natuurlijk. Maar voor een winnaar van de Bookerprize vind ik dit toch wat licht uitvallen.

Juist de karakters maken het boek. En daar gaat ook de meeste aandacht naar uit. Een pluimage van ontelbare doch onvergetelijke bijrollen komt voorbij, maar de kracht zit voornamelijk in de liefde-haat-verhoudingen van het gezin. Tezamen met de pieken maar hoofdzakelijk diepe dalen die de karakters beleven.

Het beste kon ik me verplaatsen in het karakter 'Leek', de broer van Shuggie. Zeer herkenbaar, ook ik maakte me onzichtbaar vroeger.

Wat mij juist wél ontgoochelde was het einde/begin van het boek. Het sloot niet aan gevoelsmatig, zeg maar gerust 'het is nog niet af'. Een 'vervolg' hoeft nu ook weer niet, maar het zal me niks verbazen...

De invulling van die bijrollen vond ik een van de sterkste elementen van dit boek. Je ziet ze zo voor je, de vrouwen van Pithead, Wullie en Lizzie, Leek en Catherine, Big Shug. Het gebeurt me ook zelden dat ik razend word op een boekpersonage, een bij-personage nog wel, maar hier merkte ik dat ik mijn vuisten begon te ballen tijdens de scène dat Eugene Agnes op de meest misselijke manier weer aan de drank praat. Sowieso een van de meest indrukwekkende scènes die ik afgelopen jaar heb gelezen. Gelukkig komt er op het eind ook nog een heerlijk bij-personage opdraven in de vorm van Leanne Kelly, een leeftijdgenootje waar Shuggie eindelijk iets aan heeft.

Helemaal perfect vind ik het boek niet maar dit is geen plaats om te klagen. Zoals onze Devil al zegt in haar videorecensie: dit is een boek waarvan je hoopt dat veel mensen het gaan lezen. Geen vrolijke kost, maar wel intens, indringend en menselijk tot op het bot.

Begin van het boek vond ik nogal moeizaam. Duurde even voordat ik er in kwam. Het nut van de eerste hoofdstukken ben ik ook nog niet achter.

Maar wel echt een boek waar je emoties getriggerd worden. Zeer goed gedaan!