menu

Het Psalmenoproer - Maarten 't Hart (2006)

mijn stem
3,70 (32)
32 stemmen

Nederlands
Historisch / Psychologisch

288 pagina's
Eerste druk: De Arbeiderspers, Amsterdam (Nederland)

Maarten 't Hart brengt in Het psalmenoproer, zijn eerste historische roman, een fascinerende en grotendeels vergeten periode uit de vaderlandse geschiedenis tot leven. In de roman wordt het levensverhaal verteld van een kleine reder die in zijn leven één faux pas begaat, waardoor hij betrokken raakt bij het psalmenoproer, een opstand van `verpauperde luyden' tegen `voorname meesters'. En passant wordt ook een scherp beeld geschetst van de neergang der beug- en haringvisserij, uitmondend in de historische audiëntie van Maassluise vissers bij Napoleon in oktober 1811. In 1773 werd er in de gereformeerde kerken in Nederland ter vervanging van de eeuwenlang gezongen psalmberijming van Petrus Datheen een nieuwe berijming ingevoerd. Er was verzet, maar niet grootschalig. Anders werd dat toen men ook de wijze waarop de psalmen gezongen werden, wilde reformeren. Het was gebruikelijk de psalmen uiterst langzaam te vertolken; kerkgangers mochten zelf versieringen aanbrengen en vrijelijk uithalen toevoegen of eindnoten lang aanhouden. Deze zogenaamde lange zingtrant wilde men vervangen door een korte. Overal in Nederland sloeg de vlam in de pan. Dominees werden met stoven bekogeld, kerkvoogden bedreigd. In Zeeland kwam het tot ernstige ongeregeldheden, maar de grootste psalmenoproeren deden zich voor in Vlaardingen en vooral in Maassluis. Uiteindelijk moest de baljuw van Delft er met een troepenmacht aan te pas komen om daar de orde te herstellen.

zoeken in:
avatar van Lalage
4,5
Dit is een prachtige historische roman. Het is duidelijk dat de schrijver veel en grondig onderzoek heeft gedaan naar de geschiedenis van Maassluis in de achttiende en begin negentiende eeuw. Soms is het wel lastig te volgen door het archaïsche taalgebruik, waarvoor is gekozen omdat men toen zo sprak en schreef. Het voegt wel veel toe qua sfeer. Maarten 't Hart heeft bovendien ook gevoel voor humor en dat is bij elk van zijn boeken te merken.

avatar van Halley23
3,5
Halley23 (moderator)
Zoals bijna elk boek van 't Hart zeer leesbaar. Toch vind ik het een van de mindere boeken van de schrijver, de historische roman ervaar ik niet als 't Harts forte. Het regelmatig gebruik van archaïsche taal vind ik toch wel enigszins storend en haalt de vaart uit het boek.

avatar van misterfool
4,0
Een aangename historische roman! Het al eerder aangehaalde archaïsche taalgebruik vind ik wel sfeervol. Waar het boek echter met name in excelleert, is het beschrijven van de langzame opbouw naar een volksopstand die aan de oppervlakte te doen heeft met een zingtrant, maar die onder de zalmstroom eerder te maken heeft met armoede en een gebrek aan sociale mobiliteit. Interessante thematiek! Als dan ook nog eens een van mijn favoriete klassieke composities wordt genamecheckt, kan het boek eigenlijk al niet meer stuk .

Kortom een beklijvende roman. Mist wellicht nog wat diepgang, waardoor ik niet tot een hoger cijfer kom, maar niettemin erg vermakelijk. Ik begin 't Hart als schrijver steeds meer te mogen.

avatar van Wandelaar
4,0
Een knap geschreven boek, waaraan veel onderzoek in oude boeken en archieven is voorafgegaan. 't Hart schrijft in zijn verantwoording dat zijn streven was een documentaire roman te schrijven. En om zo dicht mogelijk bij de authentieke gebeurtenissen in Maassluis in 1775 en 1776 te blijven, verdiepte hij zich grondig in de spreektaal van het vissersvolk in die dagen. En behalve de spreektaal citeert hij ook uit verslagen van geschiedschrijvers uit eind achttiende eeuw.
"Ofschoon het toenmalige nogal plechtstatige taalgebruik de leesbaarheid niet bevordert, heb ik ervoor gekozen ze niet om te zetten in hedendaags Nederlands. Ze geven de sfeer van die tijd. Bovendien heb ik een groot zwak voor dat ouderwetse taalgebruik."

Een mooi beeld van die tijd, de vissers en hun mentaliteit. Het kerkelijk-sociale conflict wordt prachtig beschreven, maar is eigenlijk meer illustratief voor de tijdgeest dan dat het verhaal en de personages helemaal tot leven komen.
Een beetje onwaarschijnlijk, hoewel gestoeld op historische gegevens, is de audiëntie van de vissers bij keizer Napoleon.

Als roman redelijk geslaagd, waarbij je door de archaïsche stijl wordt meegezogen in de tijd. De hoofdpersonen echter zijn meer figuranten in dit decor dan levende personages. Zo komt het soms wat vormelijk en onpersoonlijk over, gewend als we zijn in de moderne literatuur de diepste gevoelens en gedachten van romanfiguren te leren kennen.

Een documentaire roman dus. Er zit iets van een compromis in die opzet. De schrijver koos vooral voor de verslaglegging.

Gast
geplaatst: vandaag om 12:42 uur

geplaatst: vandaag om 12:42 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.