Jenseits von Gut und Böse: Vorspiel einer Philosophie der Zukunft - Friedrich Nietzsche (1886)

Ben geïnteresseerd geraakt en wil graag eens wat lezen van Nietzsche. Weet iemand welke boeken toegankelijk zijn als je hem voor het eerst gaat lezen? Ik denk aan dit boek maar hoor graag hoe jullie erover denken.

Dit was mijn eerste boek van Nietzsche en ik vond het redelijk toegankelijk, maar ik had van tevoren al wat introducties van andere schrijvers over de man gelezen en was dus al enigszins bekend met zijn ideeën.

Let wel dat het boek een verzameling is van aforismen waarvan de samenhang soms niet meteen duidelijk is. 'Genealogie van de moraal' is misschien nog wat toegankelijker omdat dat in essayvorm is geschreven.

Maar als deze je meer aanspreekt zou ik zeggen, ga ervoor en kijk gewoon hoe het je bevalt

Goed om te weten. Dacht zelf ook aan ‘De vrolijke wetenschap’ nog. Nou, kan best lang duren voordat ik iets gelezen heb maar zal het dan hier laten weten.

Genealogie van de moraal is wel een goeie instapper ja. Deze zou ik alleen proberen als eerste werk van Nietzsche als je een stapel secundaire literatuur of goeie hoorcolleges ernaast hebt, denk dat je er anders lang niet uithaalt wat erin zit (dit geldt voor bijna alle filosofie overigens, ja ik realiseer me dat ik als filosoof misschien wat puristisch ben en dat een mens misschien ook best zou kunnen genieten van een moeilijke filosofische tekst zonder alles te begrijpen, maar dat gaat er bij mij niet in ).

Ik denk dat het niet veel uitmaakt welk boek je kiest omdat alles wat Nietzsche heeft geschreven geniaal is qua vorm en inhoud, van z'n eerste tot z'n laatste boek. Zijn gedachten zijn daarbij nooit wezenlijk veranderd: vanaf het eerste tot en met het laatste boek is de kern dat zowel de hele filosofiegeschiedenis als het christendom een grote dwaling is vanwege hun levensvijandigheid (voortkomend uit het verlies van de gezonde instincten). Het ligt er maar net aan wat je zoekt: zoek je een prachtige, dichterlijke taal (kies dan zijn eerste boek: De Geboorte van de Tragedie) of zoek je een manische, harde stijl waarbij 'de filosoof met de hamer' alle oude 'waarheden' kapot slaat en even hard nieuwe waarheden in scherpe aforismen 'slaat' (kies dan een van zijn laatste boeken)? Aldus Sprach Zarathustra is de meest (hoogdravend) poëtische waarbij de filosofie wat bedekt is (daarom mijn minst favoriete). Zoek je een werk dat met name focust op kunst (kies dan bv. De Geboorte van de Tragedie) of op moraal (kies dan bv. Genealogie van de Moraal) of op het christendom (kies dan De Antichrist)? Wellicht is Voorbij Goed en Kwaad een goede keuze omdat het denk ik van alles bevat, maar dat geldt zo'n beetje voor al z'n werken omdat alles samenhangt: bv. moraal met metafysica waarbij Nietzsche meent dat de rechtvaardiging van het bestaan niet moreel maar esthetisch is.

Zijn stijl is behalve altijd schitterend ook altijd toegankelijk: de moeilijkheid ligt denk ik enerzijds in z'n aforismen (die in hun bondigheid en beeldspraak soms doen denken aan duistere orakelteksten zoals van Nietzsche's favoriete filosoof, Heraclitus) en anderzijds in de 'postmoderne' focus op andermans teksten zodat Nietzsche niet direct een theorie over bv. de werkelijkheid uiteenzet (zoals Kant) maar reageert op andere auteurs (Derrida: "er is niets buiten de tekst"). Het helpt dus enorm om iets van de filosofiegeschiedenis te weten om Nietzsche's kritiek erop beter te begrijpen of meer te kunnen waarderen. Socrates, Plato, Kant en Schopenhauer zijn aldoor Nietzsche's opponenten zodat je die zeker zou moeten kennen om Nietzsche's aanvallen te kunnen volgen waarbij het geniale van Nietzsche ook is dat hij die denkers op een eigen briljante wijze interpreteert die je niet zo makkelijk in andere boeken zult vinden.

Wil je gewoon weten wat de kern van Nietzsche's filosofie is dan kun je uiteraard terecht bij onder meer de vele boeken die een vogelvlucht over de geschiedenis van de filosofie geven. Veel ervan is Amerikaans of Engels maar die zou ik overslaan: onze Angelsaksische vrienden zijn nu eenmaal niet uit filosofisch hout gesneden en dus te oppervlakkig om Nietzsche's diepgang - waarin Nietzsche zich toch typisch Duits toont ondanks zijn wens lichtvoetig te zijn - te begrijpen (Amerikanen en Engelsen maken altijd een soort liberaal van Nietzsche zodat die Nietzsche's 'gevaarlijk denken' bij toverslag oplossen). Duitse interpretatoren zijn veel beter: bv. Sloterdijk is een goede en schrijft zelfs zoals Nietzsche schreef.