Die Verwandlung - Franz Kafka (1915)
Alternatieve titels: De Metamorfose | De Gedaanteverwisseling | De Gedaanteverandering
Duits
Psychologisch / Ideeƫnliteratuur
73 pagina's
Eerste druk: Kurt Wolff Verlag,
Leipzig (Duitsland)
De jonge zakenman Gregor Samsa woont bij zijn ouders en jongere zus en onderhoudt deze. Op een morgen ontdekt hij na het wakker worden dat hij een transformatie heeft ondergaan en dat hij nu meer weg heeft van een insect dan van een mens. Dit stelt Gregor voor de nodige vragen. Hoe moet hij nu de wereld tegemoet treden, en hoe kan hij zich nu op zijn werk vertonen? Gregor ondervindt echter langzaamaan dat met zijn gedaante ook zijn mogelijkheden en interesses zijn veranderd…
- nummer 204 in de top 250
Goed, dit was dus mijn eerste Kafka die ik las (ik dacht, ik begin maar met dit dunne boekje voordat ik me waag aan het Proces of het Slot). Ik heb ervan gesmuld en me echt verbaasd over dit verhaal. Ik wist nauwelijks iets van Kafka, zijn stijl etc. Daarom was 'De Gedaanteverwisseling' (ja, ik heb de Nederlandse vertaling gelezen, misschien een literaire zonde, maar de vertaling van Gerda Meijerink en Willem van Toorn is goed leesbaar) een uniek verhaal zoals ik nog niet gelezen had. Een prachtige leeservaring.
Een kort verhaal (om en nabij de 90 pagina's), waar je echt ingezogen wordt en meteen uitleest. Maar steeds met die verwondering van absurditeit en onbegrip. Nu las ik naderhand inderdaad dat Kafka ook al nogal een vreemde snuiter was en dat hij ongeveer de meester was van het opschrijven van de dingen die onverwoordbaar zijn. Misschien niet voor alle mensen weggelegd (al is dit boekje gegarandeerd vermakelijk), maar voor mij was het onbegrijpelijke en het vervreemdende effect dat het verhaal veroorzaakte geen blokkade voor een grootse literaire ervaring. Het thema van menselijke schuldgevoelens in de gezinssfeer is hier verbluffend simpel maar krachtig en veelzeggend op papier gezet. Ik ga me er niet aan wagen er meer over te zeggen, omdat gewoonweg de persoonlijke leeservaring de enige weg is (ja, cliché, maar waar). Ben benieuwd naar andere reacties.
Had er een 4,0* voor staan, maar verander het bij nader inzien in 4,5*, omdat dit bizarre verhaal(tje) toch wel een indruk heeft achtergelaten. Het kan niet tippen aan Der Prozess of Das Schloss, maar het is wel zeer sterk.
Leuk als introductie in het werk van Kafka, omdat het wel in typische Kafka stijl, met al zijn elementen, geschreven is.
Maar ik heb soms wel problemen met de interpretatie van het verhaal. Ik begrijp niet echt de symbolische betekenis achter het boek, of mss zoek ik het wel te ver en gaat het gewoon over de vervreemding van de mensenwereld van Gregor en de schuldgevoelens die daarbij gepaard gaan.
?????
Daardoor mist het voor mij de klasse die Kafka in andere boeken m.i. wel heeft.
3*
In het proces gebeuren er vreemde zaken maar zouden theoretisch wel kunnen gebeuren.
Ik denk dat dit verhaal veel dichter bij het magisch realisme zit.
Het insect gebeuren zat er voor mij teveel boven op, terwijl dit slechts een onderdeeltje van het verhaal is.
David Lynch heeft ooit gezegd dat hij het verhaal graag zou verfilmen. Ik vrees er een beetje voor, maar ik hoop zó ongelooflijk hard dat dat er ooit van gaat komen .
Van mij mag hij de rest ook verfilmen
Als je de volgende ochtend wakker wordt lijkend op een insect vind ik dat redelijk fantasy.
In het proces gebeuren er vreemde zaken maar zouden theoretisch wel kunnen gebeuren.
Een man verandert in 'n insect, zoekt empathie; maar tevergeefs want hij is te anders ....; wordt dan ook 'verwijdert' door 'de anderen'. Eenmaal dit gebeurt is, is 'men' opgelucht.
Wat 'n kille wereld houdt Kafka ons voor.
Er is enorme speculatie over wat Kafka bedoelde met Metamorfose; sommigen speculeren dat Gregor homoseksueel was bijvoorbeeld. Deze beschrijver is van mening dat het de korte sectie na de dood van Gregor is, die de ware metamorfose openbaart. Als het verhaal over Gregor was, zou het met zijn dood eindigen, maar het is pas als de familie wordt herboren door de kansen van de dochter dat het verhaal eindigt. De gehele familie ondergaat de metamorfose."
"Het leven eindigt voor Gregor op een nacht als hij hoort dat zijn zuster zelfs niet gelooft dat de kakkerlak hem is. Dit is niet het eind van het verhaal. Belangrijk is dat Kafka de familie van Gregor het huis doet verlaten de volgende ochtend. Zij reizen naar het platteland waar ze overeenkomen om een kleinere flat te betrekken en ervoor zullen zorgen dat hun dochter gehuwd wordt. Hun fortuinen gaan van Gregor, die de kostwinnaar was, over naar haar.
Er is enorme speculatie over wat Kafka bedoelde met Metamorfose; sommigen speculeren dat Gregor homoseksueel was bijvoorbeeld. Deze beschrijver is van mening dat het de korte sectie na de dood van Gregor is, die de ware metamorfose openbaart. Als het verhaal over Gregor was, zou het met zijn dood eindigen, maar het is pas als de familie wordt herboren door de kansen van de dochter dat het verhaal eindigt. De gehele familie ondergaat de metamorfose."
Dat laatste dacht ik ook na het uitlezen van Die Verwandlung: door het 'verdwijnen' van Gregor is de familie er uiteindelijk alleen maar gelukkiger op geworden. In wezen moest hij zich dus opofferen (ongewild, dat wel) om er op die manier voor te zorgen dat zijn familie een beter bestaan op kon bouwen.
Gisteravond mijn eerste Kafkaatje uitgelezen; twee daagjes leeswerk (met een concertje van Bob Dylan tussendoor, ghehe) die me erg geboeid hebben. Het verhaal van Die Verwandlung is simpel en ook de uitwerking is erg basaal: een man verandert in een insect en daar is zijn omgeving niet zo heel erg blij mee.
Wat ik er precíes van moet vinden, dat weet ik nog niet. 't Is een vreemd boekje, dat boekje van Kafka, maar wel eentje dat intrigeert en aanzet tot nadenken. Het is mooi om te zien hoe Gregors zuster eerst nog met liefde voor haar broer probeert te zorgen, maar dat deze liefde na een tijdje verdwijnt en zelfs wordt omgezet in een diepe afkeer. Deze afkeer zorgt er weer voor dat Gregor meer en meer een hekel aan zijn eigen familie begint te krijgen - wat ik me overigens heel goed voor kan stellen. Ik begon tegen het einde zelfs te hopen dat hij zijn eigen familie op zou eten, maar dat zat er helaas niet in
Ik ga voor 4,5*; een simpel, kort boekje, dat desondanks de gemoederen bezig weet te houden.
Het gaat over een man die nog bij z'n familie woont en hen onderhoudt en op een dag wakker wordt als een kakkerlak-achtig wezen. Gelukkig was het zo kort.
En wat apart geschreven ook.
Best simpel idee verder, maar ik vind de uitwerking echt briljant gedaan.
Heb het gewoon gelezen zoals het er stond, verder niet echt geprobeerd overal de symboliek uit te halen. Zit er echt zo veel achter dan? Ik vind het idee op zich al heel gaaf.
Mijn eerst Kafka, en het leek me handig met een dun werk van hem te beginnen (aangezien ik het wel in het Duits lezen wilde),en ook met een hoog gemiddelde. Brief an den Vater is nergens te vinden, dus dan deze maar.
Vanaf zin één zit je in een absurd en geweldig verhaal. Die eerste zin is overigens prachtig, met vele 2e naamvallen, dus zeer goed gebruik van de mogelijkheden van de Duitse taal. Verder vond ik, op een enkele zin na, het Duits niet heel bijzonder.
Maar Kafka moet het hier dan ook vooral van de inhoud hebben. Wat me vooral opviel was dat alle personen zo passief en lijdzaam zijn. Gregor verandert in een insect, en in plaats dat iedereen bang wordt, of wat dan ook, accepteert iedereen het maar en proberen het er maar mee te doen
Ook op emotioneel vlak scoort Kafka hier. Vooral als Gregor als insect wordt geslagen door zijn vader, of als er over hem wordt gepraat, of als hij op sterven ligt.
Een zeer droevig en naar verhaal, en het einde was dan ook redelijk verrassend. Uiteindelijk is iedereen beter af met Gregors heengaan, en zijn ze alle ook gelukkig, en de toekomst (zusje) is hoopvol.
Het mooie van het Duitse woord verwandlung is dat het begrippen verwandschap (identiteit etc) en verandering samen brengt. Denk aan verwandschaft. Ook het woordje wand is curieus...iets wat omgekeerd ook een afscheiding tot stand brengt....
X=K en Y=k dus X=Y.
K is een 'vreemde metafoor', een ungeziefer dat ongelijkheden samenbrengt...verwandelen dus.
Dit soort associatieve ideeën gaf Kafka mij....