Het beest in de bek zien
Toen ik me bewust werd van mijn sterfelijkheid was ik negen jaar. Het was op een bijna idyllisch moment: een zwoele zomeravond, de oranje overgordijnen in de dakkapel deinden licht, ik hoorde een grasmaaier en pap maakte een praatje met een buurvrouw. Ik ga dood, dacht ik ineens. Ik ook! Mijn hart bonkte hard.
Vele jaren later vroeg een collega gedragsdeskundige mij of ik niets leukers wist te bedenken dan begeleiden bij verlies. Bij rouw… kon ik me niet beter bezighouden met geboortes ofzo?
Er zijn vast allerlei motieven te noemen waarom ik het werk doe wat ik doe, al dan niet te herleiden naar andere momenten in mijn leven. Ik denk dat de geciteerde uitspraak van René Gude in Je kunt het maar éen keer doen
“Het beest in de bek moeten zien” zeker meespeelt.
Dat we dit in de huidige maatschappij soms kwijt zijn zoals hoogleraar Manu Keirse vertelt klopt m.i. evengoed: als kind hoorde de dood ‘gewoon’ bij zijn leven, iemand stierf thuis, er kwam een geestelijke, de gemeenschap was aanwezig. Niet dat het nu nooit meer gebeurt, de dood is wel minder aanwezig… wordt soms ontkend of weggepoetst.
En toch, uiteindelijk kunnen we het vroeg of laat allemaal, bewust of onbewust, strijdend of met aanvaarding.
In het boek van Barbara van Beukering komt het allemaal aan de orde. Interviews met bekende nabestaanden, artsen, andere professionals en eigen ervaringen of dichtbij in haar omgeving laten zien dat ook al weten we niet zeker hóe we het ‘zelf sterven’ zullen ervaren, we wel kunnen ‘trainen’. Niet iedereen kan of wil dit wat dan weer van invloed is op de rouw van nabestaanden.
Zoals altijd wanneer ik dit soort boeken lees, heb ik geleerd. Ik denk zoals ook Ineke Koeman in dit boek stelt:
Ieder mens heeft een kern van waaruit hij antwoorden vindt op bestaansvragen. Het is een levenslange oefening om iedere keer terug te gaan naar die kern van wie wij ten diepste zijn. En als je dat kunt op je sterfbed, kun je in je rust blijven. En niet in paniek raken. Dat is een enorme uitdaging en levenslange oefening…
Dit boek helpt bij het oefenen.
4*