Verre Van Vleiend Voor de Verenigde Staten.
Margaret Kimberley verdeelt haar boek in zes perioden: ‘The Founding Fathers’ (1789-1825), ‘Pre-Civil War’ (1826-1861), ‘Reconstruction’ (1862-1901), ‘Early Twentieth Century’ (1902-1963), ‘Late Twentieth Century’ (1964-1989) en ‘Modern Day’ (1990-2019), waarin alle 45 Amerikaanse presidenten langskomen. En niet alleen zij, maar ook een aantal verrassingen.
De globale werkwijze van Margaret Kimberley is dat zij een korte persoonsbeschrijving van een president geeft, die president in zijn tijdvak plaatst, zijn omgang met derden schetst, zijn ambities en wat daarvan terecht is gekomen weergeeft, zijn wetgeving beoordeelt; en dat alles voornamelijk in relatie tot de zwarte bevolking.
Kunst daarbij is uiteraard te voorkomen dat een presidentiële handeling, die negatief voor de zwarte bevolking uitvalt, bij voorbaat als racistisch wordt bestempeld: politici en hun ambtenaren zijn immers doorgaans nogal opportunistisch ingesteld en het is ook niet ongebruikelijk dat bijvoorbeeld hun woordbreuk of loze beloften de blanke bevolking treffen. Het ziet er naar uit dat Margaret Kimberley deze valkuil grotendeels heeft weten te voorkomen.
Om een paar voorbeelden van de weergegeven feiten aan te halen van de in West-Europa bekendere presidenten.
Van de 26e president Theodore Roosevelt (1901-1909) wordt aangegeven dat hij openlijk racistisch was. Zijn opvattingen werden door de meeste blanken gedeeld. Nogal tegenstrijdig was zijn idee dat sommige leden van de zwarte bevolking wel degelijk boven zichzelf konden uitstijgen en nuttig zijn. Zijn idee om in dat kader Booker T. Washington in het Witte Huis uit te nodigen, leidde tot een rel in de pers en ophef in vooral de zuidelijke staten, waarbij beide mensen in het oog van een storm terechtkwamen.
Van de 37e president Richard M. Nixon (1969-1974), een Republikein, is bekend dat hij (onder andere als tegemoetkoming aan blanke racisten) terug wilde naar een systeem van ‘law and order’ in een periode, waarin blank Noord-Amerika genoeg leek te krijgen van de eisen tot een gelijkwaardige behandeling door de zwarte bevolking. Desondanks was het ook Nixon, die een kantoor oprichtte waardoor zwarte zakenmensen makkelijker overheidscontracten konden krijgen, terwijl diezelfde Nixon al in 1973 een gezondheidswetgeving voor ogen had die heel sterk leek op het veel latere Obamacare…
Ten tijde van de ambtsperiode van Nixon, vond er een verschuiving plaats waarbij de blanken uit vooral de zuidelijke staten door de democratische civiele rechtenbeweging wegliepen bij de Democratische Partij en overliepen naar de Republikeinen. Voor zwarte kiezers gold juist een omgekeerde overstap. De twee partijen leken hun kiezersbestand deels om te ruilen.
De 42e president Bill Clinton (1993-2001) kreeg oorspronkelijk veel waardering van de zwarte bevolking omdat hij een Democraat is. Daarbij wist hij de media goed te bespelen. Margaret Kimberley beschrijft echter een aantal voorbeelden, waarin Bill Clinton onder andere voor plat electoraal gewin wel heel erg negatieve keuzes maakt.
In de visie van Margaret Kimberley komt de 44e president Barack Obama (2009-2017) er evenmin gunstig van af. Het verwijt hier is dat hij teveel een man van het midden is, zonder harde keuzes te maken waar dat nodig is. Daarnaast was hij actief bij oorlogen betrokken, ondanks het beeld dat in sommige media werd geschetst.
Aan het adres van de 45e president Donald Trump (2017-….) maakt Margaret Kimberley een aantal duidelijke, herkenbare en niet geheel onverwachte verwijten. Haar stelling is echter wel dat, hoezeer Trump ook een buitenbeentje lijkt, hij in een aantal opzichten wel degelijk voortborduurt op de voorafgaande traditie van 44 andere presidenten. Groffer, slechter geïnformeerd, openlijker…; dat wel. In haar woorden: “What was once a dark underbelly is now the very face of the US government”.
Het boek van Margaret Kimberley heeft de verdienste dat er in een heel kort bestek een vrij compleet beeld oprijst van het presidentschap en de daaraan verbonden raciale verhoudingen in de Verenigde Staten sinds 1789. Tien pagina’s met noten achterin het boek geven de gelegenheid haar standpunten verder te onderzoeken of een dieper onderzoek naar de geschiedenis van de Verenigde Staten op dit punt te doen. Margaret Kimberley is een activist op het gebied van vrede en gerechtigheid, woonachtig in New York, en weet ondanks alles wat er naar boven komt de toon van haar boek toch vrij genuanceerd te houden.