menu

The Five: The Untold Lives of the Women Killed by Jack the Ripper - Hallie Rubenhold (2019)

mijn stem
4,50 (1)
1 stem

Engels
Biografie / Historisch

425 pagina's
Eerste druk: Doubleday, Londen (Verenigd Koninkrijk)

Polly, Annie, Elizabeth, Catherine en Mary-Jane zijn bekend geworden door hetzelfde feit, hoewel ze elkaar nooit hebben ontmoet. Ze kwamen uit Fleet Street, Knightsbridge, Wolverhampton, Zweden en Wales. Ze schreven ballades, runden koffiehuizen, woonden op landgoederen, ze ademden deeltjes van inkt uit drukpersen in of ontsnapten aan mensenhandelaren. Wat ze gemeen hebben is het jaar van hun moord: 1888. Hun moordenaar is nooit geïdentificeerd, maar de naam die door de pers voor die moordenaar is gecreëerd, is veel bekender geworden dan de namen van deze vijf vrouwen. In dit verschrikkelijke verhaal over vijf levens, zet historica Hallie Rubenhold dit recht en geeft zij deze vrouwen hun verhaal terug.

zoeken in:
avatar van Sol1
Sol1 (moderator)
Het boek won in 2019 de jaarlijkse 'Baillie Gifford Prize for Non-Fiction' (voorheen: 'Samuel Johnson Prize'); een Britse boekenprijs voor non-fictie in de Engelse taal.

Zie: Baillie Gifford Prize - Wikipedia - en.wikipedia.org

Recensie door Rachel Cooke in The Guardian van 1 december 2019:
The Five by Hallie Rubenhold review – profoundly sad | Books | The Guardian - theguardian.com

avatar van the Cheshire cat
4,5
Aangezien de paashaas geen cadeautjes rondbrengt zal ik toch weer mijn portemonnee moeten opentrekken.

avatar van the Cheshire cat
4,5
Aangekomen bij het laaste en vijfde hoofdstuk: Mary Jane.
Hierna volgt nog de conclusie.

avatar van the Cheshire cat
4,5
Ik weet nog dat ik bij het laatste boek dat ik over deze zaak las een ietsiepietsie verveeld raakte, alsof we steeds in hetzelfde rondje bleven draaien, en dat ik hoopte dat iemand een boek zou schrijven met een geheel andere insteek. The Five van Hallie Rubenhold kwam dus op het juiste moment en het had, durf ik wel te stellen, nooit geschreven kunnen zijn door een man.
De zaak houdt me al bezig sinds 1988, maar al die tijd wist ik amper iets af van de vijf slachtoffers, wat eigenlijk best schandalig is. Ik heb wel eens wat informatie over hen opgezocht op Wikipedia, maar dat lees je vluchtig door en ben je de volgende dag alweer vergeten. Al ben ik daar absoluut niet de enige in, want ook in films en boeken over de Ripper gaat het nooit of zelden over hen. Deze vrouwen zijn nooit meer geweest dan karikaturen, bijfiguren in romans, figuranten in films, veel erger misschien nog: decorstukken, in ieder geval geen mensen van vlees en bloed, met een verhaal, een verleden... Geen zussen, moeders, dochters, echtgenotes, maar zoals de schrijfster het in haar eindconclusie 'Just Prostitutes' omschrijft: cartoon figures.
Tot nu toe, want met dit indrukwekkende en belangrijke non-fictie werk dat zeer terecht in de prijzen is gevallen geeft Rubenhold deze vrouwen hun stem terug. In vijf delen beschrijft ze de levens van de slachtoffers: Mary Ann 'Polly' Nichols, Annie Chapman, Elizabeth Stride, Catherine Eddowes en Mary Jane Kelly, bekend geworden als the canonical five. Dit doet ze op zeer eloquente wijze, ik geef toe dat het Engels soms vrij ingewikkeld is en te hopen valt dat het boek ooit vertaald wordt zodat ik het nog een keer in het Nederlands kan lezen.

Omdat de schrijfster historicus is overziet ze de dingen veel beter dan een truecrime writer of misdaadjournalist en is het vanwege die historische kennis in ieder geval stukken interessanter. Wat was de positie van de vrouw in de negentiende eeuw? Wat waren haar rechten, als ze die al had? Wat kon een vrouw doen in geval van huiselijk geweld? Had een vrouw recht op een erfenis? Overal wordt dieper op ingegaan. Armoede, alcoholisme, werkloosheid, kindersterfte, mensen die jong sterven door een slechte zorg, ongeletterdheid door gebrek aan onderwijs (drie van de vijf slachtoffers kon niet lezen en schrijven!), de beruchte workhouses/werkhuizen (in een boek over The Elephant Man had ik daar al het een en ander over gelezen, volgens Joseph Merrick waren de omstandigheden daar zo erbarmelijk slecht en mensonterend dat hij nog liever op straat leefde dan daar te moeten zitten). Alles wordt grondig besproken en Rubenhold legt vakkundig uit waarom het, voor een vrouw al helemaal, in die tijd heel eenvoudig was om af te glijden naar de onderste regionen van de maatschappij. Om de dingen te illustreren is er af en toe een verwijzing naar een personage of citaat uit een roman van Dickens, ze is duidelijk fan.
Sentimenteel wordt het nergens, maar toch heb je te doen met het zware lot dat deze vrouwen moesten ondergaan. Soms gebeurt er iets in hun leven dat zó tragisch is dat ik het bijna niet kon geloven en echt met m'n oren zat te klapperen. Annie Chapman bijvoorbeeld, wiens vader zelfmoord pleegde op haar 23ste. Zelfmoord komt wel vaker voor natuurlijk, maar het is de manier waarop die het zo tragisch maakt. De laatste bladzijdes van ieder levensverhaal las ik steeds met een brok in mijn keel, wanneer het slachtoffer afscheid neemt van de persoon die haar voor het laatst zag, er geen getuigen meer zijn en alles in het ongewisse blijft..

She watched Polly, in her jolly straw bonnet edged with black velvet, sway off in the direction of Whitechapel Road and disappear gradually into the darkness.

Het aantal keren dat de (bij)naam van de moordenaar genoemd wordt is op één hand te tellen; paradoxaal genoeg vind ik dit het beste boek ooit over de Whitechapel murders verschenen. Een absolute eye-opener die alles in een ander licht zet, je een spiegel voorhoudt en je aan het denken zet over hoe er gekeken wordt naar seriemoordenaars.
Algemeen wordt aangenomen dat de Ripper het voorzien had op prostituees, een vaststaand feit waar men nooit aan heeft getwijfeld, destijds de wereld ingebracht door de pers en de Metropolitan Police. Rubenhold gooit het roer vijfmaal om en herschrijft de geschiedenis door te stellen dat in ieder geval vier van de vijf slachtoffers helemaal geen prostituee waren en ten tijde van de moorden op straat leefden (Mary Jane Kelly vormt hierop een uitzondering). Haar visie is geloofwaardig en ze legt alles goed onderbouwd uit. Waar het in feite op neerkomt is dat een vrouw in de negentiende eeuw al snel het label 'prostituee' kreeg opgeplakt, als ze promiscue gedrag vertoonde, zich losbandig gedroeg in een café, etc... Daar was maar weinig voor nodig en dat etiket schudde ze niet zomaar van zich af. In Dickens, Waar Zijn Uw Spoken? heeft Godfried Bomans het over een Londen dat 80.000 prostituees telde en ik vond dat getal al zo absurd hoog.
Een andere theorie waar Rubenhold mee op de proppen komt, een theorie die hieruit voortvloeit als het ware en minstens zo opzienbarend, is dat de slachtoffers en nu komt er een moddervette spoiler (eigenlijk wilde ik dit niet verklappen, maar goed, je kunt het toch overal terugvinden) op het moment dat ze werden aangevallen ergens in een donker hoekje lagen te slapen.

Boek zou een geweldige serie kunnen opleveren. Ben wel benieuwd of het volgende boek hierover deze theorieën meeneemt, want hier kun je echt niet aan voorbij.

Gast
geplaatst: vandaag om 09:34 uur

geplaatst: vandaag om 09:34 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.