menu

Civilizations - Laurent Binet (2019)

Alternatieve titel: Beschavingen

mijn stem
3,20 (10)
10 stemmen

Frans
Historisch

384 pagina's
Eerste druk: Grasset, Parijs (Frankrijk)

Onder welke voorwaarden had de geschiedenis anders kunnen lopen? De oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika misten drie dingen om de conquistadores te kunnen weerstaan. Hadden ze het paard, het ijzer en de antistoffen tegen Europese ziektes gehad dan zou de hele wereldgeschiedenis herschreven moeten worden. In 'Beschavingen' gaat Binet aan de haal met deze hypothese: de laatste Inca Atahualpa sterft niet door toedoen van de Spanjaarden maar zet voet aan land in het Europa van keizer Karel V. Wat komt hij daar tegen? De Spaanse inquisitie, de reformatie van Luther, het ontluikende kapitalisme, het wonder van de drukkunst, een met piraten bezaaide zee, een continent verscheurd door godsdiensttwisten en dynastieke oorlogen. Maar bovenal mensen die honger lijden en in opstand willen komen: Joden in Toledo, Moren in Granada, de geuzen in Nederland – voor Atahualpa zijn het allemaal mogelijke bondgenoten waardoor het omverwerpen van het regime uiteindelijk een fluitje van een cent is.

zoeken in:
avatar van eRCee
3,0
Vandaag staat er in het Nederlands Dagblad een recensie van mijn hand over Beschavingen van Binet. Ik kom tot een gemengd oordeel. Het boek is uitstekend gedocumenteerd en zit vol aardige details. Het uitgangspunt, namelijk de onderwerping van de Spaanse kroon door de Inca-cultuur, is verfrissend en geeft interessante inzichten over Europa en de wereld. Niettemin schiet het boek ook in een aantal opzichten tekort. Zo is de spanningsboog van de vertelling gebrekkig en de insteek nogal beschrijvend, waarschijnlijk omdat Binet weigert in een historische setting te doen alsof hij er zelf bij is geweest (net als in HhhH). Voor de liefhebbers van geschiedenis is Beschavingen een aanrader (de nadruk ligt op de Inca's, Spaanse cultuur en de periode van de Reformatie en Verlichting) maar wie op zoek is naar een literaire parel die kan beter verder zoeken.

Aan de volgende lezer van dit boek hier op de site wil ik deze vraag stellen: vind je dat Binet met dit boek kritiek levert op het Westen, doet hij dat in het geheel niet, of ligt de waarheid in het midden?


avatar van Wickerman
3,0
eRCee schreef:
Het boek is uitstekend gedocumenteerd en zit vol aardige details. Het uitgangspunt, namelijk de onderwerping van de Spaanse kroon door de Inca-cultuur, is verfrissend en geeft interessante inzichten over Europa en de wereld. Niettemin schiet het boek ook in een aantal opzichten tekort. Zo is de spanningsboog van de vertelling gebrekkig en de insteek nogal beschrijvend [...] wie op zoek is naar een literaire parel die kan beter verder zoeken.


Dit. Interessant uitgangspunt in deze ‘What of history’, maar tot volle wasdom komt het niet. Een kritiek op het Westen heb ik er niet in gelezen. Ook het Inka-rijk zou zijn verschrikkelijk- en onhebbelijkheden hebben gekend.

avatar van eRCee
3,0
Wickerman schreef:
Een kritiek op het Westen heb ik er niet in gelezen.

Dank u. Lees je mee Arnie?

eRCee schreef:
(quote)

Dank u. Lees je mee Arnie?

Wat is je punt? Je hoeft geen kritiek te hebben op wat Inca's hypothetisch zouden hebben gedaan, om niet ook de werkelijke geschiedenis te bekritiseren en de rol van de 'overwinnaars' daarin. Het feit dat een schrijver een alternatieve geschiedenis vertelt, culturele aannames onderuit haalt, en als rode draad laat doorschemeren dat de geschiedenis van toevalligheden aan elkaar hangt, dan deduceer ik logischerwijs - zonder maar een zin van het boek zelf te hebben gelezen - dat hij de geschiedenis en onze eigen cultuur relativeert. Dat is per definitie een kritiek. Allerlei typische fenomenen uit de Westerse cultuur en religie door de ogen van de Inca's laten bekijken (zie NRC-recensie), lijkt me niet onschuldig. Ook de sleutel voor de alternatieve geschiedenis, namelijk dat de Inca's immuun waren geworden voor de Westerse ziektekiemen en daardoor niet overwonnen werden, is natuurlijk niet zomaar gekozen.

Maar goed wat ik wél heb gelezen is HHhH, en daar draait het in de eerste plaats om een experimentele vorm van geschiedenisvertelling, zonder dat het verhaal zelf bekritiseerd wordt. Als dat ook hier het primaire doel is wil het best geloven, maar het lijkt me gezien de keuze van onderwerp wel meer dan dat.

avatar van eRCee
3,0
Haha, ik had helemaal geen punt, beetje plagen, dat is alles. Het is bij dit boek op zich gemakkelijk en verleidelijk om er de dingen uit te halen die in de eigen kraam van pas komen. Maar wat de tekst zelf beoogt, dat is fundamenteel ambigu, juist omdat het in een romanvorm is opgetekend. Het boek dwingt je niet een bepaalde kant op maar creëert een nieuw perspectief, om daarvan kennis te nemen. Daarmee zet de tekst aan tot nadenken, en ik denk eigenlijk dat dit (en niets meer dan dit) het doel is geweest van Binet. (Eigenlijk is de boodschap datgene wat volgens Kundera de boodschap is van elke roman, namelijk dat de zaken niet zo simpel zijn als je denkt.)

eRCee schreef:
Aan de volgende lezer van dit boek hier op de site wil ik deze vraag stellen: vind je dat Binet met dit boek kritiek levert op het Westen, doet hij dat in het geheel niet, of ligt de waarheid in het midden?
De ironische beschouwingen van de verteller op de Europese cultuur, met name haar godsdienstige obsessie met de 'vastgespijkerde God' en de daaruit voortvloeiende wrede oorlogen en vervolgingen, doen een zekere kritische houding van die verteller ten aanzien van die 'cultuur' (of is het barbarij?) wel vermoeden...

Maar de overtuiging van de verteller is niet gelijk te schakelen met de persoonlijke mening van de schrijver Binet natuurlijk.

Die auteur zelf is wel uitgesproken kritisch in interviews, voornamelijk over het kapitalisme. Zo zegt hij in een interview met Trouw: ''Ik ben geen groot fan van kapitalisme. Ik denk dat het de dood van ons allemaal gaat worden" En in een interview met De Tijd: "Om de problemen van overproductie, vervuiling en een losgeslagen kapitalisme op te vangen zou hun [De Inca's] model beter geweest zijn."

avatar van eRCee
3,0
Ik Doe Moeilijk schreef:
Maar de overtuiging van de verteller is niet gelijk te schakelen met de persoonlijke mening van de schrijver Binet natuurlijk.

Vooral de verteller van het derde deel, waar iedereen de focus op legt, is expliciet onbetrouwbaar inderdaad. Het is de persoonlijke kroniekschrijver van Atawalpa die daar het woord voert.

Die auteur zelf is wel uitgesproken kritisch in interviews, voornamelijk over het kapitalisme. Zo zegt hij in een interview met Trouw: ''Ik ben geen groot fan van kapitalisme. Ik denk dat het de dood van ons allemaal gaat worden" En in een interview met De Tijd: "Om de problemen van overproductie, vervuiling en een losgeslagen kapitalisme op te vangen zou hun [De Inca's] model beter geweest zijn."

Dat is het verschil tussen een roman en een interview over een roman.

avatar van -JB-
4,0
Met veel plezier heb ik deze week "Beschavingen" van Laurent Binet uitgelezen. In deze uitgekiende roman loopt de geschiedenis net even anders en veroveren de Inka's Europa. Zo'n alternatieve geschiedenis kan uitmonden in een fantasie die alle kanten op gaat, maar Binet maakt er een historisch zoekspel van dat dichterbij de waarheid blijft dan je zou verwachten. Minutieus voert hij historische figuren op, die hun eigen karakter en geschiedenis grotendeels behouden. Voor de lezer die enigszins thuis is in de 16e eeuw is het boek een feest der herkenning: confrontaties met Luther, vergelijkingen met de Engelse koning Henry VIII (meerdere vrouwen, het beginnen van een eigen kerk), de strijd met Ferdinand I om de keizerstitel en de rol van de Fuggers en de Medici's.

Vooral de humoristische toon waarmee Binet zijn alternatieve geschiedenis beschrijft is heerlijk: Jezus wordt 'de vastgespijkerde god', priesters zijn 'kaalkoppen'. Sommige vondsten zijn erg grappig zoals de 95 stellingen van de Zon, de wijze waarop hij praat over het Concilie van Trente (daar praten ze nu nog) en hoe de Heerser van Machiavelli zijn leermeester wordt. Het plezier dat Binet heeft gehad bij schrijven van Beschavingen spat van de pagina's.

Dan de stijl van het boek, waar hierboven over wordt geklaagd. Ik kan me hier niet zo goed in vinden. Natuurlijk, dit is geen klassieke roman met een hoofdpersoon waar je je lekker mee kan identificeren, maar dat is ook nooit Binet's doel geweest. Duidelijk heeft Binet geprobeerd voor ieder deel van het boek een andere stijl te gebruiken. Deel 1 is een Noorse sage, deel 2 een brievenroman, deel 3 een geschiedenisboek en deel 4 is gebaseerd op Don Quixote. Deze stijlen zijn passend bij de verhalen in de betreffende hoofdstukken en daarmee voor mij geslaagd. Juist het feit dat inhoud en stijl zo samenkomen maken dit boek wél een 'literaire parel'.

2,0
In tegenstelling tot HHhH vind ik dit werk buitenmate willekeurig, vergezocht en langdradig, en heeft het mij tot nog toe nergens echt geprikkeld. Anders dan bij HHhH ligt de satire er hier voor mij veel te dik en expliciet bovenop, ik had er al na 2 bladzijden mijn buik van vol, net zoals ik dat zou hebben na 2 happen kaviaar met slagroom...
Maar ik ben nog maar in de helft... Zou ik deze kelk ten einde ledigen?

avatar van eRCee
3,0
Je zou het laatste deel tenminste nog moeten proberen, over Cervantes en El Greco. En Montaigne geloof ik.

Gast
geplaatst: vandaag om 17:02 uur

geplaatst: vandaag om 17:02 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.