Dede Korkut Kitabi - Dede Korkut (1500)
Alternatieve titels: Het Boek van Dede Korkoet | Kitab-i Dedem Korkut | Dedem Korkut' un Kitabı
Turks
Verhalenbundel
Historisch / Sprookje
150 pagina's
Eerste druk: (onbekend),
(onbekend) (Ottomaanse Rijk)
Het ‘Boek van Dede Korkoet’ is een verzameling van twaalf verhalen en kan worden teruggevoerd op overleveringen uit de tiende eeuw. Hijzelf heeft mogelijk een gedeeltelijk historische achtergrond. Het boek vindt zijn oorsprong in Centraal-Azië bij de nomadenstam der Ogoezen, de voorouders van Turken, Azerbeidzjanen en Turkmenen. De verzameling heldenverhalen staat te boek als een literair en historisch hoogtepunt van de middeleeuwen, in het moderne Turkije en Azerbeidzjan geldt het als het nationale epos. De eerste opschriftstelling vond plaats rond het jaar 1500 in Turks met Armeense invloeden. In vitaal proza, afgewisseld met kleurrijke poëzie verhaalt de wijze bard Dede Korkoet van even bizarre als onvergetelijke personages: de dolle Kartsjar, wiens onvoorspelbaarheid slechts in toom kan worden gehouden door een leger vlooien; de geweldenaar Kazan, die zich vrolijk overgeeft aan necrofilie om aan gevangenschap te ontsnappen; het eenogige monster Depegöz, en de onvergetelijke heldin Seldzjan met de gele jurk, die vecht als een kerel. Tussen de beeldende beschrijvingen van de turbulente en vaak komische gebeurtenissen en personages door blijken de universele thema's: menselijke oerervaringen, liefde en verwondering over de natuur. Het geheel ademt de sfeer van geïdealiseerde, sprookjesachtige herinneringen aan een ver en heroïsch verleden en aan de strijd tegen de christelijke Grieken en Georgiërs. De Ogoezen zelf waren voorislamitisch met invloeden van natuurgodsdiensten, terwijl er naderhand meer Islamitische invloeden in de overleveringen zijn terechtgekomen en de plaats van de handelingen in de richting van Oost-Anatolië verschoof.