Det Andre Namnet. Septologien I-II - Jon Fosse (2019)

Na het lezen van Melancholie I was ik van plan Melancholie II te gaan lezen, maar dat tweede deel verschijnt pas april volgend jaar in vertaling. Uitgeverij Oevers heeft er voor gekozen om eerst De Andere Naam uit te geven. Dit zijn de eerste twee delen van Septologie een roman van zeven delen, alles bij elkaar zo'n 1500 bladzijden. Het is een geheel, maar Fosse heeft het opgedeeld om het voor de lezer behapbaar te maken.
Mij maakt het allemaal niet uit, want het is een geweldige schrijver waar ik alles van wil lezen. En deze roman gaat evenals Melancholie over een schilder. Ditmaal geen historische figuur zoals Lars Hertervig in Melancholie, maar een denkbeeldige schilder. Hij schrijft in deze roman dus over een schilder waarvan je niet ziet wat of hoe hij schildert...en dat is bijzonder fascinerend.

Op de binnenflap van het omslag staat een fragment:

ik heb mijn heel eigen innerlijk beeld waar alle schilderijen zogezegd uit zijn ontstaan , of wat ze proberen uit te drukken, of te benaderen, maar dat ene diepste innerlijke beeld kan niet geschilderd worden, kan niet worden uitgedrukt, ik kan dat innerlijke beeld met schilderen min of meer benaderen, en hoe dichter ik dat innerlijke beeld benader als ik schilder, hoe beter ik schilder, en hoe meer licht er in dat schilderij zit, ja, zo is dat, denk ik, en wat ik heb gezien en beleefd, en wat ik diep van binnen weet, in dat beeld diep van binnen, zit ook iets waar ik graag iets over wil zeggen, iets waarvan ik wil dat anderen ervan op de hoogte zijn, ja, wat dat betreft iets wat ze graag boven hun bank hebben hangen, want wat ik weet, ja, wat ik wil delen, wat ik wil tonen, ja, dat kan uiteraard niet worden gezegd, maar misschien is het mogelijk om het te tonen? in elk geval een deel ervan? en zolang dat mogelijk is wil ik het laten zien, omdat het waar is, omdat ik ervan overtuigd ben en omdat ik weet dat het goed is, dat het goed is voor mij en dat het goed is voor anderen, en wat ik wil laten zien heeft met licht te maken, en met donker, het heeft te maken met het lichtende donker in al zijn overvloed van niets, ja, zo kun je het je voorstellen, zulke woorden kun je gebruiken

Jon Fosse gebruikt geen punt in de roman, maar dat went snel...ik ben er in ieder geval aan begonnen.

Voor wie het interesseert hier nog een interview met Fosse in de Volkskrant:

Privacy settings - volkskrant.nl

Veel mensen zullen dit misschien saai vinden, meer dan duizend bladzijden waar niet al te veel in gebeurd. Maar ik vind dit nu juist heerlijk om te lezen, het kan me eigenlijk niet saai genoeg zijn. Het moet natuurlijk wel interessant zijn. En ik kan na het lezen van deze eerste twee delen van Septologie nu al zeggen dat dit heel dicht in de buurt komt van waar ik naar zoek in literatuur en altijd weer hoop eens te vinden bij een schrijver.
Enige interesse in schilderkunst is wel een vereiste en daar komt nog bij dat de schilder Asle religieus is...hij bidt zelfs de rozenkrans.

Prachtig vind ik de momenten dat Asle in het donker naar zijn schilderij kijkt:

en als mijn ogen dusdanig aan het donker gewend zijn dat ik iets kan zien, ja, dan zie ik of er iets van dat lichtende donker in het schilderij zit, en als dat niet zo is dan schilder ik er altijd dun met wit of zwart overheen, een of meer dunne streken met wit of zwart hier en daar, ik vernis het, zoals ze dat noemen, en daar ga ik mee door, soms alleen met wit, soms alleen met zwart, maar altijd met dunne olieverf, dat blijf ik doen tot het schilderij oplicht, ik schilder met wit of zwart in het donker, en dan begint het donker op te lichten, ja, altijd, ja, ja, vroeg of laat begint het donker dan op te lichten

Het is nu ook weer niet zo dat het allemaal over schilderen gaat. De roman bestaat uit verhaallijnen en personages uit het heden en verleden die samen een weefsel vormen.
Een bijzondere kleurrijke figuur in dit geheel is de buurman van Asle Åsleik. Asle woont afgelegen aan een fjord en de enige persoon waarmee hij daar contact heeft is zijn vriend Åsleik een visser. En ieder jaar voor Kerst mag hij een schilderij uitzoeken in ruil voor de vis die Asle gedurende het jaar heeft gekregen. Hij geeft het cadeau aan zijn zuster Guro die aan de andere kant van de fjord woont en waar hij met de boot naar toe gaat om bij haar de Kerstdagen door te brengen. Dit jaar gaan ze voor het eerst samen omdat Asle tot de conclusie is gekomen dat daar in de loop der jaren zijn beste werk zich heeft verzameld.
Maar hoe die boottocht zal verlopen, daar moet ik op wachten tot de volgende delen van Septologie verschijnen...

I was afraid of dying before finishing Septology. I had something I needed to say, and it felt like I had a duty to say it.

Dit zegt Jon Fosse in een interview dat ik vond op zoek naar informatie over het verschijnen van de volgende delen van zijn Septologie. Ik heb niets gevonden, en hoop op mijn beurt dat ik het nog tijdens mijn leven te lezen krijg.

Hier het (interessante) interview:

A Conversation with Jon Fosse — Music & Literature - musicandliterature.org

Het is me gelukt om hier meer informatie te vinden over de nog te verschijnen delen van Septologie:

Books From Norway - booksfromnorway.com

Dus:
I is Someone Else (parts III-V, 2020), and A New Name (parts VI-VII, 2021)

De Nederlanse vertaling zal wel gelijktijdig verschijnen verwacht ik...in het najaar.

Nieuwe informatie van Uitgeverij Oevers:

Septologie is de nieuwe, zevendelige romanserie van Jon Fosse, uitgegeven in drie boeken. Begin 2021 verschijnt Ik is een ander, Septologie III-V. In 2022 verschijnt Een nieuwe naam, Septologie VI-VII.

Waarom dat zo lang moet duren begrijp ik niet. Maar het is in ieder geval iets om je op te verheugen.

Jon Fosse stond al best lang op mijn lijst ‘auteurs waar ik echt eens wat van moet lezen’. Het laatste boek uit zijn septologie stond op de shortlist voor de International Booker Prize en dat was een mooie aanleiding om nu toch eens echt wat van hem te gaan lezen. Ik begin natuurlijk bij het begin, dus ik heb me de afgelopen week ondergedompeld in het eerste boek uit de reeks. Het was alleszins een heel fijne eerste kennismaking met het werk van Fosse. Ik las de Nederlandse vertaling door Marianne Molenaar.

Het meest opvallende aan dit eerste boek uit de reeks is dat er geen punt te bekennen is in de ruim 350 pagina’s die De Andere Naam telt. Nu ben ik inmiddels wel gewend aan dit soort kunstgrepen, en verdere stilistische acrobatiek laat Fosse achterwege, dus deze roman is ondanks het gebrek aan punten verrassend leesbaar. We zitten twee dagen in het hoofd van kunstschilder Asle, en het weglaten van de punten heeft natuurlijk als functie dat de tekst net zo zal gaan vloeien als Asles dagelijkse gedachten en mijmeringen.

Lees verder

De zeven delen van Septologie zijn een onlosmakelijk geheel en alleen in de juiste volgorde te lezen. Ik raad je aan om in ene moeite met de twee andere boeken door te gaan handsome_devil. Pas na het prachtige einde van de reeks viel voor mij alles op zijn plaats...