Uit het huidige plot:
Het boek is rijk aan avonturen en veldslagen maar is ook zeer anti-Pools en met karikaturale, kwaadaardige beschrijvingen van joden.
Het verhaal is twee keer in het Russisch verschenen: een korte ‘Oekraïense’-variant in 1835 en deze meer bekende ‘Russische’-variant uit 1842
.
De eerste variant was onderdeel van de verzamelbundel
Mirgorod - Nikolaj Gogol (1835) en wordt als pro-Oekraïens beschouwd.
In deze tweede variant zijn een aantal zaken in het verhaal zelf veranderd, drie hoofdstukken toegevoegd en meer details verwerkt, zodat bestaande hoofdstukken langer worden.
Deze tweede variant uit 1842 is bovendien vooral geschreven vanuit een Russisch-Imperialistisch standpunt. Volgens literaire critici is dit het enige verhaal van Gogol dat hij (onder druk van de censuur of vanuit opportunisme?) vanuit een dergelijk standpunt schreef.
De historische werkelijkheid wordt daarbij geweld aangedaan.
De Kozakken wisselen van loyaliteit: ze ondersteunen de tsaar en strijden tegen de Polen, terwijl dat in werkelijkheid vrijwel volledig andersom is. Door de Oekraïners weer te geven als anti-Pools, grijpt Gogol zijn kans om in zijn verhaal de stereotype culturele band tussen Polen en Oekraïne te verbreken. Oekraïners worden daarbij als voorstanders van de Russische Kroon getoond.
De waarschuwing uit het huidige plot, lijkt vooral een zaak te zijn van deze tweede versie uit 1842.
In 2024 verschenen in mei en juni twee opvolgende edities van een nieuwe Nederlandse vertaling van de oorspronkelijke versie uit 1835. De Oekraïense versie van de naam van de schrijver is in het Nederlands dan wel getranslitereerd als: Mykola Hohol.