Cliënt E. Busken - Jeroen Brouwers (2020)
mijn stem
44 stemmen
Nederlands
Psychologisch
192 pagina's
Eerste druk: Atlas Contact,
Amsterdam (Nederland)
De bejaarde E. Busken verblijft tegen zijn wil in de gesloten afdeling van een verzorgingscentrum waar men niet spreekt van patiënten, maar van cliënten. Is hij dement? In ieder geval is hij geïnterneerd om af te kicken van een verscheidenheid aan verslavingen. Hij zegt niets en lijkt ook niets te horen. Roerloos in zijn rolstoel staart hij voor zich uit, terwijl hem inmiddels niets ontgaat van wat er om hem heen plaatsvindt en dat hij inwendig van snerpend commentaar voorziet. Met zijn medebewoners bemoeit hij zich niet, louter in beslag genomen door zijn eigen ongericht door elkaar wentelende gedachten. Deze bewegen zich van verontwaardiging en machteloos verzet tegen zijn situatie via troebele herinneringen naar megalomanie. Hij acht zichzelf een groot wetenschapper, filosoof en schrijver, jammerlijk miskend en misplaatst tussen de andere cliënten, die in de war zijn als hijzelf.
1
geplaatst: 12 maart 2020, 19:38 uur
Ik ben nu over de helft in dit boek, maar het is voor mij erg lastig lezen. De lezer volgt de gedachten van iemand die dement is, dus het gaat natuurlijk heel erg van hak op de tak. En dat is een understatement. Eigenlijk zou je de tijd moeten kunnen nemen om in één keer een groot stuk te kunnen lezen (zoals ik dat op zondag kon doen), want als je er eenmaal inzit, is het nog aardig te volgen, en dan kom je ook echt in de gedachtewereld van cliënt É. Brusken. Dan is het bij vlagen geniaal.
Maar in een voor mij verder drukke week waarin ik steeds slechts tijd heb voor een aantal bladzijden per dag, vraag ik me continu af wat ik in hemelsnaam aan het lezen ben en raak ik de draad kwijt. Ik heb het idee dat wanneer ik dit boek zou herlezen wanneer ik er de hele dag de tijd voor heb, ik er veel meer uit zou halen.
Maar in een voor mij verder drukke week waarin ik steeds slechts tijd heb voor een aantal bladzijden per dag, vraag ik me continu af wat ik in hemelsnaam aan het lezen ben en raak ik de draad kwijt. Ik heb het idee dat wanneer ik dit boek zou herlezen wanneer ik er de hele dag de tijd voor heb, ik er veel meer uit zou halen.
2
geplaatst: 15 maart 2020, 08:56 uur
glannestino schreef:
Ik ben nu over de helft in dit boek, maar het is voor mij erg lastig lezen. De lezer volgt de gedachten van iemand die dement is, dus het gaat natuurlijk heel erg van hak op de tak. En dat is een understatement. Eigenlijk zou je de tijd moeten kunnen nemen om in één keer een groot stuk te kunnen lezen (zoals ik dat op zondag kon doen), want als je er eenmaal inzit, is het nog aardig te volgen, en dan kom je ook echt in de gedachtewereld van cliënt É. Brusken. Dan is het bij vlagen geniaal.
Maar in een voor mij verder drukke week waarin ik steeds slechts tijd heb voor een aantal bladzijden per dag, vraag ik me continu af wat ik in hemelsnaam aan het lezen ben en raak ik de draad kwijt. Ik heb het idee dat wanneer ik dit boek zou herlezen wanneer ik er de hele dag de tijd voor heb, ik er veel meer uit zou halen.
Ik ben nu over de helft in dit boek, maar het is voor mij erg lastig lezen. De lezer volgt de gedachten van iemand die dement is, dus het gaat natuurlijk heel erg van hak op de tak. En dat is een understatement. Eigenlijk zou je de tijd moeten kunnen nemen om in één keer een groot stuk te kunnen lezen (zoals ik dat op zondag kon doen), want als je er eenmaal inzit, is het nog aardig te volgen, en dan kom je ook echt in de gedachtewereld van cliënt É. Brusken. Dan is het bij vlagen geniaal.
Maar in een voor mij verder drukke week waarin ik steeds slechts tijd heb voor een aantal bladzijden per dag, vraag ik me continu af wat ik in hemelsnaam aan het lezen ben en raak ik de draad kwijt. Ik heb het idee dat wanneer ik dit boek zou herlezen wanneer ik er de hele dag de tijd voor heb, ik er veel meer uit zou halen.
Ik ben hierna toch maar even +/- 50 bladzijden teruggegaan om vanaf daar, op een vrije dag zonder afleiding, weer verder te lezen en de draad hervinden. Ik ben blij dat ik dat gedaan heb. Inmiddels heb ik het boek uit. Het was nog steeds zwoegen voor mij, maar daarnaast was het een unieke leeservaring.
Het boek gaf me een idee van hoe het zou kunnen zijn om dement te zijn. Het bestaat uit één lange onophoudelijke gedachtestroom van de hoofdpersoon, zonder pauze, van hak -via associaties - op de tak, soms in prachtige creatieve bewoordingen, op andere momenten in (schijnbare) wartaal, beklemmend, soms deprimerend, soms heel grappig (wanneer hij de personen en gebeurtenissen om zich heen waarneemt en in gedachte beschrijft) en op een gegeven moment ook met veel melancholie over een leven dat voor zowel de lezer als de hoofdpersoon niet of nauwelijks (meer) bekend is. Losse flarden van herinneringen en (verzonnen) droombeelden, geven hooguit een idee van hoe gedeeltes van dat leven geweest zouden kunnen zijn. Het vereiste bij mij veel concentratie om dit boek te lezen, maar het heeft heel veel indruk gemaakt! Voorlopig geef ik 4*, maar ik twijfel om er 4,5* van te maken.
4
geplaatst: 25 maart 2020, 10:16 uur
De stijl met de eindeloos kronkelende , hernomen, bijgestuurde, onafgewerkte zinnen van Brouwers, of beter van zijn personage, geeft een angstwekkend en zelfs schokkend beeld van een uiteenvallende persoonlijkheid. De opstandigheid tegen deze ondergang blijft maar opflakkeren tot in de laatste bladzijden eindelijk het einde opdaagt en aanvaard wordt. En al die wartaal blijft maar 258 blz doorgaan en bleef me boeien. Meesterlijk is dat!
Ik had het enkele weken geleden erg moeilijk met de overversierde stijl van Pfeijfer in zijn “Grand Hotel Europa”. Dit is wat anders: geen aanstellerij, dit is echt (en soms nog grappig ook!)
Een meesterwerk!
Ik had het enkele weken geleden erg moeilijk met de overversierde stijl van Pfeijfer in zijn “Grand Hotel Europa”. Dit is wat anders: geen aanstellerij, dit is echt (en soms nog grappig ook!)
Een meesterwerk!
4
geplaatst: 24 mei 2020, 20:16 uur
Een maand of 8 geleden kwam er een nieuwe bewoner in het verpleeghuis waar ik werk wonen. Een erg moeilijke man, waarbij je niks goed kon doen en die alles altijd beter wist. Hij takelde zienderogen af en een half jaar later was het eigenlijk alleen nog maar een ellendig hoopje mens. Vorige maand overleed hij en toen ik zijn kamer moest leegruimen kwam ik erachter dat hij alle muren en meubels volgeschreven had met allerlei bevreemdende en verontrustende teksten.
Bij het lezen van dit boek kon ik niet anders dan deze man voor me zien. Een erg beklemmende beschrijving van iemand die zowel lichamelijk als geestelijk volledig in verval geraakt is. De stijl past uitstekend bij de inhoud en neemt je helemaal mee in het hoofd van het hoofdpersonage. Er zitten best wat grappige stukken in, maar bovenal is het toch een ontzettend triest en troosteloos relaas en ik hoop toch wel dat dit soort ellende me in de toekomst bespaard zal blijven.
Bij het lezen van dit boek kon ik niet anders dan deze man voor me zien. Een erg beklemmende beschrijving van iemand die zowel lichamelijk als geestelijk volledig in verval geraakt is. De stijl past uitstekend bij de inhoud en neemt je helemaal mee in het hoofd van het hoofdpersonage. Er zitten best wat grappige stukken in, maar bovenal is het toch een ontzettend triest en troosteloos relaas en ik hoop toch wel dat dit soort ellende me in de toekomst bespaard zal blijven.
2
geplaatst: 2 juni 2020, 13:40 uur
Ongeduldig klimmen de gedachtestromen als woeste, warrige golven over elkaar heen. Maar dat doen ze alleen in het doorleefde brein van cliënt E. Busken. Praten doet hij niet meer. Dat verdomt hij. Er is niemand die hem bezoekt in dit oord van vergetelheid, wat het ook is, een verpleeghuis, zo lijkt het, al dan niet voor demente bejaarden. Voor de hoofdpersoon eerder een gevangenis. Er is een vrouw die hem tegen zijn wil bestookt met verhalen waar hij van walgt. Er is het oliedomme personeel dat over zijn toestand oordeelt. Meneer Busken weet wel beter. Ze hebben geen idee van zijn glorierijke, wetenschappelijke verleden, van zijn onmetelijke intelligentie en hij vindt het wel goed. Het heeft geen zin meer om zijn stem te gebruiken. Het zal hen toch niet overtuigen.
Het zijn de weelderige, onverschillige overdenkingen in de uiterst verfijnde stijl van Brouwers die dit boek haar glans geven. Je zou bijna geloven dat de onherroepelijk en bijna zichtbare achteruitgang van de hoofdpersoon zich slechts alleen in het hoofd van de anderen afspeelt, niet in het aftakelende lichaam van de man zelf.
Het zijn de weelderige, onverschillige overdenkingen in de uiterst verfijnde stijl van Brouwers die dit boek haar glans geven. Je zou bijna geloven dat de onherroepelijk en bijna zichtbare achteruitgang van de hoofdpersoon zich slechts alleen in het hoofd van de anderen afspeelt, niet in het aftakelende lichaam van de man zelf.
0
geplaatst: 7 maart 2021, 11:43 uur
Omdat ik de hele shortlist voor de Libris Literatuur Prijs 2021 wil lezen en bespreken hier ook maar even een videootje over gemaakt.
0
geplaatst: 18 mei 2021, 13:29 uur
Gijs Scholten van Aschat (10 mei 2021) - Nooit meer slapen - Podcast - NPO Radio 1 - nporadio1.nl
Jeroen Brouwers wint de Libris Literatuur Prijs 2021 met zijn roman 'Cliënt E Busken'. Gijs Scholten van Aschat is te gast in Nooit Meer Slapen om te praten over het verhaal. Scholten van Aschat maakte een theatermonoloog van het stuk, dat gaat over een oude man in een verzorgingstehuis die weigert nog te spreken. Vastgebonden in een rolstoel met pampers om zijn billen woedt er een tirade in zijn hoofd. Gijs Scholten van Aschat is sinds 2010 verbonden aan Internationaal Theater Amsterdam. Ook speelde hij in vele films en televisieseries, zoals Tirza, De Poel en Publieke Werken. De monoloog 'Cliënt E Busken' van Gijs Scholten van Aschat zal aan het begin van het nieuwe theaterseizoen te zien zijn.
2
JoeCabot
geplaatst: 9 oktober 2021, 17:02 uur
Op stilistisch vlak leeft de auteur zich volledig uit. Het boek bruist van de speelse woordcreaties en de gevatte observaties. Nergens voelt het vergezocht of bombastisch aan, Brouwers laat het zo simpel lijken.
Het thema voelt zeer vertrouwd aan. Zoals steeds volgen we een opgesloten man die wenst te ontsnappen (ditmaal uit een bejaardentehuis). Op dat vlak is Brouwers natuurlijk wel een one trick pony.
Maar goed, alleen al vanwege de taal is dit een klein meesterwerk. 4*
Het thema voelt zeer vertrouwd aan. Zoals steeds volgen we een opgesloten man die wenst te ontsnappen (ditmaal uit een bejaardentehuis). Op dat vlak is Brouwers natuurlijk wel een one trick pony.
Maar goed, alleen al vanwege de taal is dit een klein meesterwerk. 4*
* denotes required fields.
* denotes required fields.