menu

Lichter dan Ik - Dido Michielsen (2019)

mijn stem
4,30 (5)
5 stemmen

Nederlands
Historisch / Sociaal

320 pagina's
Eerste druk: Hollands Diep, Amsterdam (Nederland)

Djokja, Java, 1850. De kleine Isah wordt geboren als dochter van de kleermaakster van de sultan. Haar levensloop en positie in de sterk hiërarchische cultuur van het oude Java lijken daarmee bepaald. Maar Isah blijkt te beschikken over een buitengewoon sterk en eigenzinnig karakter. Haar lot neemt ze liever in eigen hand en ze ontsnapt aan het voor haar geplande huwelijk door een affaire te beginnen met een 'Belanda'. Een op Java gestationeerde Hollander, die haar opneemt in zijn huishouden. Van een echte relatie zal er echter, ook al is ze inmiddels minnares, huishoudster én moeder van de kinderen van haar Belanda, nooit sprake kunnen zijn. Isah moet grote offers brengen om haar twee dochters die ze zo vurig een beter leven gunt, te zien opgroeien.

zoeken in:

4,0
Als de was wordt verwijderd van de batik

Lichter dan ik is een raamvertelling waarin Isah terugkijkt op de zestig jaren die achter haar liggen. Ze vertelt haar bewogen en hartverscheurende geschiedenis aan haar vriendin Tjanting die alles voor haar vastlegt. Vanuit het ik-perspectief lezen we Isah's verhaal.

Dido Michielsen (1957) is behalve auteur ook journalist. Haar moeder vertelde haar het verhaal over haar betovergrootmoeder, bijvrouw van een Hollandse militair, aan de hand van een album met foto's en geschriften. Dit leidde tot acht jaar onderzoek en inspireerde haar tot het schrijven van haar eerste roman, Lichter dan ik, welke is beloond met de Boekhandelsprijs 2020 en haalde een plekje in de Libris Literatuurprijs. Met deze roman zet Michielsen de schijnwerper op de Javaanse vrouw.

1850, Java.
Isah is met de naam Piranti ter wereld gekomen in de kraton te Djokja, - 'de ommuurde paleisstad die voor ons Javanen de kosmos op aarde vertegenwoordigt' - als buitenechtelijke dochter van een Indische bijvrouw, njai, en een Javaanse prins. Met haar moeder woont ze beschermd en tevreden in een eigen huisje. Piranti leidt een zorgeloos bestaan, maar haar geluk wordt drastisch door elkaar geschud wanneer het aapje dat ze van haar oom heeft gekregen haar wordt afgenomen. Op dat moment ontdekt ze dat haar vriendin een prinses is.

'Omdat zij heeft gezegd dat ze Soeko wil hebben. En als een poetri iets wenst, dan moeten wij daaraan gehoorzamen. Ook jij, kleine anak kampong. [...] Je moet dit accepteren. Als je Soeko in het paleis ziet, mag je hem niet roepen of aanraken. Vergeet hem. Roep nooit de wrok van Karsinah en Djatmie over jezelf af, want zij hebben macht over jou.'

Vanaf die dag verandert het leven en voor Isah staat het vast dat ze niets zal laten merken, ze zal haar leven vanaf die dag acteren, totdat ze weet hoe ze Karsimah zal laten boeten voor het verdriet dat ze haar aan heeft gedaan.

Wanneer Isah zestien wordt lijkt de tijd gekomen om haar uit te huwelijken, maar ze is vastbesloten om geen gedwongen huwelijk aan te gaan en trekt, als huishoudster en bedpartner, in bij een Hollandse KNIL-militair. Ze krijgen twee dochters en Isah lijdt een heel gelukkig leven, in de veronderstelling dat ze een onwrikbaar gezinnetje vormen. Totdat hij haar vertelt naar Nederland terug te gaan en hun kinderen bij een ander gezin onder te zullen brengen. Wat volgt zijn bittere jaren voor Isah.

'Eenmaal terug keek ik opnieuw in de spiegel. Mijn evenbeeld was totaal veranderd, alsof iemand met een poetslap hard over de verschijning van een paar uur terug had gewreven. De ondeugende glimlach was verslapt tot een droevig hangende mond, de trotse blik in mijn ogen verdwenen.

Michielsen heeft met dit aangrijpende verhaal de personages levensecht neergezet en het tijdbeeld fantastisch uitgewerkt. Het is onbetwistbaar dat er veel onderzoek aan deze roman vooraf is gegaan. Het leven van een bijvrouw was bitterhard en er bleek weinig compassie met hen te zijn. De Hollanders overheersten de Javanen en de mores in die tijd. Javaanse vrouwen werden gebruikt om het gemis van een vrouw te verzachten en maar slechts af en toe leidde deze liefde ook daadwerkelijk tot een huwelijk. Het bleek simpel te zijn om deze vrouwen gewoonweg af te poeieren. Vele njai's zijn nooit geregistreerd en zodoende nooit meer getraceerd. 'De naamloze moeders van duizenden Indo-Europeanen en hun nageslacht, dat lichter gekleurd is dan zij.'
Vanwege het gebruik van veel Indische woorden is er een uitgebreide woordenlijst in het boek opgenomen.

Een even enerverend als fascinerend verhaal over het inheemse en koloniale Hollandse leven dat je niet onberoerd achter laat.

avatar van Lalage
4,0
Isah heeft soms geluk en soms veel verdriet. Het wordt een hartverscheurend verhaal. Het heeft grote gevolgen als mensen elkaar indelen in verschillende standen.
Dido Michielsen heeft een vlotte pen en ik heb erg meegeleefd met deze hoofdpersoon, die gebaseerd is op de betovergrootmoeder van de schrijver.

Lichter dan ik – Dido Michielsen | Lalagè leest - lalageleest.nl

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Wat een prachtige roman is ‘Lichter dan ik’ van Dido Michielsen. Zowel Marjon Nooij/Truusje Truffel en Lalage hebben er al veel over geschreven. Voor mij valt ‘Lichter dan ik’ onder de beste boeken omdat ik dóor wil lezen en er de pé in heb als het dagelijkse leven me om andere activiteiten vraagt. Ondertussen blijf ik in gedachten met het verhaal bezig . Een verhaal waar ik zoals nu bij de treffende slotregels nog geen afscheid wilde nemen. Des temeer veerde ik op toen ik in de recensie van Lalage over het vervolg las. Ik heb direct het E-boek gekocht. Nu nog voor mezelf smoesjes bedenken om die dagelijkse klusjes te laten rusten.

Gast
geplaatst: vandaag om 10:02 uur

geplaatst: vandaag om 10:02 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.