Gölgesizler - Hasan Ali Toptaş (1995)

Daar in die ongrijpbare schemerzone tussen moderniteit en traditie, de stad en het platteland, het oosten en het westen, geestesziekte en normaliteit, komt een Anatolische dorpsgemeenschap tot leven op het ritme van een kappersschaar. De ik-verteller is het tergende wachten beu op een kapper die steeds zijn beurt overslaat, terwijl er zijdelings een surrealistische streekvertelling speelt over dorpelingen die verdwijnen en terugkomen. In het hart van de verwikkelingen is een rol weggelegd voor het tienermeisje Güvercin - muze én slachtoffer - wiens verdwijning een corrupt dorpshoofd en een patriarchale dorpswacht noopt tot handelen. In 'De Schaduwlozen' (1995) maken de belangrijkste personages geen noemenswaardige psychologische ontwikkelingen door en Hasan Ali Toptaş ondermijnt hun realiteitsgehalte door hun zogenaamde schaduwloosheid te benadrukken. De karakters zijn fictieve constructen zonder vlees of reliëf, maar vormt de schrijver hen of zij ook weer hun maker? Of heeft de ik-verteller ook 'maar' een bijrol in z'n eigen vertelling? Toptaş schreef een postmoderne roman met de humoristische maatschappijkritiek en speelse genrevermenging van een Luis Buñuel of een Clarice Lispector. Voor de argeloze lezer: hij is minder toegankelijk dan landgenoot Orhan Pamuk, ook omdat de 'couleur locale' niet als zodanig wordt beschreven dat je op zoek wil naar sleutelplekken uit de roman.