Midnight in Chernobyl: The Untold Story of the World's Greatest Nuclear Disaster - Adam Higginbotham (2019)
Alternatieve titel: Nacht in Tsjernobyl: Geschiedenis van de Grootste Nucleaire Ramp Ooit
Engels
Historisch
560 pagina's
Eerste druk: Simon & Schuster,
New York (Verenigde Staten)
‘Nacht in Tsjernobyl’ van Adam Higginbotham is het definitieve verhaal van de grootste kernramp ooit, geschiedenis die leest als sciencefiction. In de vroege morgen van 26 april 1986 ontploft een van vier reactoren van de kerncentrale in Tsjernobyl. Duizenden mensen sterven; miljoenen in Oost-Europa en ver daarbuiten worden blootgesteld aan gevaarlijke radioactieve straling. De ramp betekende een keerpunt in het denken over nucleaire energie, luidde indirect ook de ondergang van de Sovjet-Unie in en markeerde daarmee het einde van de Koude Oorlog. Op basis van nieuw archiefmateriaal en interviews met getuigen reconstrueert Adam Higginbotham de ramp in Tsjernobyl. Hij roept een verdwenen wereld op van geheim agenten, slecht toegeruste technici en helden die zich opofferen voor de Sovjet-Unie. ‘Nacht in Tsjernobyl’ beschrijft de definitieve ondergang van een wereldrijk, maar ook de levens van zovelen wier bestaan in die nacht in 1986 werd verwoest.
Op zich vind ik dat een te verdedigen keuze. De noten beslaan een negentigtal bladzijden, en het is niet nodig om hiervoor extra bomen te vellen.
Helaas zijn de noten die je op de website kan raadplegen niet vertaald. Dit zijn de oorspronkelijke, Engelse noten.
Ook deze keuze is te verdedigen, maar mij geeft dit het gevoel dat de vertaler, of de uitgeverij, geen zin had om hier het nodige vertaalwerk in te steken.
Een non-fictie boek, dat heel meeslepend geschreven is. De schrijver is onderzoeksjournalist. Hij baseerde zich op vele interviews en diepgaande research. Het boek is beter dan de HBOserie, beter dan Jan Balliauws documentaire.
Een must voor wie mee wil nadenken over het openhouden van onze verouderde centrales. Kunnen we een gevaarlijke technologie, waarover we slecht geïnformeerd, zijn overlaten aan een kleine groep winstbeluste specialisten?
Er wordt nu wel volop gezocht naar de 'vijfde generatie' (met zuiver burgerlijk doel), maar de problemen blijven m.i. hetzelfde: Afval dat honderden of duizenden jaren zeer gevaarlijk blijft en als er iets misloopt, dan is het meteen ook goed mis.
De stelling dat Tsjernobyl het einde van de Sovjetunie heeft ingeluid wordt door
Higginbotham niet uitgebreid beargumenteerd, maar er valt zeker iets voor te zeggen. De kosten van een opruimingsactie (wat een eufemisme zeg) zijn enorm en lossen zeker niet alles op. Om maar één voorbeeld te geven: Het gebeurde vaak dat het ontsmettingswerk van en bepaald gebied op korte tijd teniet werd gedaan, omdat de wind keerde.
Tenslotte nog een leestip voor wie meer wil weten over de gevolgen van deze kernramp: Wij houden van Tsjernobyl - Svetlana Aleksijevitsj (1997). Minder feitelijk, meer literair. Een indrukwekkende bundeling van persoonlijke verhalen van mensen die deze ramp beleefd hebben.