Salomons Oordeel - Robert Vuijsje (2019)
Nederlands
Sociaal
256 pagina's
Eerste druk: Lebowski,
Amsterdam (Nederland)
Max en Alissa denken dat ze alle moderne valkuilen van racisme en antiracisme hebben doorstaan. Hij is een jood uit Amsterdam-Zuid, zij is zwart en komt uit de Bijlmer. Maar zij kunnen dit gewoon: samen aan het Vondelpark wonen. Hun zoon Salomon is zeventien jaar oud en wil rapper worden. Op school staat hij voor de keuze: hoor ik bij de mensen die op mijn vader lijken of hoor ik bij de kinderen die zwart zijn, net als ik? Na een komische, maar ook meedogenloos beschreven tocht langs ongemakkelijke discussies, emotionele beschuldigingen en de top van de nationale antiracismebeweging denken Max en Alissa: wij kijken op dezelfde manier naar de wereld. Tot Salomon door zijn vriendinnetje wordt beschuldigd van verkrachting. Het is geen abstracte discussie meer, maar een directe confrontatie. In een politiecel kijken Max en Alissa samen naar hun zoon, alleen zien ze allebei iets anders.
Strontvervelende mensen zelfs, die alleen maar bezig zijn met hun identiteit en met een hoofdpersoon die aan niets anders denkt en na een aantal bladzijden stoor je je gigantisch aan hem. Net als zijn zoontje. Enkel zijn - zwarte- vrouw is een baken van rust en redelijkheid (en zij heeft op momenten de meeste redenen tot klagen). Nu wil ik best geloven dat die types bestaan die alleen maar bezig zijn met hun huidskleur en zichzelf als niets anders meer zien dan hun kleur, maar die vind ik dan ook bloedirritant. En ik zou zeggen, zoek hulp. Want dit is voor een groot deel ook gewoon een chronisch minderwaardigheidscomplex. Of zoals Rene van der Gijp nog beter verwoorde: "Koop een hond, ga lekker wandelen op Scheveningen."
Het verkeerde eraan ook is dat de echte discriminatie (juist tegen zijn zwarte vrouw) onderdeel wordt van het beeld van zeurende mensen en daardoor ondersneeuwt, terwijl dat nu net een thema is dat de aandacht meer dan verdient. Maar door zo te drammen gaat dat mee in het negatieve beeld dat je als lezer krijgt.
Ik weet ook niet wat Vuijsje nu precies wil. Hij legt heel wat meningen in zijn boek - op momenten is dit meer een pamflet, als roman is dit ding in ieder geval volstrekt mislukt-maar waar hij staat weet ik aan het eind nog niet. Alsof hij de hele discussie maar wilde opschrijven.
Af en toe zegt Vuijsje nog interessante dingen. Alleen had dat veel subtieler gemogen en in een roman waarin ook aan de plot is gedacht. 1,5*
p.s. Blanke mensen met wit omschrijven blijft ook naar te lezen. Het is een dom anglicisme (zoals een heel deel van een Amerikaanse discussie op een niet-vergelijkbare Nederlandse situatie wordt toegepast), het is ook gewoon een hard lelijk woord en meer persoonlijk was dat het vroeger tegen mij een scheldwoord was omdat mijn huid heel licht is. Ik zie liever dus blank dan wit, maar goed, bij monde van sommige personages (en echte mensen trouwens): ik als blanke kan niet gediscrimineerd worden, dus ik moet maar m'n mond houden. Dat is pas een racistische uiting.