Wie zoals ik genoten heeft van de drie eerste romans van David Mitchell, zal wel raar opkijken bij het lezen van Dertien (Black Swan Green). Geen complexe en ingenieuze verhaalstructuur, ongebreidelde fantasie of vreemde personages deze keer. Dertien is zowaar een conventionele roman. Is dit boek daarom minder goed? Om eerlijk te zijn wel, al is het boek zeker het lezen waard.
Voor het eerst gaat David Mitchell de (semi-)autobiografische toer op. Net zoals het hoofdpersonage Jason Taylor groeide Mitchell op in een dorpje in Worcestershire en stamelt hij (wat niet hetzelfde is als stotteren). Het verhaal speelt zich af in 1982. De dertienjarige Jason zoekt zoals zijn leeftijdsgenoten zijn plaats binnen de hiërarchie. Bij de populaire jongens zal hij nooit horen, maar hij doet er alles aan om niet in de groep van de sukkels te belanden. Maar zijn gestamel helpt hem hier niet bij. Mitchell beschrijft op een overtuigende manier aan welke ongeschreven regels de kinderen zich op de speelplaats moeten houden. Jason zou nooit durven toegeven dat hij graag poëzie leest. Dat is iets voor mietjes en het zou een onomkeerbare val van de populariteitsladder betekenen. Daarom schrijft hij in het plaatselijke krantje gedichten onder een pseudoniem.
Het knapste hoofdstuk is Solarium. Daarin komen we een oude bekende tegen uit Wolkenatlas: Eva van Outryve de Crommelynck. Zij probeert Jason ervan te overtuigen dat hij gewoon zijn zin moet doen en zich niets van zijn leeftijdsgenoten moet aantrekken.
Hoewel het een fijn boek is om te lezen, bevat Dertien een paar minpunten. Niet elk hoofdstuk is even interessant. Bovendien lijkt de roman een verzameling van losse ideeën en anekdotes zonder enige samenhang. Sommige hoofdstukken stoppen dan weer abrupt. Maar laten we dit boek maar als een leuk tussendoortje beschouwen.
De vertaling vond ik ook niet erg geslaagd. Misschien ga ik de volgende David Mitchell in het Engels proberen te lezen, al ben ik bang te veel van het verhaal te missen, zeker als hij, laten we het hopen, weer een complexe roman als zijn eerste drie gaat schrijven.