Dora - Toon Tellegen (1998)

Als ik één boek van Toon Tellegen als 'beste' moet aanduiden, dan is het dit. Het is een boek met een trucje, en daardoor is het misschien wat voorspelbaar, maar het is zo absoluut volmaakt gedaan dat me dat geen moment heeft gestoord. Bovendien is het ook meer dan een goed uitgevoerd origineel idee. Het is grappig (hilarisch bij momenten), schitterend geschreven, het heeft inhoud, maar vooral is het onwaarschijnlijk absurd en surrealistisch. Het is een enorme kunst hoe hij erin slaagt steeds weer dezelfde elementen in een andere sfeer en context te plaatsen zonder dat het té gemaakt overkomt, en vooral de afsluiters zijn iedere keer weer geniaal (het koor uiteraard, maar ook de stukjes er vlak voor) Maar los van dat alles is het ook gewoon een van de mooiste liefdesverhalen die ik ken. In al zijn facetten, letterlijk dan.

Als je 's morgens, nog half slapend, naar de nieuwsberichten luistert gebeurt het wel eens dat je daarover begint te dromen, maar dan zo vervormd dat je later op de dag, als je het nieuws opnieuw hoort, in de war raakt en niet meer weet wat er nu echt was en wat je er in je droom aan hebt toegevoegd. Dit boek leest als een opeenvolging van een vijftigtal van die dromen, steeds weer anders, maar allemaal met dezelfde basis. En iedere droom ontspoort op zijn eigen manier.

Ik moet zeggen dat het me de eerste paar keren wel een beetje irriteerde, maar in retrospect was het gewoon een interpretatieve hobbel die genomen moest worden. Want Dora is inderdaad een schitterend werk. Dat trucje vereiste enige gewenning....nee....acceptatie is het betere woord, daarna was alles zo speels, grappig, gedetailleerd zonder echt gekunsteld te zijn. Het einde was zó simpel en (misschien juist daarom) zó raak; ik moest het even drie keer lezen voordat het echt helemaal tot me doorgedrongen was.
Wat me desondanks van de volledige score afhoudt is dat Tellegen enkele stemmingen toch niet helemaal op de juiste manier heeft weten te verwoorden en zich op die momenten schuldig maakte aan onvolledigheidjes en herhalinkjes. Expres gebruik ik hier verkleinwoorden, aangezien het kleine smetjes zijn op een anderzijds smetteloos geheel.

Een boek dat ik met een voldane glimlach op mijn gezicht heb dichtgeslagen en zeker nog eens ga herlezen.

4,5*.

Toon Tellegen, meester van de verhaalsynoniem. Met een bijzonder klein gegeven weet hij telkens weer iets anders te creëren, geholpen door emoties. Je zou hem ook wel De Emotiekoning kunnen noemen.

En ik kan er niets aan doen, maar tijdens het lezen van Dora zie ik de dieren om de hoek kruipen, een egel die met z'n stekels een vaas omknalt, een olifant die op de kast klimt en eraf lazert, een beer die een schilderij opeet van een paardenrace uit de Middeleeuwen.

Naarmate de bladzijdenummers hoger werden, des te nieuwsgieriger ik werd. Helaas geeft Tellegen te weinig antwoorden. Waar waarschuwt meneer Leenderts voor? Als je meer dan honderd maal gelezen hebt dat Vink voor de laatste keer gewaarschuwd is, dan wil je onderhand ook wel weten waarvoor. Zou het de geluidsoverlast van zijn motorfiets zijn? Of zou Vink het pak van Leenderts om de week zwart verven, dan weer blauwe met knalroze stippen, dan weer lelijk grijs? Ondanks de fel schijnende zon en het lekkere drankje dat me vergezelde, viel het einde niet in de smaak.

Maar wel bijzonder genoten, zoals ik altijd doe met een boek van deze schrijver, één van m'n favorieten.

Ruime 4*.