menu

La Trahison des Clercs - Julien Benda (1927)

Alternatieve titel: Het Verraad van de Intellectuelen

mijn stem
4,00 (1)
1 stem

Frans
Ideeƫnliteratuur / Politiek

336 pagina's
Eerste druk: Grasset, Parijs (Frankrijk)

Onze wereld wordt kleiner. Mensen trekken zich terug in hun eigen informatiebubbel en communiceren voornamelijk met geestverwanten op sociale media. Het wantrouwen tegen politici, rechters, wetenschappers, journalisten en iedereen van buiten neemt toe. Uitspraken van de Amerikaanse president over 'fake news', 'alternative facts' en 'post-truth' wakkeren de trend verder aan. In dit klimaat lijkt het in 1927 verschenen 'La Trahison des clercs' rechtstreeks aan ons geadresseerd. De auteur, Julien Benda, reageerde met name op de opkomst van fascistische en nationaalsocialistische denkbeelden in de samenleving. Menno ter Braak en E. du Perron, beiden lid van het in 1936 opgerichte Comite van Waakzaamheid, waren groot fan van 'La Trahison des clercs' en overwogen een vertaling in het Nederlands, die er tot 2018 nooit kwam. Het werk van Benda heeft niets aan actualiteitswaarde ingeboet. Zijn oproep aan intellectuelen om zich verre te houden van kliekjesgeest, materiële belangen en politiek machismo, vormt een onmisbaar tegengif tegen gevaarlijke krachten van onze tijd. De moderne 'klerken' onder wie wetenschappers, schrijvers en andere opiniemakers zouden zich, aldus Benda, uitsluitend moeten engageren met het Recht, de Waarheid en de Rede, universele begrippen die vernietigd dreigen te worden door postmodern relativisme en anti-verlichtingsdenken.

zoeken in:
avatar van Raspoetin
Wilders en Baudet hebben er een nieuwe vijand bij en zijn naam is Benda - NRC****
Voor het eerst is Julien Benda’s klassieke pamflet La trahison des clercs (1927) vertaald in het Nederlands. Indertijd hebben Ter Braak en Du Perron ervoor geijverd, maar pas nu is het ervan gekomen. Beter laat dan nooit. En als we de inleiding van Thijs Kleinpaste mogen geloven, is Benda’s boodschap uit de jaren twintig nog altijd (of opnieuw) buitengewoon actueel. Kleinpaste ziet in Benda een bondgenoot in de strijd tegen het nationalisme, dat ook nu weer van de partij is. Wilders en Baudet, kortom, hebben er een nieuwe vijand bij, opgestaan uit het graf dankzij deze late vertaling.

Aan nationalisme en populisme had Benda (1867-1956) inderdaad een broertje dood. In zijn pamflet richt hij zich in het bijzonder tegen de intellectuelen die zich in dienst van de politiek hebben gesteld. Dat politici allerlei onzin uitkraamden en tegen de moraal ingingen, daar keek hij niet van op, maar dat intellectuelen dit goedpraatten en zelfs verheerlijkten, was volgens hem iets nieuws. Niet eerder hadden zij op zo’n schaal ‘verraad’ gepleegd aan hun eigenlijke roeping, die eruit bestond zich belangeloos te bekommeren om eeuwige, tijd- en plaatsloze waarden als waarheid, rechtvaardigheid en rede. Waarden die niet ondergeschikt mochten worden gemaakt aan wereldse zaken als natie of klasse. Dit laatste geeft aan dat Benda het verraad ook in linkse kring traceerde, hoewel hij zich het meest opwond over nationalisten als Maurice Barrès en Charles Maurras en hun extreemrechtse geestverwanten.

avatar van eRCee
Jammerlijke titel toch weer boven dat NRC-stuk, pure click-bait natuurlijk en of dit nu echt rechtdoet aan Julien Benda valt zwaar te betwijfelen.

Gast
geplaatst: vandaag om 22:24 uur

geplaatst: vandaag om 22:24 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.