“Iedereen heeft het recht de beste versie van zichzelf te worden.”
Wat vind ik het moeilijk om eerlijk mijn mening over het boek ‘Leef’ te geven. Laat ik allereerst aangeven dat ik bewondering heb voor Bibian Mentel, zij liet zien dat leven met een beperking evengoed waardevol is, dat je heel veel kunt bereiken tot aan gouden medailles op de Olympische Spelen toe. En zoveel meer. Dit heeft ze niet alleen persoonlijk uitgedragen door te leven zoals ze leefde; met de Mentelity Foundation laat zij een organisatie na die fysiek beperkte kinderen en jongvolwassenen stimuleert en inspireert de beste versie van zichzelf te worden. Laat ik een onderscheid maken tussen de mens Bibian Mentel en de schrijver van het boek ‘Leef’. Hoewel de naam Bibian Mentel op het voorblad staat is dit boek door
Lutske Bonsma geschreven, maar daar kwam ik gaandeweg het boek pas achter.
In het nawoord lees ik dat Bibian in 2017 door de uitgever werd benaderd, zij was heel benieuwd hoe Bibian na zoveel tegenslag nog zo positief in het leven kon staan. Na kennismaking met auteur LB en het lezen van een voor Bibian ontroerend proefschrift hadden Bibian en haar man er alle vertrouwen in, zonder LB was er volgens hen geen letter op papier gekomen. De eerste druk van ‘Leef’ verscheen in 2018. Nadat bekend werd dat Bibian in 2021 uitbehandeld was, volgden nieuwe interviews die werden vastgelegd in de herziene uitgave van ‘Leef’.
Waarom deze uitgebreide informatie? Simpelweg omdat ik de eerste pakweg 90 pagina’s me door de bladzijden heen moest worstelen, zo stond het me tegen het boek op te pakken, wat ik heel erg vond. Ik kon mijn vinger er niet precies op leggen. Kwam het door de vele witregels? Was het omdat het in enkele pagina’s over meerdere thema’s ging zonder bruggetjes of andere verbindende elementen in de tekst? Hoe was dit boek vanuit ‘ik’ geschreven tot stand gekomen? Wie had BM begeleid? Toen ik na een speurtocht hierachter kwam heb ik mij afgevraagd waarom de keuze is gemaakt vanuit de eerste persoon te schrijven. Ik heb heel veel mooie biografieën gelezen en ben dit, voor zover ik mij kan herinneren, niet eerder tegen gekomen. Een ander kan m.i. nooit of moeilijk vanuit ‘mij’ schrijven. Als Bibian bijvoorbeeld werd geraakt door een bepaalde film zegt dat mij behalve de oppervlakkige mededeling nog niets over het waarom, had dan als biograaf doorgevraagd of laat de mededeling achterwege. Hiernaast vond ik de stijl ook onprettig: met veelal overbodige toevoegingen als
grijnsde ik of
zei hij treiterig. Gelukkig is het tweede gedeelte van het boek, ik vermoed doordat e.e.a. herzien is, leesbaarder. Het handelt meer over het ziekteproces van Bibian en hoe zij hiermee omging, hoe ze overleefde. Het geeft prima antwoord op de oorspronkelijke vraag van de uitgever, los van de stijl. Het tweede gedeelte leest veel meer samenhangend en maakt dat ik dit boek hoger waardeer dan ik op voorhand voorzag. Gelukkig: omdat Bibian vertrouwen had dit boek. Eveneens omdat zonder LB geen letter op papier had gestaan.
3*