menu

Bestiarium: De Eenhoorn, Meermin, Aspidochelone, Manticore, Mosseleend, Pegasos, Sater en Andere Fascinerende Dieren uit de Middeleeuwse Beestenboeken - Midas Dekkers (1977)

mijn stem
4,50 (1)
1 stem

Nederlands
Natuur / Historisch

120 pagina's
Eerste druk: Bert Bakker, Amsterdam (Nederland)

Sinds de Middeleeuwen zijn we heel wat dieren armer geworden. Er zitten geen leeuwen meer in het Middellandse-Zeegebied, de oeros is uitgestorven en de trotse Europese bizon slijt de nadagen van zijn soort in het Amsterdamse bos en andere parken. Nog triester wellicht is het verlies van kleurrijke wezens als de koninklijke eenhoorn, de dodelijk verleidelijke meermin en de feniks, symbool van het steeds vernieuwend leven. Zelfs de basilisk, die zo lelijk was dat de aanblik ervan al dodelijk kon zijn, heeft een lege plek achtergelaten. Hemzelf wachtte een erger lot dan de dood: hij werd samen met de rest van de bizarre dierentuin door de moderne mens naar het rijk der fabelen verwezen. Toch hoort hij daar niet thuis. Voor de middeleeuwer was de basilisk even reëel als een paard of een leeuw. Basilisken en paarden stonden immers broederlijk bijeen in zijn dierenencyclopedie: het bestiarium. Het bestaan van een vuurspuwende draak was voor hem niet ongeloofwaardiger dan dat van Afrikaanse zoogdieren met een meterslange nek. Anatomisch gezien zaten de meermin of de eenhoorn dan ook zeer logisch in elkaar; ze vulden als het ware de gaten op die de evolutie ondanks haar miljoen diersoorten vergeten was. Daarbij zijn ze zelf gedurende honderden of duizenden jaren geëvolueerd, gegroeid, verfraaid in de menselijke geest. Het is waarschijnlijk waar dat ze buiten de menselijke geest alleen in de prachtig uitgevoerde bestiaria bestonden (al zoeken volhardende figuren nog steeds de oerwouden en oceanen af naar de eenhoorn en de zeeslang), maar dat is nog geen reden om ze te ontkennen. Vandaar dit bestiarium.

zoeken in:
avatar van the Cheshire cat
4,5
Volgens mij staat Midas Dekkers er nu compleet op, dankzij Ted Kerkjes. Overigens kreeg ik een aantal weken geleden de melding binnen dat dit boek is toegevoegd aan de site (en nog van 3 andere boeken van Dekkers). Zoals Donkerwoud laatst had met Daphne Deckers. Waarom is mij een raadsel, maar het is wel bijzonder dat ik nou net van deze toevoegingen zo'n melding krijg.

Uiteraard geleend bij de bieb.

avatar van the Cheshire cat
4,5
Het debuut van Midas Dekkers, althans daar ga ik van uit. Het stamt uit 1977 en dat is inmiddels alweer 42 jaar geleden. Van Fantastic Beasts and Where to Find Them of The Mother of Dragons had nog niemand gehoord, niet in onze wereld tenminste; het zijn onder andere de verhalen van Olivier B. Bommel en Alice in Wonderland waar Dekkers aan refereert. Erg goed geschreven in elk geval, in latere boeken schrijft Dekkers wellicht wat onbevangener, maar de humor en het venijn is al onmiskenbaar zijn stijl. Anders gezegd, Midas Dekkers was in 1977 al Midas Dekkers.

Uiteenlopende fabeldieren passeren op alfabetische volgorde de revue. Wel zo handig. Het spreekt voor zich dat aan de bekendere fabeldieren zoals de draak en de eenhoorn meer aandacht wordt geschonken dan aan minder bekende fabeldieren als de hydra en de zeemonnik. Dekkers zoekt vooral naar de oorsprong van de mythische wezens, die in de meeste gevallen niet helemaal te achterhalen valt, en hoe ze in de loop der eeuwen zijn geëvolueerd als het ware. Opvallend veel vergelijkingen worden er getrokken met Christus en dientengevolge vliegen de christelijke metaforen je om de oren. Ook Jung en Freud zijn er steeds als de kippen bij hun psychoanalytische stempel op het fabeldier te drukken, wat soms erg boeiend proza oplevert, kan ik u verzekeren.

In het hoofdstuk over de feniks vertelt Dekkers met onverholen sarcasme dat er zelfs kachels bestaan van het merk Feniks of Phoenix. Ik moest daar erg om lachen. Ik heb zelf namelijk in mijn badkamer een wastafel hangen van het merk Sphinx, haha.… Volgens Jung symboliseert de sfinx eenvoudig de angst voor de moeder. Ik vraag me af of de bedenker van dat wastafelmerk de naam niet zomaar heeft bedacht maar vanuit een onderliggende angst voor zijn moeder?

Dekkers was in 1977 al niet van gisteren en windt er als het om de mens gaat geen doekjes om: Momenteel wordt het grootste dier aller tijden - de blauwe vinvis - dan ook zonder moeite het laatste eindje over de kling geholpen. En dat allemaal omdat de mens zo graag de grootste wil zijn. Of het gruwelijke stukje over kolonialen die in de 19e eeuw bij Chinese handelaars terechtkonden voor een opgezette zeemeermin. Zo'n zeemeermin werd voorzien van een certificaat van echtheid en als aandenken meegenomen naar het Westen waar het veel geld opleverde; in Londen ging in 1830 nog een exemplaar van de hand voor 40.000 dollar. Tot nader onderzoek leerde dat het vervalsingen waren en dat de souvenirs bestonden uit het bovenlijf van een aapje en de staart van een vis, kunstig aaneengenaaid.

Gast
geplaatst: vandaag om 08:37 uur

geplaatst: vandaag om 08:37 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.