menu

The Secret Lives of Colour - Kassia St Clair (2016)

Alternatieve titel: Het Geheime Leven van Kleuren

mijn stem
4,50 (1)
1 stem

Engels
Sociaal / Historisch

320 pagina's
Eerste druk: John Murray, Londen (Verenigd Koninkrijk)

In Het geheime leven van kleuren heeft Kassia St Clair haar levenslange obsessie met kleuren gegoten in een uniek boek, waarin ze betoverende verhalen vertelt over de 75 bekendste tinten en kleurschakeringen. Waarom wordt de maagd Maria in de Renaissance bijna altijd in het blauw afgebeeld? Waarom zijn worteltjes oranje? En waarom zie je groen van jaloezie? Het geheime leven van kleuren gaat over mode en politiek, kunst en oorlog, over het geel van Van Goghs zonnebloemen, over Picasso’s blauwe periode, over het rood in de grottekeningen van Lascaux en over de fluorescerende kleuren van punk. Het geheime leven van kleuren is een levendige geschiedenis van kleuren en de onvergetelijke verhalen die erachter schuilgaan. Het geeft een geheel nieuwe blik op onze geschiedenis en cultuur; na het lezen van dit boek zal kijken naar kleur nooit meer hetzelfde zijn.

zoeken in:
avatar van the Cheshire cat
4,5
Héérlijk anekdotisch boek over de levende geschiedenis van kleuren. Van de okergele rotswandschilderingen in de grotten van Lascaux, 15.000 v. Chr., tot de acidgele smiley die in 1988 het symbool werd van de housemuziek. Maar niet alleen de kleur geel komt aan bod natuurlijk, het boek is als het ware een Winkler Prins-achtige kleurenwaaier die begint bij het lichtste wit en eindigt bij het donkerste zwart en alle kleuren van de regenboog ertussenin, zowel de primaire, de secundaire als de tertiaire kleuren: kaki, Egyptisch blauw, heliotroop, drakenbloed, omber, saffraan, etc... Zelfs aan goud en zilver is een apart hoofdstuk gewijd.
Maar nog even over de smiley, die verscheen voor het eerst in 1963 in een of ander Amerikaans televisieprogramma, maar prijkte ook al op de singlehoes van Psycho Killer van de Talking Heads, 1977. Fluorescerende kleuren waren nieuw en hip in de jaren zeventig en werden al snel toegeëigend door de punkbeweging. Op de hoes van het album The Day the World turned Day-Glo van de Britse punkband X-Ray Spex staat een wereldbol afgebeeld in felle kleuren waaronder fluorgroen en fluoroze. De ongewone kleurcombinatie roze en groen associeerde ik voorheen met het album Skunk van Doe Maar, maar dat is dus allemaal veel eerder gedaan. In de jaren tachtig werden fluor- én neonkleuren pas echt een trend en ging de commercie en modewereld ermee aan de haal, te denken valt aan de fluorescerende armbandjes van Madonna en de roze en gele markeerstiften van Stabilo.

St Claire's schrijfstijl lijkt hier en daar op die van Midas Dekkers, het hoofdstuk over de kleur beige bijvoorbeeld, als daar 'geschreven door Midas Dekkers' had gestaan, had ik het nog geloofd ook. Misschien niet met zoveel humor, maar als ze dan grappig is is het ook wel grappig. En behoorlijk kritisch en scherp af en toe, zoals in het stuk over 'Huid', het etnocentrisme dat schuilt achter deze kleur, of zoals een journalist van vrouwenblog Jezebel terecht uitdrukte: 'Huidkleur? Voor wie?'
Of bij het verhaal over de kleur absintgroen (nog nooit zo mooi vastgelegd overigens als in 'De Absintdrinkster' van Degas, 1876), dat absintgebruik pas een probleem ging worden toen steeds meer fatsoenlijke mensen zich eraan gingen wagen, ook vrouwen!
In 'Ivoor' besteedt ze, gelukkig, zowat een hele bladzijde aan de tol die de handel in ivoor eist onder de dieren: in 1800 waren er naar schatting nog 26 miljoen olifanten, voor 1914 waren het er nog 10 miljoen, in 1979 1,3 miljoen, tien jaar later nog 600.000 en de vraag naar ivoor neemt vooral in China en Thailand nog altijd niet af. De illegale stroperij lijkt zelfs steeds sneller te groeien. Er leven op dit moment nog maar zo'n 45.000 olifanten in het wild, waarvan 40.000 in Afrika en 5.000 in Azië.

De beeldende kunst speelt uiteraard een prominente rol. Op het mengen van kleuren lag tot de vroege renaissance een groot taboe en in sommige landen was het zelfs strafbaar. Het is jammer dat de schilderijen waar de schrijfster naar refereert niet in het boek staan afgebeeld en je dus steeds moet googelen. Ook verwijzingen naar de literatuur: The Adventures of Tom Sawyer, The Color Purple, het gele boekje dat Oscar Wilde bij zijn arrestatie in 1895 onder zijn arm droeg, daar zit ook een heel verhaal aan vast. Wat meer verwijzingen naar de cinema had wel leuk geweest, de symboliek van kleuren in films, het kleurgebruik in Disneyfilms bijvoorbeeld.
Opvallend veel verwijzingen naar Nederland ook, maar dat heeft met de kunst te maken en dat we zo bedreven waren in het handeldrijven en dan is er uiteraard nog de kleur van ons koningshuis en voetbalelftal, oranje. 'Oranje is de kleur van de gekte', zou Van Gogh ooit gezegd hebben. Verbaasde me dat die quote het hele boek niet ter sprake kwam, dus ben weer even gaan internetten en wat blijkt: Van Gogh heeft dat in geen van zijn brieven gezegd of iets wat er maar op lijkt.
Ik ben er nu ook dankzij dit boek achter gekomen wat dat mintgroen (Verdigris) is dat je wel eens op kerktorens en beelden ziet. Het is een carbonaat dat in de natuur voorkomt en zich vormt op koper als die aan zuurstof, water of zwavel wordt blootgesteld. Het bekendste voorbeeld hiervan is misschien wel het Vrijheidsbeeld. Op bomen tref je deze mintgroene kleur soms ook aan, maar dan heet het gewoon mos.

Het mooiste wordt bewaard voor het laatst: de kleur zwart. Zwart is eigenlijk geen kleur, want kleuren hebben te maken met licht: wit weerkaatst al het licht en dus geen kleur, zwart absorbeert al het licht en is dus ook geen kleur. Wat overigens niet betekent dat we schakeringen van zwart niet als kleuren ervaren, aldus St Claire. Nooit geweten dat er tussen gitzwart, inktzwart en pikzwart verschillen zitten. Zwart is ongetwijfeld de geheimzinnigste kleur die er bestaat en is lange tijd de kleur geweest van rouw en in verband gebracht met hekserij. Een andere benaming voor de Pest is de Zwarte Dood, een term die overigens pas in de 19e eeuw gebruikt ging worden.
Het heeft zwart dus lange tijd niet meegezeten, maar voor de Egyptenaren hoorde de kleur juist bij het slib dat de Nijl bij overstromingen achterliet en het land vruchtbaar maakte. En maakte God niet het licht uit het duister? Of zoals het in Unfinished Sympathy van Massive Attack zo mooi verwoord wordt: How can you have a day without a night?
Een kleurrijk boek.

Gast
geplaatst: vandaag om 11:33 uur

geplaatst: vandaag om 11:33 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.