Cloud Atlas - David Mitchell (I) (2004)

Na het lezen van zijn vorige boeken, De Geestverwantschap en DroomNummerNegen, wist ik al dat de Brit David Mitchell een geboren verteller is. Maar in zijn Wolkenatlas doet hij er nog een schepje bovenop. De roman telt zes verhalen, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, maar toch op een subtiele manier met elkaar verbonden zijn. Een beetje hetzelfde procédé als zijn debuut, De Geestverwantschap, dus. Opmerkelijk is dat Mitchell de eerste vijf verhalen in eerste instantie maar voor de helft vertelt.

In het eerste verhaal staat de Amerikaanse notaris Ewing centraal, die halfweg de 19de eeuw rondreist in Polynesië. Het volgende speelt zich zowaar in België af, meer bepaald in Zedelghem, waar musicus Robert Frobischer de oude en zieke, maar beroemde componist Vyvyan Ayrs helpt om de mensheid te vergasten op een nieuw meesterwerk, maar eigenlijk van de man wilt profiteren om er zelf voordeel uit te halen. Vervolgens lezen we hoe journaliste Luisa Rey een onderzoek doet naar een onveilige kernreactor en hiermee haar eigen leven op het spel zet. Uiterst vermakelijk zijn de lotgevallen van de uitgever Timothy Cavendish, die op de vlucht slaat voor enkele maffiafiguren, maar voor hij het beseft in een gekkenhuis belandt. Het vijfde verhaal speelt zich in de toekomst af. De ter dood veroordeelde 'fabrikaat' (een genetisch gemanipuleerde wezen) Sonmi-451 vertelt hoe ze van serveerster in een fastfoodrestaurant een revolutionair werd.

Het zesde verhaal vertelt Mitchell meteen helemaal. Het speelt zich aan het einde der tijden af. Door een milieuramp is er van de beschaving haast niets meer over. De mensheid is teruggevallen tot een primitief bestaan. Al blijkt een kleine groep toch nog de kennis en technologie te bezitten van voorheen. Een van hen verblijft op een eiland om de levensgewoonten van de primitieve bevolking te bestuderen.

Hierna gaat David Mitchell in omgekeerde chronologische volgorde voort met de afhandeling van de andere verhalen, dus tot en met de lotgevallen van Adam Ewing.

Niet alleen de structuur van het boek is opmerkelijk, ook de vorm. Mitchell heeft zich duidelijk geamuseerd om elk verhaal een eigen stijl mee te geven en dit zonder op zijn bek te gaan. De verhalen zijn achtereenvolgens een Victoriaans dagboek, een stapel brieven, een spannend thriller, een komisch verhaal dat door Stephen Fry geschreven kon zijn, een interview en een verslag in een primitief taaltje.

Door die verschillende verhalen en stijlen verveelt Wolkenatlas nooit. Ongetwijfeld een van de betere boeken van de laatste jaren.

"De geschiedenis kent geen wetten, alleen gevolgen. Wat leidt tot gevolgen? Slechte daden en rechtschapen daden. Wat leidt tot daden? Geloof.", zo staat te lezen op de laatste bladzijden van David Mitchell's Wolkenatlas. De lezer heeft dan reeds een veelvoud van elkaar overlappende, halfweg afgebroken verhalen ondergaan. Vertrekkend vanuit de belevenissen op een negentiende eeuws schip ("Het Polynesisch dagboek van Adam Ewing"), schetst Michell verhalen in het vroege twintigeeuwse West-Vlaamse gehucht Zedelghem tot de ondergang van de pacifistische Moriori's, met daartussen een thrillerachtige passage in een kerncentrale. De verhalen worden steeds halfweg onderbroken, waarna personages en verhaallijnen opduiken in een volgend hoofdstuk.

Al lezend puzzel je een eind weg, met dit verschil dat de vrijblijvendheid van een middagje puzzelen met de trouwe viervoeter tussen de voeten gehurkt een stuk hoger ligt dan dit geëngageerd boek. Is het een boek met een prangende BOODSCHAP? "Trash with a subject"? Verre van, daarvoor is dit boek te veel volgetankt met de nodige belletrie, dit boek blijft ver weg van het schreeuwerige plamfettisme. Het beeld dat Mitchell ophangt is bij momenten grauw (ik denk daarbij aan het schabouwelijke, omgeploegde taaltje dat de Mariori's spreken: "Nou, trug gaan naar de Valleie was ook geen zomer wandeling, nee, maar vanavond is nie 't moment om die avonture te vetelle"), maar wanneer de verhalen beëindigd zijn en het totaalbeeld zich presenteert, blijkt dit werk overwegend (naïef?) optimistisch: "Waarom zouden wij het overwicht van ons ras, onze kanonneerboten, ons erfgoed & onze nalatenschap aan het wankelen brengen? Waarom de "natuurlijke" (o, misleidend woord) orde der dingen bevechten?".

Anti-utopisch boek? Neen, we hebben hier te maken met een verdraaid intelligent vormgegeven en geschreven werk dat zich losrukt van dat soort gratuite predicaten.

Ik zal me later eens aan een recensie wagen, maar wil voor nu 4,5* uitdelen voor dit geweldige boek! Van zo'n talent word ik dus een gezond potje jaloers.

Grote genade, wat is dit een geweldig boek. Vol van ideeen, associaties, motieven en motiefjes, origineel qua structuur, virtuoos geschreven, met enorm veel humor, spanning en ontroering. Kortom, een meesterwerk.
Om gedetailleerder op dit boek in te gaan heb je meerdere boekmeters nodig, zo enorm rijk is deze roman. Misschien dat ik er ooit nog een recensie over schrijf, maar nu ben ik er nog veel te vol van. Uiteraard vijf sterren, hoewel het boek eigenlijk 12 sterretjes en een reisje naar Hawaii verdient

Een heel erg mooi boek. Ik moest wel even wennen aan de structuur, maar daarna was het echt heel erg leuk en mooi. Prachtig zoals Mitchell in elk deel een andere stijl gebruikt. De stijlen komen ook behoorlijk authentiek over. Het enige verhaal dat ik minder goed vond (misschien ook wel, omdat ik de stijl irritant vond) was het eerste/laatste verhaal. Dit verhaal kon mij een stuk minder boeien als de rest en dit houdt het boek af van 5 sterren.

Daarom nu 4,5*

Zoals gezegd, een herkansing voor Mitchell. De Geestverwantschap vond ik weinig aan, Cloud Atlas is al een stuk beter te pruimen.

Toch moet ik allereerst zeggen dat ik de 'objectieve' kwaliteit van dit werk niet echt zie. De zes losse verhalen halen vanwege het leesplezier individueel misschien 3*, niet meer. Neem het van cliché's aan elkaar hangende gedeelte over de journaliste Luisa Rey:
Jonge, mooie journaliste, dochter van een journalistiek icoon, is een omvangrijk schandaal rond kernenergie op het spoor. Haar bazen geloven haar niet maar ze begint een zoektocht naar het document van een topwetenschapper. Ondertussen staat er op elke straathoek een bad-guy die haar probeert te vermoorden, is niemand te vertrouwen en komt er hulp uit een onverwacht hoek. Eind goed, al goed.

Echt, dit komt niet boven het niveau van Dan Brown uit. Voor de andere verhalen geldt iets dergelijks. Vaak vermakelijk, altijd onderhoudend maar nergens hoog-literair.

Ook de schrijfstijl is mijns inziens niet noemenswaardig. Mitchell varieert vooral in genre en gooit er dan wat flauwigheden doorheen: schrijven in dialect, x schrijven waar ks hoort of een ampersand in plaats van gewoon het woord 'en'. Hij wordt elders een 'mooi-schrijver' genoemd maar ik veerde nergens op vanwege een formulering en werd nooit getroffen door het taalgebruik.

Maar dan het geheel. Dat is een stuk beter dan de som der delen. De samenhang tussen de verhalen is precies de juiste, niet teveel en niet te weinig. Allereerst door de chronologie waardoor je als het ware een soort tijdreis maakt. Vervolgens door het directe opduiken van de voorganger in elk verhaal. Soms verandert dit zelfs je visie op het eerder gelezene (bijvoorbeeld het oordeel over dr. Goose van Frobisher). Tenslotte is er ook nog een thematische samenhang. Het streven naar macht komt in vrijwel elk gedeelte expliciet terug en wordt ook door de setting van de verhalen zelf, die een ontwikkeling van de mensheid laat zien, weerspiegeld. Goed, het boek moet het niet hebben van z'n inhoud maar dit is toch aardig gedaan.

Mitchell zal waarschijnlijk nooit mijn favoriete schrijver worden. "Bij kunst gaat het niet om het Wat maar om het Hoe", schrijft hij, misschien om zich alvast in te dekken tegen kritiek. Ik ben het daar niet mee eens, zeker niet bij literatuur. Dat neemt niet weg dat het 'Hoe' van Cloud Atlas punten oplevert. 3,5*

Daar ben ik het eigenlijk wel mee eens. Inhoudelijk zit de kracht meer in de structuur van het werk, in de som die in dit geval meer is dan de delen. Al zouden de losse delen bij mij iets hoger scoren dan 3*


En hier ben ik het dus helemaal niet mee eens. Het varieren in genres heeft een zeerrrr sterke invloed op de schrijfstijl. Sterker nog, genres worden voor een aanzienlijk deel gekarakteriseerd door de schrijfstijl. De korte, zakelijke zinnetjes in het detectiveverhaal, de geparfumeerde zinnen in het eerste verhaal, de ironie in het postmoderne schelmenverhaal van Cavendish etc.

Er zijn niet zoveel schrijvers die in stijl kunnen varieren. Dat merk je pas goed als je een roman leest waarin bijvoorbeeld een dagboekfragment of een brief van een van de hoofdpersonages is opgenomen. Negen van de tien keer heeft dat personage dezelfde stijl als de 'gewone' verteller.

Het varieren in dialect zou inderdaad heel flauw zijn, ware het niet dat dat 'dialect' (zoals dat in het middelste verhaal opduikt) een volledig eigen taaltje is met een enigszins afwijkende grammatica. En dat is dan wel weer knap, imho.

Daarbij vind ik zijn formuleringen vaak heel mooi, op een heel bescheiden manier. Maar dat is waarschijnlijk een kwestie van smaak.

Ja, mee eens. Mitchell pakt verschillende genres en weet daarbij de juiste toon te treffen, ook in schrijfstijl.
Toch blijft het mijns inziens een beetje hangen in datgene wat typisch is. Subtiliteit is er niet bij. Waarom niet een wat hoger niveau van schrijfstijl gekozen waarin wordt gevarieerd? Bijvoorbeeld een gedeelte dat lijkt op de stijl van Salinger, een ander deel als Hemingway enzovoorts (hoeft niet perse gekopieerd te zijn van een andere auteur, het is meer om het verschil tussen deze soorten van schrijfstijl en de 'genrestijlen' aan te geven).


Ongetwijfeld. Ik kwam ook wel eens aardige dingen tegen maar echt genieten van het taalgebruik was er niet bij. Een opmerking als "ze zou het verschil niet weten tussen C-majeur en Sergeant-Majoor" is vooral leuk.

Ah, op die manier. Ja, daar heb je op zich wel gelijk in. Ik denk alleen dat het op zich al zo enorm moeilijk is om een genrestijl te beheersen, dat het bijna onmogelijk is om binnen zo'n genrestijl ook nog eens een originele, zwaar persoonlijke stijl te vinden. En dat nog eens maal zes, daar het hier om zes verhalen gaat.

Overigens is Mitchell niet zo heel erg bang voor een literaire uitdaging. Neem het verhaal over Somni. Een verhaal in de vorm van een ondervraging is al nauwelijks te doen, want hoe houd je de spanningsboog intact zonder de logica van de ondervraging te verliezen? Maar als het dan ook nog eens gaat om een verhaal dat zich afspeelt in een onbekend universum dat we vanaf punt nul moeten leren kennen, dan is die ondervragingsvorm eigenlijk volstrekt onmogelijk. En toch komt die gekke Mitchell er mee weg.

Nu vond ik het "schipgedeelte" wel erg veel Melville-trekjes vertonen. OK - ik heb slechts twee Melville-werken op mijn conto, maar toch ... qua frasering en thematiek (het kopje onder gaan van een onschuldige) sloot het er dicht bij aan.

5* Absoluut meesterwerk.

Prachtig, prachtig, prachtig! Dit is toch de beste roman uit de 21e eeuw die ik tot nu toe gelezen heb! De manier waarop Mitchell de verschillende verhalen in elkaar verweeft en vertelt, de manier hoe hij op het einde de Notaris een soort van synthese-filosofie (naar mijn gevoel voor het hele boek geldend) laat opstellen is knap gedaan.

5*!

Vooral erg leesbaar en genietbaar, in haar ogenschijnlijke complexiteit zijn de verhalen en hun onderlinge verbanden goed te volgen. Complimenten hierbij aan de bijzonder humoristische schrijfstijl van Mitchell, met name de verhalen rond Frobisher en Cavendish zijn kleine feestjes. Het haast sentimentele einde geeft het boek, verder doorweven van de ellende van de keerzijden van menselijke beschaving (?), en haar lezer net het juiste sprankje hoop mee. Ik lees niet bijster veel en heb dus weinig vergelijkingsmateriaal, maar dit boek heb ik toch wel verslonden...

Laat ik eens inzetten op 4*.

Ik heb nog niet zo lang geleden The line of Beauty gelezen van Alan Hollinghurst dat de Booker Prize in 2004 heeft gewonnen.. Cloud Atlas was daarvoor ook 'in the running'. Als het aan mij had gelegen was Cloud Atlas de winnaar geweest, alleen al vanwege de originele opzet van het boek, maar ook vanwege de inhoud.

Ouwe Georgie zal me bijblijven (Bush, kan niet missen); Papa Song's eterie (overduidelijk McDonalds); de prachtige-brievenschrijvende Frobisher wiens Cloud Atlas Sextet ik ooit nog hoop te kunnen aanhoren; het enorm 'over-the-top' verhaal van Luisa Rey; de aandoenlijke Sonmi 451, wiens verhaal me soms erg deed denken aan een mix van The handmaid's tale van Margaret Atwood en Huxley's Brave New World en last but not least het dystopische, maar toch een beetje hoopvolle verhaal van Zachry en Meronym:

Luister, wilde en Bschaafde worde nie vedeeld door stamme of glove of berge, nee, elk mens is allebei, ja. De Ouden hadde de Slimheid van gode maar 't wilde van de jakhals en daardoor is de Val gekome. Sommige wilde die ik heb gekend hadde'n mooizaam en bschaafd hart kloppe in hun ribbe. Een enkle Kona meschien. Nie genoeg om ze hele stam te bevele, maar wie weet op'n dag? Op'n dag.
"Op'n dag" was maar 'n vlo van hoop voor ons.
Ja, rinner ik me dat Meronym zegde, maar vlooie raak je nie gemakkelijk kwijt.

De heer Cavendish, hoewel bij tijd en wijle erg grappig, kon me minder boeien... net als de heer Ewing, die wel een scherp en verre van objectief observator is.....

Het boek zit vol met overduidelijke, duidelijke en subtiele verwijzingen naar gebeurtenissen, kunst en literatuur van vroeger en nu.. moet bekennen dat ik daar erg van houd... zoals:

Een jammerende zanger op de radio tokkelde een liedje over dat alles wat sterft toch op een dag weer terugkomt. (De hemel verhoede het - denk aan de Monkey's Paw!).

Sonmiaanse uitspraak: Laat-Engels vertaalde Optimisten, Orwell en Huxley

En wat te denken van de catechismus van Papa Song...

Ik vind nu juist dat de verschillende verhalen op kunstmatige wijze aan elkaar geplakt zijn, door tamelijk willekeurige gegevens (zoals de naam van een persoon) als detail in een ander verhaal te laten voorkomen. Gezocht.

Mitchell kan wel uitstekend en boeiend schrijven, en ook in verschillende genres. Dat is dan weer een dikke plus. Toch liet dit boek mij met een wat onbevredigend gevoel achter. Alsof er iets miste. Het was ook een boek dat na lezen weer snel weggezakt was.

Het centrale verhaal (postapocalytische primitieve samenleving) deed mij sterk denken aan Ursula Le Guin, trouwens.

Ik ben nu ongeveer in het midden aanbeland en heb dus alle karakters geintroduceerd gekregen. Ik moet zeggen dat het boek zich tot nu leest alsof het geschreven werd door verschillende auteurs. Dat kan zowel wijzen op klasse van Mitchell alsook op inconsistentie in het schrijven zelf.
Het eerste en middelste deel leest zich erg taai maar de stukken in de toekomst zijn van zeer hoge kwaliteit. Ik hoop dat alle verhaalstrengen nog naar elkaar toekomen, want zonder samenhang in de verhalen zou ik toch wel teleurgesteld raken.

Wordt eens tijd om dit op te gaan zoeken, ziet er erg interessant uit.

Al bij al een matig boek, dat mij erg veel tijd heeft gekost om te lezen. Reden daarvoor zijn vooral de twee of drie verhaallijnen die in mijn ogen stroef geschreven zijn.

Dat zijn met name het deel van Mr. Ewing en het deel van Sloosha's Crossing. Ook de band tussen de verschillende verhalen, die heel sterk zou zijn naar ik hoopte, bleek niet meer dan een fakkel die doorgegeven werd, meestal in de vorm van een script. Natuurlijk heeft het boek hier of daar wel wat diepgang, vooral in de toekomst, waar blijkt dat de mensheid het er niet al te best vanaf heeft gebracht. Hier toont Mitchell zijn sterkte en kan met zijn Somni verhaal echt overtuigen.

Het stuk over Lisa Del Rey is echter niet meer dan een ecologische thriller, die in ware Dan Brown stijl, met verve gebracht wordt. Doch spijtig genoeg lees ik inderdaad liever een Brown dan een Mitchell thriller, dan weet ik namelijk dat ik bewust voor pulp heb gekozen. Het Cavendish stuk is een twijfelgeval, ongeloofwaardig maar wel met een vleugje paranoia-horror overgoten.

Maar zoals gezegd, is het geheel hier niet meer dan de som van de delen, en als ik die dan uitmiddel kom ik op een matige 7/10.

Ik heb het boek nog steeds naast mijn buro liggen, in een stapeltje dat ook een Zadie Smith roman bevat, Zo'n 2 maanden geleden heb ik ze allebei gelezen...

Om eerlijk te zijn moest ik door wolkenatlas heen bladeren om me te herinneren waar het ook weer over ging... wat niet wegneemt dat het redelijk goed geschreven is en zeer zeker leesplezier gaf.

Maar... als je een boek vergeet op het moment dat je het dichtvouwt, is dat een slecht teken, vind ik.

Zadie Smiths 'Over schoonheid' liet 5 keer meer indruk achter... over talentvolle Britse auteurs gesproken.

De hoopvolle slotgedachte wordt gesitueerd in het verhaal van 1850. We weten hoe het met de wereld gegaan is sinds die tijd. Mitchell's verhalen in de toekomst geven aan dat hij denkt dat men niets leert van het verleden, of dat het geleerde geen verschil maakt. L'histoire se répète toujours.
Erg optimistisch vind ik het boek niet.
Mooi vlechtwerk..

Ik vond het een mooi boek.
De structuur van het boek stoorde me soms wel. Ik heb er ongeveer 2à3 weken over gedaan om het boek te lezen en ik kom me bij het verhaal van Ewing op het einde eerlijk gezegd niet goed meer voorstellen hoe het begin nu weer ging.
Ik vind daarentegen wel dat het boek wel knap aan elkaar geplakt zijn. Ik werd stiekem toch wel erg beïnvloedt door hetgeen er in de andere verhalen over pakweg de personages gezegd werd Zoals bijvoorbeeld Frobisher die Dr Henry uit het eerste verhaal een oplichter of iets dergelijks noemde.
Elk genre op zich is trouwens goed geschreven.

Ik vind persoonlijk wel dat dit een boek is dat je in het Engels moet lezen. Woordspelletjes en zelfverzonnen taaltjes/dialecten zijn eigenlijk nauwelijks te vertalen.

Ik denk dat ook, in het algemeen is dat al zo maar hier, vooral bij het middenste verhaal, in bijzonder.

David Mitchells roman Wolkenatlas wordt verfilmd met Tom Hanks, Halle Berry en Susan Sarandon in de hoofdrollen. De regie is in handen van de Wachowski’s (The Matrix) en Tom Tykwer (Lola rennt). Stefan Arndt (Goodbye, Lenin!, Das weiße Band) is de producent. De opnames starten dit najaar in Berlijn. Met een budget van $140.000.000 wordt het de duurste Duitse film ooit. De film komt uit in oktober 2012. (uitgeverij Querido)

Poeh, dat wordt spannend. Tykwer heeft al eerder een onmogelijke boekverfilming tot een goed einde gebracht (Das parfum), maar met de Wachowski's ben ik een stuk minder blij. Dit kan echt alle kanten op...

De vraag is natuurlijk: wordt het hele boek verfilmd, of alleen bepaalde stukken?
Tom Hanks past wel, denk ik.

Geweldig boek. Vooral het laatste/middelste verhaal was fascinerend, omdat het je langzaam een beetje laat reconstrueren wat er met de wereld is gebeurd. Minpuntje vond ik dat je eigenlijk naarmate het verhaal vordert steeds meer begint te hopen dat er in het allerlaatste verhaal een geweldige openbaring plaatsvindt die alles in een ander licht plaatst, en die verklaart wat elk verhaal met elkaar te maken heeft etc. Dat is helaas niet zo, de hoofdpersonages van de verhalen (behalve die van het laatste verhaal) hebben allemaal dezelfde geest. Dat bovennatuurlijke aspect vind ik een beetje teleurstellend.

Verder wel een mooi verhaal dat veel stof tot nadenken geeft.

Dit was een ontdekking voor mij. De vorm met zes verhalen in zes verschillende periodes is gewaagd, maar werkt als je rustig de tijd neemt om elk verhaal te lezen, bijvoorbeeld één of twee per dag.

Adam Ewing: Een logboek uit 1849. Ik was niet onmiddellijk meegesleept vanaf de eerste bladzijden, maar de blinde passagier en Dr. Henry Goose deden mijn interesse geleidelijk aan groeien. Dit verhaal is beïnvloed door "Moby Dick"

Zedelghem: Een epistolair verhaal. Leuk dat een Engelstalig verhaal zich in West-Vlaanderen afspeelt. Het thema van de gevestigde maar opgebrande componist Ayrs tegenover de jonge miskende Frobisher sprak me aan. Naar het schijnt is Ayrs losjes gebaseerd op F. Delius. De vorm van Frobishers "Cloud Atlas Sextet" is vergelijkbaar met de vorm van het volledige boek.

Lisa Rey: Plots zitten we in een thriller, en nog goed geschreven ook. Interessant is het dilemma van de wetenschappers die weten dat de kerncentrale onveilig is maar onder druk staan om mee te werken aan een doofpotoperatie. We komen weinig te weten over Hilary V. Hush, die deze thriller geschreven heeft.

Timothy Cavendish: Memoires van een schelm op leeftijd die in een bejaardentehuis terechtkomt met Nurse Ratched-achtige verpleegsters. Ik wist de humor te waarderen.

Sonmi-451: Vraaggesprek met een terdoodveroordeelde kloon In het begin had ik niet door dat Sonmi vrouwelijk was. In een dystopische toekomst worden klonen ("fabricants") gemaakt en voorgeprogrammeerd ("genomed") voor één bepaalde functie, vb. serveester. Sonmi weet zich echter op te werken tot het intellectuele niveau van de geboren mensen ("purebloods") door te studeren. Dit verhaal is beïnvloed door "Brave New World".

Sloosha's Crossin': Dit vond ik het minst toegankelijke deel, vooral door het gedegenereerde Engels. Dat "Ha-Why" Hawaï betekent, had ik niet meteen door. Ik vraag me ook af wie Old Georgie precies is: wellicht een soort monster dat enkel in de verbeelding van Zachry's stam bestaat? In dat geval begint het verhaal met een hallucinatie. Er zijn gelijkenissen met "The Time Machine"; ook dat verhaal vindt plaats na de val van de beschaving.

Het verband tussen de zes verhalen zit in meerdere motieven. De zes hoofdpersonages ontdekken het verhaal van hun voorganger. Ze hebben alle zes een geboortevlek in de vorm van een komeet, wat erop kan wijzen dat ze elkaars reïncarnatie zijn. Daarvoor hoef je niet letterlijk in reïncarnatie te geloven; je kunt het ook symbolisch interpreteren. Het zou ook verklaren waarom een passage van Sonmi's verhaal plaatsvindt in een boeddhistisch klooster. Grappig is dat Sonmi in het zesde deel zelf als een god aanbeden wordt. Het is toch sonmigeklaagd.

Na alle positieve reacties op Cloud Atlas, heb ik me afgelopen week ook maar eens aan dit boek gewaagd. Voor mij was het echter niet het meesterwerk waar ik op basis van bovenstaande reacties op hoopte. Het boek gaat meer over structuur dan over inhoud. Zes losse verhalen rondom eenzelfde thematiek worden één voor één gepresenteerd en halverwege afgebroken. Je hoopt dan dat Mitchell de verhalen op een slimme manier laat samenkomen, maar dat gebeurt helaas niet (toch wel een anticlimax).

Het middelste verhaal vond ik het meest tegenvallend. Het trucje om in gebroken taal te schrijven is vooral irritant en erg gemaakt. Inhoudelijk is het geheel vooral erg langdradig en gericht op de suspense zo lang mogelijk te rekken, in plaats van een interessant verhaal te schrijven. De afwisselende tijden en genres in de andere verhalen zijn leuk bedacht, maar niet allemaal even sterk uitgevoerd. De verhalen hebben vaak gewoon te weinig om het lijf. Karakters worden matig uitgewerkt en er zit zelden een echt interessant idee achter. Hierdoor blijft het boek in mijn ogen toch vooral hangen in een spectaculaire structuur, die gemakzuchtig wordt uitgewerkt.

Met de structuur weet Mitchell wel de algehele thematiek goed neer te zetten. De hunkering naar macht en het betrekkelijke belang van het streven van de mens. Immers, een generatie later is alles alweer vergeten en is er een nieuwe tijd aangebroken, waarin het individuele leven van de voorouders er nog maar weinig toe doet. Hierdoor kom ik toch nog op 3,5* uit, wat op basis van de losse verhalen absoluut een stuk lager zou zijn.